XVI. Yüzyılda osmanlı idari yapısı altında kürt emirlikleri ve statüleri

Osmanlı idaresinin imparatorluğa dahil olan ülkelerde coğrafi, sosyal, ekonomik, ve etnik yapıyı dikkate alarak farklı yönetim modelleri uygulamıştır. 1514 Çaldıran Savaşı'ndan sonra Doğu Anadolu'nun Osmanlıya katılmasında bu bölgenin idari yapısının belirlenmesin de bu hususlar dikkate alınarak teşkilatlanmaya gidilmiştir. Yeni idari yapı içerisinde Osmanlı öncesinde bölgede var olan emirliklerin statüleri korunmakla kalmamış daha güçlü ve yönetilebilir birimler haline getirilerek bölgedeki dağınık Kürt gruplarını ve aşirederini yönetmede önemli birer merkez olarak kullanılmışlardır.

___

Abdurrahman Şeref Efendi, Osmanlı Devleti Tarihi I, (Yayına HzL Ahmet Demir ve Mehmet Kafkas), Kaynak Yayınları, İzmir, 1995.

Akgündüz, Ahmet, Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuk Tahlilleri, 5. Kitap, 6. Kısım, Osmanlı Araştırmaları Vakfi Yayınları, İstanbul, 1991.

Bayrakdar, Mehmet, Bitlisli İdris(îdris-i Bitlisi% Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1990.

Bozdağ, İsmet, Kürt İsyanları, Truva Yayınları. İstanbul, 2004.

Bruinessen. Martin Van," Osmanlıaîıktan Ayrılıkçılığa: Şeyh Sait Ayaklanmasının Dini ve Etnik Arka Planı", Kürdistah Ürerine Yakılar, Çev: Nevzat Kıraç vd., 5. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2005, s. 123-172.

Bruinessen. Martin Van,"Aşiretler ve Devlet", Ağa, Şeyh, Devlet, Çev: Banu Yalkut, 4. Baskı, İletişim Yayınları,İstanbul, 2006, s. 199-297,

Bruinessen. Martin Van, "Kürt Aşiretleri ve İran Devleti: Simko Ayaklanması", Kürdistan Ürerine Yadlar, Çev:Nevzat Kıraç vd., 5. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2005, s. 205-250.

Bruinessen. Martin Van,''Kürtlerin Arasında Bir Siyasi Protesto Araa Olarak Nakşibendi Tarikatı", Kürdistan Ürerine Yadlar, Çev: Nevzat Kıraç vd., 5. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2005, s. 85-122.

Celil, Celİle, XIX. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğumda Kürtler, Çev: Mehmet Demir, Özge Yayınları, Ankara, 1992.

Çolak, İsmail, Modern Zamanlarda Osmanlı'yı Anlamak, 2. Baskı, Lamura Yayınları, İstanbul, 2005.

Darkot, Besim, "Diyarbekir", İslâm Ansiklopedisi, C. 3, Mili Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1988, s. 602-625.

Evliya Çelebi, Seyahatname, C. III, Üçdal Neşriyat, İstanbul, 1965.

Fırat, M. Şerif, Doğu İlkti ve Varto Tarihi, Kamer Yayınları, İstanbul, 1998.

Göyünç, Nejat, "Diyarbekir Beylerbeyliğinin İlk İdari Taksimatı", İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, S. 23, İstanbul, 1969, s. 23-34.

Göyünç, Nejat, "Onaltına Yüzyılın İlk Yansında Diyarbakır", Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, S. 7,Nisan 1968, s. 77.

Göyünç, Nejat,, "Osmanlı Devleti'nde Taşra Teşkilâtı (Tanzimat'a Kadar)", Osmanlı, C. VI, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 1999, s. 77-87.

Göyünç, Nejat, XVI. Yüzyılda Mardin Sancağı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1991.

Uzunçaîşılı, İsmail Hakkı, Osmank Tarihi, C. 2, 7. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1995.

Gstreinh, Heinz, Avukatsın Halk Kürtler, Çev: Selçuk Barlas, Üçüncü Dünya Yayınları, İstanbul, 1977.

Halaçoğlu, Yusuf, Osmanlılarda Devlet Teşkilâtı ve Sosyal Yapı, 2. Baskı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1995.

Heper, Metin, "Mesafeli Bir İlişki", Devlet ve Kürtler, Çev: Kadriye Koksal, Doğan Egmont Yayıncılık, İstanbul, 2008, s. 67-91.

Hoca Sadettin Efendi, TacûH-Tevarih, C. IV, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara,1992.

Huart, Cl., "İdris Bitlisi", İslâm Ansiklopedisi, C. 5/2, Milli Eğitim Yayınları, İstanbul, 1988, s. 936-937.

İnalcık, Halil, "Doğu Anadolu Tarihine Toplu Bir Bakış", Sosyal Bilimler Kavşağında Doğ* ve Güneydoğu Anadolu, Öz-Fa Matbaacılık, Van, 1997, s. 71-79.

İnalcık, Halil,The Ottoman Empire The Classical Age (1300-1600), Phcenix, London, 1973. Akgündüz, Ahmet, Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuk Tahlilleri, 5. Kitap, 2. Kısım, Osmanlı Araştırmalan Vakfi Yayınları, İstanbul, 1991.

Karaca, Behset, "Osmanlı Devleti'nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesini Fethi ve Burada Uyguladığı İdari Sistem", Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 8, İsparta, 2003, s. 57-72.

Kılıç, Orhan, "XVII. Yüzyılın İlk Yansında Osmanlı Devleti'nin Eyalet ve Sancak Teşkilatlanması", Osmanlı, C. VI, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 1988, s. 89-109.

Kodaman, Bayram, Osmanlı Devrinde Doğu Anadolu'nun İdâri Durumu, Anadolu Basın Birliği Milli Bütünlük ve Kültür Yayınları, Ankara, 1985.

Kodaman, Bayram, Sultan IL Abdulhamid Dem Doğu Anadolu Politikası, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1987, s. 5-25.

McDowal, David, Kürtler (Uluslararası Alınlık Hakları Grubu Raporu), Çev: Zeri İnanç, 7. Baskı,Avesta Yayınları, İstanbul, 1996.

Mustafa Nuri Paşa, Netayic-ül Vukuat, C. I-II, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1979.

Öz, Mehmet, "Onyedinci Yüzyılda Osmanlı Devleti; Buhran Yeni Şartlar ve Islahat Çabalan Hakkında Genel Bir Değerlendirme", http://www.history.hacettepe.edu.tr/archiue/T.Gunlugu.htm. 17.02.2008, s. 2.

Özoğlu, Hakan, Osmanlı Devleti ve Kürt Mzlliyetçiliğ, Çev: Nilay Özok (Gündoğan) ve Azat Zana Gündoğan, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2005.

Öztuna, Yılmaz, Büyük Osmanlı Tarihi, C. 2, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 1994.

Saray, Mehmet, Türhİran İlişkileri, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 1999.

Sevgen, Nazmi, "Kürtler". Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, S. 7, Nisan 1968, s. 57-80.

Sevgen, Nazmi, "Kürtler", Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, S. 9, Haziran 1968, s. 70-76.

Sevgen, Nazmi,Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da Türk Beylikleri, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü,Ankara, 1982.

Sevgen, Nazmi,Doğu'da Kürt Meselesi, Harb Akademileri Komutanlığı Yayınları, İstanbul, 1970.

Şerafeddin Han, Şeref name, C. 11/1(4), Çev: Rıza Atı, Yaba Yayınları, İstanbul, 2010.

Şerafeddin Han, Şerrfname, Çev: Vedii İlmen, Yaba Yayınları, C. I/III, İstanbul, 2009.

Tanen, Aydın, Türkistanh Bir Türk Boyu Kürtler, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1983.

Ünal, Mehmet Ali, "Diyarbekir'de Osmanlı Hâkimiyetinin ve Diyarbekir Beyliği'nin Kurulması", I. Uluslararası Oğutçlar'dan Osmanlı'ya Diyarbakır Sempozyumu Bildirileri, 20-22 Mayıs, Diyarbakır 2004, s. 567-573.

Ünal, Mehmet Ali, "Osmanlı Devleti'nde Merkezi Otorite ve Taşra Teşkilâtı", Osmanlı, C. VI, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 1998, s. 111421.

Ünal, Mehmet Ali, "XVI. ve XVII. Yüzyıllarda Diyarbekir Eyaletine Tâbi Sancakların Statüsü, Osmanlı Devri Üzerine Makaleler ~ Araştırmalar, Kardelen Kitabevi, İsparta, 1999, s. 170-177.

Xemgîn, Ethem, Kürdistan Tarihi, 2. Baskı, Doz Yayınları, İstanbul, 2004.

Yeğen, Mesut, Devlet Söyleminde Kürt Sorunu, 2. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003.

Yılmaz, Fehim, Osmanlı Tarih Sözlüğü, Bilim Basın Yayım, İstanbul, 2010.

Yılmazçelik, İbrahim, "Diyarbakır Eyaleti'nin Yeniden TeşkÜatiandınlması", Osmanlı, C. VI, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 1999, s. 221-237.

Yılmazçelik, İbrahim, XIX. Yüzyılın İlk Yansında Diyarbakır (1790-1841) (Fiziki, İdari ve Sosyo Ekonomik Yapı), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1995.

Yinanç, Halil, "Diyarbekir", İslâm Ansiklopedisi, C. III, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1988, s. 602-626.