Pabon Lasso Modeli ve Veri Zarflama Analizi ile Hastanelerde Performans Ölçümü

Amaç: Bu araştırmanın amacı, Pabon Lasso Modeli ve Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi ile Antalya ili Sağlık Bakanlığı hastanelerinin performans düzeylerini tespit etmek ve performansı düşük hastaneler için önerilerde bulunmaktır. Materyal-Metot: Araştırmada hastanelerin performans düzeylerini tespit edebilmek için VZA ve Pabon Lasso modeli kullanılmıştır. VZA yönteminde değişkenler altı çıktıdan (poliklinik sayısı, A-B-C grubu ameliyat sayısı, yatak doluluk oranı, sağlık hizmeti geliri) ve dört girdiden (uzman hekim, hemşire, yatak sayısı, toplam gider) oluşmaktadır. Pabon Lasso modelinde kullanılan değişkenler ise yatak doluluk oranı, yatak devir hızı ve ortalama yatış süresidir. Araştırma verileri Antalya Kamu Hastane Birliği’nden temin edilmiştir. Verilerin analizinde MS Visio, MS Excel ve DEAP yazılımlarından yararlanılmıştır. Bulgular: Araştırmadan elde edilen bulgulara göre Pabon Lasso modelinde hastanelerin % 51 tamamen verimli olarak tespit edilmiş, VZA yöntemine göre ise bu oran % 67 olarak saptanmıştır. VZA yöntemine göre hastanelerin %33’ü orta ve düşük düzeyde verimsiz iken Pabon Lasso modelinde bu oran % 49 olarak tespit edilmiştir. Araştırmada ayrıca VZA yönteminde verimsiz olan hastanelerin Pabon Lasso modelinde de verimsiz olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Hastanelerin performansının ölçülmesinde her iki modelin aynı anda kullanımı hastanenin genel performansı hakkında hayati bilgiler verecektir. Kamu Hastane Birlikleri kaynakların tahsisini rasyonel yöntemlerle sağlanmalı ve verimsiz hastaneleri verimli hale getirecek planlama ve stratejiler geliştirilmelidir

Anahtar Kelimeler:

Hastane, Verimlilik, Veri Zarflama Analizi

PDF

___

1. Kalhor R, Salehi A, Keshavarz A, Bastani P, Orojloo PH. Assessing Hospital Performance in Iran Using the Pabon Lasso Model. Asia Pacific Journal of Health Management. 2014;9(2):77–82.
2. Atasever M. Türkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi: 2002-2013 Dönemi. Ankara: Sağlık Bakanlığı, Yayın No:983; 2014.
3. Ersoy K, Kavuncubasi S, Ozcan Y a., Harris JM. Technical efficiencies of Turkish hospitals: DEA approach. Journal of Medical Systems. 1997;21(2):67–74.
4. Sahin I, Ozcan YA. Public sector hospital efficiency for provincial markets in Turkey. Journal of Medical Systems. 2000;24(6):307–20.
5. Şahin İ. Sağlık Bakanlığı Genel Hastaneleri ve Sağlık Bakanlığına Devredilen SSK Genel Hastanelerinin Teknik Verimliliklerinin Karşılaştırmalı Analizi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2008;11(1):1–47.
6. Wang BB, Ozcan Y a., Wan TTH, Harrison J. Trends in hospital efficiency among metropolitan markets. Journal of Medical Systems. 1999;23(2):83–97.
7. Yi̇ği̇t V. Bir Üniversite Hastanesinin Tıbbı Bölümlerinin Teknik Verimlilik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2016;1(23):199–214.
8. Yi̇ği̇t V. Hastanelerde Teknik Verimlilik Analizi : Kamu Hastane Birliklerinde Bir Uygulama. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2016;7(2):9–16.
9. Mehrtak M, Yusefzadeh H. Pabon Lasso and Data Envelopment Analysis: a complementary approach to hospital performance measurement. Global journal of health. 2014;6(4):107–16.
10. Çakmak M, Öktem MK, Ömürgönülşen U. Türk Kamu Hastanelerinde Teknik Verimlilik Sorunu: Veri Zarflama Analizi Tekniği ile Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Kadın Doğum Hastanelerinin Teknik Verimliliklerinin Ölçülmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi,. 2009;12(1):1–36.