Mendûr’un Eleştirmenliğinin Edebi Tartışmalardaki Tutumuna Yansıması

Muhammed Mendûr (1907-1965), modern Arap edebiyatında meşhur eleştirmenlerden birisidir. Onun tenkit çalışmaları hikaye, roman, tiyatro ve şiir gibi alanları içine alan bir çeşitliliğe sahiptir. Bunların yanı sıra dilsel, siyasî ve toplumsal konulara da eleştirel yaklaşımları bulunmaktadır. Onun sahip olduğu eleştirmen kimliği kendisini birçok edebi tartışmaya yöneltmiştir. Mendûr, Arap kültür hayatında etkili olan birçok şair, yazar ve eleştirmenle çatışmalara girerek onlardan ayrılan görüşlerini ifade etme imkanı bulmuştur. Bu makalede onun edebi tartışmalardaki genel tavrı ve yöntemi ele alınacak ve Tâhâ Hüseyin’le arasında geçen bir tartışma örnek olarak sunulacaktır. 

___

  • Allûş, Saîd, Mu‘cemu’l-Mustalahâti’l-Edebiyyeti’l-Mu‘âsira, Dâru’l-Kitâbi’l-Lubnâni, Beyrût, ed-Dâru’l-Beydâ’, 1985.
  • Alshorbaji, Nidal F. A., Muhammed Mendûr ve Modern Arap Edebiyatında Eleştirinin Gelişmesindeki Rolü, SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü yayınlanmamış doktora tezi, Isparta 2018.
  • Er, Rahmi, Mendûr, DİA, 130-131.
  • Hammûd, Mâcide, Alâkatu’n-Nakdi bi’l-İbdâ‘, Menşûrâtu Vizâretu’s-Sekâfe, Dimeşk, 1997.
  • İbrâhîm Nâcî, Verâ’u’l-Ğamâm: Dîvânu İbrâhîm Nâci, Dâru’l-‘Avde, Beyrut, 1986.
  • Kandîl, Fu’âd, Muhammed Mendûr Şeyhu’n-Nukkâd, el-Meclisu’l-A‘la li’s-Sekâfe, 2015.
  • Ma‘rûf, Fevzi, Hâkezâ Yasna‘ûne Enfusehum Şahsiyyât ve Mevâkif, İttihâdu’l-Kuttâbi’l-Arab, Dimeşk, 1997.
  • Mendûr, Muhammed, Zikrayât Edebiyye, Takdim: Târık Mendûr, el-Meclisu’l-A‘la li-s-Sekâfe, Kahire, 2015.
  • Mendûr, Muhammed, Kitâbâtu Muhammed Mendûr el-Mechûle, Derleyen: Sâmi Suleymân Ahmed, el-Meclisu’l-A‘la li’s-Sekâfe, Kahire, 2009.
  • Mendûr, Muhammed, eş-Şi‘ru’l-Mısrî ba‘de Şevki, Nahdatu Mısır, ty.
  • Mendûr, Muhammed, Me‘ârik Edebiyye, Dâru Nahdatu Mısr, Kahire, ty.
  • Mendûr, Muhammed, “Ervâh ve Eşbâh: eş-Şi‘ru ve’l-Esâtîr”, Mecelletu’s-Sekâfe, 1942.
  • Merivân Umer Suleymân, el-Kazfu fî Nitâki’n-Nakdi’s-Sahafî: Dirâse Mukârene, el-Merkezu’l-Kavmî li’l-İsdârâti’l-Kânûniyye, Kahire, 2014.
  • Muhammed Tevfîk es-Silahdâr, “Ervâh ve Eşbâh”, Mecelletu’r-Risâle, 1942, Sayı: 487.
  • Muhammed Tevfîk es-Silahdâr, “Ervâh ve Eşbâh”, Mecelletu’r-Risâle, 1942, Sayı: 488.
  • Seyyid b. Huseyin el-Affâni, A‘lâm ve Akzâm fi Mizâni’l-İslam, Dâru Mâzcid ‘Ayrî, Cidde, 2004.
  • Tâhâ Hüseyin, Hadîsu’l-Erbi‘â’, Dâru’l-Ma‘ârif, Kahire, 1925.