KELAMDA SÜNNET KAVRAMI ÜZERİNE -Ebû Hanife’ye İsnat Edilen Risaleler Bağlamında Bir Değerlendirme

Sünnet, dinî terminolojide iki şekilde yer almaktadır. Şer‟î deliller içinde Kitâb‟tan sonra gelen ve hiyerarşik olarak ikinci delil olan Sünnet, Hz. Peygamber‟in söz, fiil ve takrirleridir. Çalışmamızda konu edindiğimiz Sünnet ise daha ziyade bid‟at kelimesinin karşıtıdır. Şu halde dinin itikadî/kelamî ve amelî/fıkhî tercihlerinin esasında yer alan belirleyici bir kavram olarak Sünnet, dinin temel bakışını ifade etmektedir. Kur‟an başta olmak üzere Hz. Peygamber‟in söz ve fiilleri ile sahabe ve tabiûnun yorumları bizim çalışmamıza konu Sünnet‟in içeriğini oluşturmaktadır. Bu kavramı Ebû Hanife‟nin risaleleri üzerinden ele alacağız. İlk kelam metinleri arasında değerlendirilen bu risaleler, Sünnet‟e ilişkin önemli tespitler içermektedir

Anahtar Kelimeler:

Kur‟an, Sünnet, Sahabe, Ebû Hanife, Mâturîdî

Tractates Attributed to Abu Hanifa

Theology on The Concept of Circumcision an Assessment of The Tractates Attributed to Abu Hanifa Sunnah gets involved in religious terminology in two ways. Sunnah, which comes after the Qur‟an and hierarchically the second evidence in the Sharia evidences, is the Prophet's words, acts and confirms. Sunnah, which is the subject of our study, is opposite of the word bid'ah mostly. Thus, Sunnah, as a concept determinative, situated in the basis of religion‟s i'tiqâdî/kalâmî and juridical/fıqhî preferences, expresses the basic view of religion. Especially the Quran, Prophet‟s words and actions with reviews of the Companions and the Tabiun constitute the content of Sunnah, which is the subject of our study. We will deal with the concept through Abu Hanifa treatises. This treatises considered of first theology texts, include the important findings related the Sunnah

Keywords:

Qur‟an, Sunnah, the Companions, Abu Hanifa, Maturidi.,

PDF

___

el-Bâbertî, Ekmeleddin Muhammed b. Muhammed, Şerhu Akîdeti Ehli’s-Sunne ve’l-Cemâa, Tahkik: Arif Aytekin, Vezâratu‟l-Evkâf ve‟ş-Şuûnu‟l- İslamiyye, Kuveyt 1989/1409.
el-Beğavî, Ebû Muhammed el-Huseyn b. Mes‟ûd, Şerhu’s-Sunne, I-XV, Tahkik: Şuayb el-Arnavûd, el-Mektebetu‟l-İslâmî, Beyrut 1983/1403.
el-Curcânî, es-Seyyid Şerif Ali b. Muhammed, et-Ta’rîfât, Matbaatu Mustafa el- Bâbî el-Halebî, (Mısır) 1938/1357.
Ebû Hanife, Nu‟man b. Sabit Risâletu Ebî Hanife, İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, İstanbul 1981. -el-Fıkhu’l-Ebsat, İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, İstanbul 1981. -el-Fıkhu’l-Ekber, İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, İstanbul 1981. -Vasiyyetu Ebî Hanife, İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, İstanbul 1981. -el-Âlim ve’l-Muteallim, İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, İstanbul 1981.
Ebû Nuaym, Ahmed b. Abdillah el-İsfahânî, Hılyetu’l-Evliya, I-X, Dâru‟l- Kutubi‟l-İslâmî, Beyrut 1974/1394.
Goldziher, I, “İsmet”, Milli Eğitim Bakanlığı İslam Ansiklopedisi, I-XIII, Eskişehir 1997.
el-Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed, Kitabu’t-Tevhîd, Tahkik: Bekir Topaloğlu-Muhammed Aruçi, İsam, Ankara 2003.
Muslim, Ebû‟l-Huseyn Muslim b. el-Haccâc, Sahîhu Muslim, Mevsûatu’s-Sunne el-Kutubu’s-Sunne ve Şurûhuhâ içinde, Çağrı Yy., İstanbul 1992/1413.
en-Nesefî, Ebû‟l-Muîn Meymun b. Muhammed, Tebsiratu’l Edille, I-II, Tahkik: Claude Salamé, Institut Français de Damas, Dimeşk 1990.
Neysâbûrî, Ebû Abdillah el-Hâkim, el-Mustedrek alâ’s-Sahîhayn, I-IV, Tahkik: Mustafa Abdulkâdir Atâ, Dâru‟l-Kutubi‟l-İlmiyye, Beyrut 1990/1411.
el-Pezdevî, Ebu‟l-Yusr Muhammed b. Muhammed b. Abdilkerim, Kitabu Usûli’d-Dîn, Tahkik: Hans Peter Lens, Dâru İhyâi‟l-Kutubi‟l-Arabî, Kahire 1963/1383.
eş-Şeybânî, Ebû Bekr b. Ebî Âsım, es-Sunne, I-II, Tahkik: Muhammed Nâsıruddîn el-Elbânî, Mektebetu‟l- İslâmî, Beyrut 1400.
et-Tahâvî, Ebû Cafer, Ehl-i Sünnet İnanç Esasları Tahâvî ve Akaid Risalesi, Tahkik: Arif Aytekin, Seha Neşriyat, İstanbul 1985.
et-Tehânevî, Muhammed Ali, Mevsûatu Keşşâfi İstılâhâti’l-Funûn ve’l-Ulûm, I- II, Tahkik: Ali Dahrûc, Mektebetu Lubnân Nâşirûn, Lübnan 1996.
et-Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Serve, es-Sunen, Mevsûatu’s-Sunne Kutubu’s-Sunne ve Şurûhuhâ içinde, Çağrı Yy., İstanbul 1992/1413.