YENİ DÖNEMDE SATIN ALMA GÜCÜ PARİTESİNİN GÜÇLÜ FORMDA GEÇERLİLİĞİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Satın Alma Gücü Paritesi (SAGP), döviz piyasalarında “Tek Fiyat Kanunu”na dayanan ve ülkeler arasında fiyat düzeylerindeki farklılıkları ortadan kaldırarak farklı ülke para birimlerinin satın alma güçlerini birbirine eşitleyen değişim oranıdır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, güçlü formda testler kullanılarak yükselen piyasa ekonomileri arasında yer alan Türkiye için Türk Lirasından altı sıfır atılan Ocak 2005 tarihinden itibaren 2005:01 – 2017:03 tarihlerini kapsayan dönemden itibaren SAGP’nin geçerli olup olmadığı sınanıp uzun dönemli analizi yapılarak literatüre katkı sağlamaktır. Çalışma kapsamında Türkiye’ye ait nominal döviz kuru ve yurtiçi tüketici fiyat endeksi ile Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) tüketici fiyat endeksi değişkenleri kullanılmıştır. Çalışmada serilerin durağanlık analizinde Genişletilmiş Dickey-Fuller (ADF) birim kök testi, Zivot ve Andrews tek yapısal kırılmalı birim kök testi ve çoklu yapısal kırılmaları dikkate alan Kapetanios (2005) birim kök analizi gerçekleştirilmiştir. Daha sonra çoklu yapısal kırılmaları dikkate alan Maki (2012) eşbütünleşme testiyle Türkiye için SAGP’nin güçlü forma sınanması gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre; Türkiye’de nominal döviz kuru, yurtiçi tüketici fiyat endeksi ve ABD’nin tüketici fiyat endeksi arasında uzun dönemli bir ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Satın Alma Gücü Paritesi, Birim Kök Testi, Maki Eşbütünleşme

LONG-RUN VALIDITY OF PURCHASING POWER PARITY IN THE RECENT PERIOD: A STUDY OF TURKEY

Purchasing Power Parity is based on “Law of One Price” in exchange market and it is the rate of change which equal to the purchasing power of different country by removing the differences in price levels between countries. Accordingly, the aim of the study is to test whether the Purchasing Power Parity is valid for Turkey after the establishment of new Turkish Lira as of January 2005, which is one of the emerging market economies in the period of 2005:01-2017:03 by means of strong form tests. In addition, it is aimed to make contribute to the literature to be carried out a long-term test of the Purchasing Power Parity by strong form tecniques. Nominal exchange rate and domestic consumer price index of Turkey and US consumer price index variables are used within the scope of the study. Augmented Dickey-Fuller unit root test, Zivot and Andrews one breakpoint unit root test and Kapetanios (2005) unit root test which considers multiple structural breaks in stationarity analysis of the series has been carried out respectively in the study. After this analysis, the purchasing power parity was tested for Turkey in strong form by Maki (2012) cointegration test which takes into account multiple structural breaks. According to findings obtained as a result of the study; a long-run relationship has been determined between Turkey's nominal exchange rate, the domestic consumer price index and the US consumer price index.

Keywords:

Purchasing Power Parity, Unit Root Test, Maki Cointegration Test,

PDF

___

Abumustafa, N. I. ve Feridun, M. (2010)., “Explaining the Long-Term Real Equilibrium Exchange Rates Through Purchasing Power Parity (PPP): An Empirical Investigation on Egypt, Jordan And Turkey”, African Journal of Business Management, 4 (7): 1260-1265.
Aslan, N. ve Kanbur, A. N. (2007), “Türkiye’de 1980 Sonrası Satın Alma Gücü Paritesi Yaklaşımı”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 23 (2): 9-43.
Bozoklu, Ş. ve Yılancı, V. (2010), “Reel Döviz Kurlarının Durağanlığı: E7 Ülkeleri İçin Ampirik Bir İnceleme”, Maliye Dergisi, 158: 587-606.
Ceylan, R. ve Ulucan, H. (2014), “Satın Alma Gücü Paritesi’nin OECD Ülkeleri için Test Edilmesi”, Sosyo-Ekonomi, 140209: 193-210.
Çeviş, İ. ve Ceylan, R. (2015), “Kırılgan Beşlide Satın Alma Gücü Paritesi (SAGP) Hipotezinin Test Edilmesi”, Journal of Yaşar University, 10 (37): 6381-6477.
Çorakçı, A. (2016), “Is there a Purchasing Power Parity (PPP) Puzzle? New Evidence from a Nonlinear Asymmetric Panel Unit Root Test”, Ekonomik Yaklaşım, 27 (99): 237-266.
Dickey, D. A., Fuller, W. A. (1979), “Distribution Of The Estimators For Autoregressive Time Series With A Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 74 (366): 427–431.
Dornbusch, R. (1985), Purchasing Power Parity, NBER Working Paper. No: 1591, Cambridge.
Güney, P. Ö., Telatar, E. ve Hasanov M. (2012), “Re-examining Purchasing Power Parity For Selected Emerging Markets and African Countries”, Applied Economics Letters, 19 (2): 139-144.
Kalyoncu, H. (2009), “New Evidence of the Validity of Purchasing Power Parity From Turkey”, Applied Economics Letters, 16 (1): 63-67.
Kapetanios, G. (2005), “Unit-Root Testing Against The Alternative Hypothesis Of Up To m Structural Breaks”, Journal of Time Series Analysis, 26 (1): 123-133.
Maki, D. (2012), “Tests for Cointegration Allowing for an Unknown Number of Breaks”, Economic Modelling, 2: 2011-2015.
Sadoveanu, D., ve Ghiba, N. (2012), “Purchasing power parity: Evidence from four CEE Countries”, Journal of Academic Research in Econometrics, 4 (1): 80-90.
Sağlam, Y. ve Sönmez, F. E. (2017), “Satın Alma Gücü Paritesi Hipotezinin Panel Çoklu Yapısal Kırılma Testleri ile Analizi: BRICT Örneği”, LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1): 19-34.
Sarno, R. ve Taylor, M. P. (2002), “Purchasing Power Parity and the Real Exchange Rate”, IMF Staff Papers, 49 (1): 65-105.
Şener, S., Yılancı, V. ve Canpolat, E. (2015), “Satın Alma Gücü Paritesi ve Varyasyonlarının Türkiye için Sınanması”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11 (25): 53-63.
Yay, G. (2015), Para ve Finans Teori-Politika, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Yıldırım, K., Mercan, M. ve Kostakoğlu, S.F. (2013), “Satın Alma Gücü Paritesinin Geçerliliğinin Test Edilmesi: Zaman Serisi ve Panel Veri Analizi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8 (3): 75-95.
Yıldırım, O. (2003), “Döviz Kurları Çerçevesinde Satın Alma Gücü Paritesinin Zaman Serisi Analizi ve Türkiye Ekonomisi Uygulaması”, Bankacılar Dergisi, 44: 3-14.
Zivot, E., Andrews, D. (1992), “Further Evidence On The Great Crash, The Oil Price Shock, and The Unit Root Hypothesis”, Journal of Business & Economic Statistics, 10 (3): 251-270.