Arap Edebiyatında Serbest Şiirin İlk Örneklerinden: BEDR ŞÂKİR es-SEYYÂB’IN “UNŞÛDETU’L-MATAR /YAĞMURUN TÜRKÜSÜ” ADLI ŞİİRİ

Geleneksel Arap kasidesinde birlik ve bütünlük tek bir kâfiye ve vezinle sağlanıyordu. Bu ise İkinci Dünya Savaşı ve ardından 1948’de yaşanan Filistin trajedisinden itibaren biçimi anlamın önüne geçirdiği için tenkit edilmeye başlandı. Artık dönemin Arap şairleri de Batıdan da etkilenerek serbest vezinle şiirlerini yazmaya başladılar. Bedr Şâkir es-Seyyâb da bu anlayışla toplumunun içinde boğuştuğu fakirlik, vatanının işgali ve sömürülmesini, halkının hüznünü, öfkesini ve kurtuluş ümidini serbest vezinle yazdığı “Yağmurun Türküsü” adlı şiirinde dile getirmiştir. Onun bu eseri Arap Edebiyatında serbest şiirin ilk örneklerinden kabul edilmiştir. es-Seyyâb, biçimden ve şekilden çok, serbest şiirin kendine verdiği rahatlıkla anlama yönelmiştir. Böylece o şiiri, hedef ve gayesine ulaşmak için bir vasıta olarak kullanmıştır.

The First Example of Free Poetry in Arabic Literature: Poem of Badr Shakir al-Sayyab Entitled as "Unshudat al-Matar or Rain’s Song"

Unity and integrity in traditional Arabic eulogy is used to be provided through a single rhyme and prosody. This has been criticized from the time of Second World War and in the following years of the Philistine tragedy in 1948, as it gave priority to its shape rather than its meaning. Since then, the Arab poets who had inspirations from the Western poets began to write their poems with free rhythm. Badr Shakir al-Sayyab has also expressed his poems with free rhythm. His poem entitled as the “Rain's Song" is that type of his poems. In his poem, he mentioned especially the sadness of the people, people’s poverty, occupation and exploitation of his motherland as well as angry, salvation and hopes of his society. His work has been accepted as the first example of free poetry in Arabic Literature. With the comfort of free poetry, Sayyab gave more importance to the meaning and understanding of the poems rather than their formats and shapes. Thus, he has used poetry as a vehicle in order to reach the aim

___

  • Ali Cârim, Mustafa Emîn, el-Belâğatu’l-Vâdıha, Dâru’l-Meârif, Mısır, 1959.
  • Ali eş-Şer’a‘, “Kırâatun fî Unşûdetu’l-Matar” Mecelletu Ebhâsı’lYermûk, C. III, S. 2, İrbid/Ürdün, 1986.
  • Çetin, Nihad M, “Arûz” DİA, İstanbul, 1991.
  • ______, Eski Arap Şiiri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul, 1973.
  • Er, Rahmi, Çağdaş Arap Edebiyatı Seçkisi(şiir-öykü), TC. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2004.
  • Fadl Hasen Abbas, el-Belâğa Funûnuhâ ve Efnânuhâ, Dâru’l-Fukân, Amman, 2007.
  • el-Hafâcî, Saîd b. Sinân (466/1073), Sirru’l-Fesâha, Mektebetu’l-Hâncî, Kahire,1994.
  • Hannâ el-Fâhûrî, el-Câmi‘ fî Târîhi’l- Edebi’l-Arabî, Daru’l-Cîl, Beyrut, 1986.
  • el-Hâşimî, Cevâhiru’l-Belâğa, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l- Arabî, Beyrut, ts. Hilâl Nâcî, “Bedr Şâkir es-Seyyâb” Mu‘cemu’l- Bâbtîn, Kuveyt, 1998.
  • İbn Hişâm, Cemâluddîn Abdullah, Şerhu Şuzûri’z-Zeheb, (tah. Berakât Yusuf) Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1994.
  • İbn Manzûr, Cemâluddîn Muhammed b. Mükerrem (711/1311), Lisânu’lArab, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1994.
  • İbn Reşîk el-Kayravânî Ebû Ali el-Hasen(456/1063), el-Umdetü fî Mehâsini’ş-Şi‘ri ve Âdâbihi, (tah. Muhammed Hasen Karkazân), Matbaatu’lKâtibi’l-Arabî, Dımaşk, 1994.
  • Jacob M. Landau, Modern Arap Edebiyatı Tarihi (20.Yüzyıl), (çev. Bedrettin Aytaç), T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, 2002.
  • Karabela, Nevin, Arap Dilinde Lâm Edatı ve İşlevleri, Aktif Yayınevi, Ankara, 2006.
  • el-Kazvînî, el-Hatîb Muhammed b. Abdirrahman (739/1338), et-Telhîs fî ulûmi’l-Belâğa, , (tah. Abdulhamîd Hendâvî), Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 1997
  • Kılıç Hulûsi-Kâzım Yetiş, “Cinâs” DİA, Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 1993
  • M. Hartmann, “Irak” İslam Ansiklopedisi, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1987.
  • Mahmud Kerâkibi, “İstismâru’l-Lisâniyyât fi Kıraati’n-Nassi’ş- Şi‘rî”,(www.angelfire.com/tx4/lisan/texts/sayab.doc )
  • Marion Farouk Sluglett- Peter Slugletr “Irak Son Dönem” DİA, Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 1999.
  • Murâdî, el-Hasen b. el-Kâsım, (749/1348) el-Cenâ’-Dânî fî Hurûfi’ilMeânî, (tah. Fahru’d-Din Kabâve ve Muhammed Nedim Fâdıl), Dâru’l-Kutubi’lİlmiyye, Beyrut, 1992.
  • Nâzik el-Melâike, Kadâyâ’ş-Şi‘ri’l-Muâsır, Dâru’l-İlmi li’l-Melâyîn. Beyrut, 1989.
  • Nâyif el-Aclûnî, “ “el-Ardu’l-Yebâb” ve “Enşûdetu’l-Matar” Meâ‘limu Bârizetun fî Tarîki’l-Hadâseti”, Mecelletu Ebhâsi’l-Yermûk, Cilt: XIV, Sayı: 1, İrbid/Ürdün, 1996.
  • Râdî Sadûk, Mevsûâtu Alâmi’ş-Şi‘ri’l-Arabiyyi’l-Hadîs, ed-Dâru’sSuûdiyyetu li’t-Tıbâat ve’n-Neşr, ed-Dammâm, 2000.
  • Recâ en-Nekkâş, Udebâu Muâsirûn, Dâru’l-Hilâl, Mısır, ts.
  • es-Sekkâkî, Ebû Yakub Yusuf b. Ebî Bekr Muhammed b. Ali (626/1229), Miftâhu’l-Ulûm, (tah. Abdulhamid Hendâvî), Dâru’l-Kutubi’l-İlmiye, Beyrut, 2000.
  • es-Suyûtî, Celâluddin(911/1505), el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Kahire, 1306.
  • Şevki Dayf, Dirâsâtun fi’ş-Şi‘ri’l-Arabiyyi’l-Muâsır, Dâru’l-Mârif, Kahire, 1959.
  • Şirin, Veli, Tarih Yazıları, Uyanış Yayınevi, İstanbul, 2010. Tacettin Uzun ve Arkadaşları, Anlatımlı Belâğat, Sebat Ofset, Konya, 2012.
  • et-Teftazânî, Sa’duddin (797/1395), Muhtasaru’l-Meânî, Salâh Bilici Kitapevi’nin Ofseti, İstanbul, 1304.
  • Tahiru’l-Mevlevî, Edebiyât Lügatı, Enderun, İstanbul, 1973.
  • et-Tebrîzî, el-Hatîb el-Vâfî fî’l-Arudi ve’l-Kavâfî, tah. Fahruddîn Kabbâve, Dâru’l-Fikr, Dimaşk, 2007. Unşûdetu’l-Matar
  • (http://www.eoman.almdares.net/up/27008/1171818719.doc), William L. Cleveland, Modern Ortadoğu Tarihi, (ter, Mehmet Harmancı), Agora Kitaplığı, İstanbul, 2004.
  • Yılmaz, İbrahim, Arap Şiir Sanatında Arûz, Erzurum, 2006.