SİYASİ PARTİLERİN YASAMA ve YÜRÜTME ORGANLARI ÜZERİNDEKİ ETKİNLİĞİ

Hükümet sistemleri ile siyaset bilimi arasındaki ilişki, anayasa hukuku açısından önemli araştırma konularından birisidir. Siyasi istikrar arayışı, küresel olayların etkisi ve demokratikleşme çabaları hükümet sistemlerinin akademik ve kurumsal açıdan tartışılmasına neden olmaktadır. Hükümet sistemleri ve siyasi partiler arasındaki ilişki her ülkede benzer sonuçları doğurmamaktadır. Bu nedenle ülkelerin siyasi pratikleri ve tarihi göz önünde tutulmaktadır. Siyasi sistemin yapısı ile hükümet sistemleri arasındaki ilişki demokratik yöntem bağlamında da değerlendirilmektedir. Hükümet yapısı ve demokrasi etkinliği arasındaki bağlantı, siyasi istikrarsızlıkların yaşandığı ülkelerde rejim tartışmalarını beraberinde getirmektedir. Bu tartışmalar, siyasi partilerin demokrasi eksenindeki etkinliğinin hükümet sistemine bağlı olduğu düşüncesine dayanmaktadır. Demokratik devlet sistemleri yasama, yürütme ve yargı kuvvetlerinin arasındaki ilişkiye göre biçimlenmektedir. Yasama ve yürütme üzerindeki etkinlik parlamenter sistemlerde, kuvvetler ayrılığı teorisinde öngörüldüğü gibi bir ayrılıktan daha çok kuvvetlerin paylaşımından oluşmaktadır. Başkanlık sistemlerinde ise siyasi parti sayısına, siyasi ve sosyal kültüre göre, yürütme organı siyasi alanda ön plana çıkmaktadır. Siyasi parti etkinliği açısından, parti disiplinin seçim sistemine ve hükümet yapısına göre değişkenlik gösterdiğini söylemek mümkündür. Özellikle siyasal istikrar ile hükümet sistemleri arasındaki ilişki bakımından, hükümet sistemlerine göre siyasi parti yapısının incelenmesi zorunlu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Siyasi Parti, Parti Disiplini, Hükümet Sistemleri, Kuvvetler Ayrılığı.

AN EVALUATION ON THE EFFECTIVENESS OF POLITICAL PARTIES ON THE LEGISLATION AND EXECUTION

The relationship between government systems and political science is one of the important research topics in terms of constitutional law. The search for political stability, the impact of global events and democratization efforts lead to the academic and institutional discussion of government systems. The relationship between government systems and political parties does not produce similar results in every country. For this reason, the political practices and history of the countries are taken into consideration. The relationship between the structure of the political system and government systems is also evaluated in the context of the democratic method. The link between government structure and democracy effectiveness brings about regime debates in countries with political instability. These discussions are based on the idea that the effectiveness of political parties in the axis of democracy depends on the government system. Democratic state systems are shaped according to the relationship between the legislative, executive and judicial powers. In parliamentary systems, efficieny over the legislature and the executive consists of the sharing of powers rather than a separation as envisaged in the theory of separation of powers. In presidential systems, according to the number of political parties, political and social culture, the executive organ comes to the fore in the political field. In terms of political party effectiveness, it is possible to say that party discipline varies according to the election system and government structure. Especially in terms of the relationship between political stability and government systems, it is necessary to examine the political party structure according to government systems.

Keywords:

Political Party, Party Discipline, Government Systems, Separation of powers.,

PDF

___

Akartürk, E. A. (2010). Parlamenter Rejim Uygulamaları ve Parti Sistemleri. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Yayınları.
Akgül, M. E. (2010). Kuvvetler Ayrılığı İlkesinin Dönüşümü ve Günümüz Demokratik Rejimlerindeki Anlamı. Ankara Barosu Dergisi, (4), 79-101.
Akıllı, H. S. (2012). 2007 Milletvekili Genel Seçimi Öncesinde Siyasi Parti Tüzüklerinin Üye Stratejileri Bağlamında Analizi. NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (1), 159-179.
Aydın, A. ve Akıncı, B. (2018). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde Kamu Personel Yönetim Sisteminin Dönüşümü: Üst Düzey Kamu Görevlilerin Atanması. Route Educational and Social Science Journal, 5(10), 1024-1033, doi: https://doi.org/10.17121/ressjournal.1449
Çapoğlu, G. (1997). Türkiye’deki Siyasi Parti Yapılanması. Yeni Türkiye Dergisi, (13), 303.
Durgun, Sezgi. (2016). Siyasi Partiler ve Parti Sistemleri. İletişim Yayınları.
Eren, A. (2013). İtirazım Var Başkanlık Sistemine. Yeni Türkiye Dergisi, 9 (51), 698-701.
Goodman, W. (1956). The Two-Party System in the United States. D. Van Nostrand Company.
Gökçe, O. (2016). Siyaset Sosyolojisi. Çizgi Yayınları.
Gözler, K. (2015). Kısa Anayasa Hukuku. Ekin Yayınları.
Gözler, K. (2020). Anayasa Hukukunun Genel Teorisi Cilt I. Ekin Yayınları.
İba, Şeref. (2020). Siyasi Partiler ve Seçim Hukuku. Seçkin Yayınları.
İnanç, H., Erdoğan, S. ve Güner, Ü. (2007). Siyasal Partilerin Ortaya Çıkışını Hazırlayan Sosyo-Politik Nedenler. Akademik Bakış Dergisi, (13), 1-18.
Kamalak, İ., Gül, H. ve Sallan Gül, S. (2015). Demokrasi, Siyasal Rejim ve Başkanlık Sistemi Tartışmalarının Karşılaştırmalı Bir Analizi. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 9, 127-148.
Kapani, M. (2003). Siyaset Bilimine Giriş. Bilgi Yayınları.
Kedzia, Z. ve Hauser, A. (2011). The Impact of Political Party Control Over the Exercise of the Parliamentary Mandate, Inter-Parliamentary Union.
Kubalı, H. N. (1965). Anayasa Hukuku Genel Esaslar ve Siyasi Rejimler. Ersa Yayıncılık.
Kuş, H. (2010). Türkiye’de Siyasi Partilerin Gelişimi ve 1980 Sonrası Sağ Partilerde Parti İçi Demokrasi Sorunu. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Küçük, A. (2019). ABD ve Latin Amerika Ülkelerinde Başkanlık Sistemi ve Uygulamaları. Adres Yayınları.
Küçük, A. (2020). Türkiye’de Başkanlık Sistemi. Adres Yayınları. Linz, J. J. (1990). The Perils of Presidentialism. Journal of Democracy, 1 (1), 51-69.
Mainwaring, S. (1993). Presidentialism, Multipartism, and Democracy: The Difficult Combination, Comparative Political Studies, 26 (2), 198-228, doi: https://doi.org/10.1177/0010414093026002003
Newton, K. ve Deth, J. W. V. (2014). Karşılaştırmalı Siyasetin Temelleri, (Çev. E. Saraçoğlu). Phoenix Yayınevi.
Özcan, H. ve Yanık, M. (2014). Siyasi Partiler Hukuku. Der Yayınları.
Özkınık, Ö. (2018). Anayasa Hukuku. Pegem Akademi Yayıncılık.
Sağlam, F. (1999). Siyasi Partiler Hukukunun Güncel Sorunları. Beta Yayınları.
Sarıbay, A. Y. (2000). Global Bir Bakışla Politik Sosyoloji. Alfa Yayınları.
Sartori, G. (1997). Karşılaştırmalı Anayasa Mühendisliği, Yapıcılar, Özendiriciler ve Sonuçlar Üzerine Bir İnceleme (Çev: Ergün Özbudun). Yetkin Yayınları.
Sayarı, S. ve Dikici Bilgin, H. (2015). Karşılaştırmalı Siyaset. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Sezginer, M. (2010). Günümüz Demokrasilerinde Kuvvetler İlişkisi ve 1982 Anayasası’nda Sorunlar. Seçkin Yayıncılık.
Siaroff, A. (2003). Comparative Presidencies: The Inadequacy of the Presidential, Semi-Presidential and Parliamentary Distinction.
European Journal of Political Research, 42, 287-312.
Süer, S. S. (2011). Catch-All Siyasi Partiler. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (96), 49-90.
Teziç, E. (2018). Anayasa Hukuku Genel Esaslar. Beta Yayınları.
Tosun, T. (1999). Türk Parti Sisteminde Merkez Sağ ve Merkez Solda Parçalanma. Boyut Yayınları.
Tunaya, T. Z. (1982). Siyasal Kurumlar ve Anayasa Hukuku. Ekin Yayınları.
Tuncay, S. (1996). Parti İçi Demokrasi ve Türkiye. Gündoğan Yayınları.
Uluşahin, N. (2000). Anayasal Bir Tercih Olarak Başkanlık Sistemi. Yetkin Yayınları.
Uygun, O. (2011). Demokrasi, Tarihsel, Siyasal ve Felsefi Boyutlar. 12 Levha Yayıncılık.
Yanık, M. (2002). Parti İçi Demokrasi. Adalet Yayınları.
Yayla, A. (2014). Karşılaştırmalı Siyasal Sistemler. Liberte Yayınları.
Yazıcı, S. (2011). Başkanlık ve Yarı-Başkanlık Sistemleri: Türkiye İçin Bir Değerlendirme. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Yıldırım, A. ve Yıldız, A. (2012). Türkiye’nin Parlamenter Sisteminde Hükümet. Murat Yayınları.