Dinar İlçesi’nin Nüfus Özellikleri
Bu çalışmada, Akdeniz Bölgesi’nin Göller Yöresi’nin kuzeybatısında yer alan Dinar İlçesi’nde nüfusun tarihsel gelişimi, şehirsel ve kırsal nüfus, cinsiyet ve yaş yapısı, göçler, eğitim, nüfusun ekonomik sektörlere bölünüşü, yoğunluğu ve dağılışı üzerinde durulmaktadır. Bu bileşenler üzerinde topoğrafya ve iklim şartlarının yanı sıra ekonomik faktörler de etkili olmaktadır. Ekonomik etkinliğin fazla olduğu Dinar, Dombayova ve Çölovası depresyonları, aynı zamanda nüfus yoğunluğunun da fazla olduğu alanlardır. 1927 yılında 36117 kişi olan Dinar İlçesi nüfusu, 1990 yılında 90952 kişiye yükselmiş, 2000 yılında ise 88304 kişiye gerilemiştir. 2012 yılı verilerine göre ise ilçe nüfusu 48529 kişi olmuştur. Aslında bu değerler ilçe nüfusunun sürekli azaldığının ve ilçenin sürekli göç verdiğinin bir göstergesidir. Araştırma alanında nüfusun toplandığı ve nüfus yoğunluğunun artığı hemen tek yerleşme birimi Dinar İlçe Merkezi’dir. İlçe nüfusunun %49’unu barındıran Dinar Şehri, başta idari olmak üzere diğer şehirsel fonksiyonlar açısından kendisine bağlı bulanan yerleşmeleri etki alanı içerisinde bulundurmaktadır. Ekonomisi tarıma dayanan Dinar İlçesi’nde, istihdam edilen nüfusun %76’sı tarım, %17’si hizmet, %4’ü sanayi ve %3’ü de inşaat sektöründe çalışmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Afyonkarahisar, Dinar İlçesi, Nüfus Gelişimi, Nüfus Dağılış.
Population Characteristics of the District of Dinar
This paper emphasizes on the historical development of the population, urban and rural population, gender and age structure, migrations, division, density and distribution of population into economic and educational sectors in Dinar District that lays in the northwest of the Turkish Lake District in Mediterranean Region. Besides topography and climatic conditions, economic factors also have impact on these components. Dinar, Dombayova and Çölovası depressions where there is much economic activity are also the places where population density is high. The population of Dinar District, 36117 people in 1927, amounted to 90952 people in 1990 and decreased to 88304 people in 2000. According to the data of 2012, the population of district was 48529. Actually this data indicates that the population of the District decreases continually and town suffers from constant immigration. In the research area, the only settlement where the population gathers together and where population density increases is Dinar City. Containing the 49% of the town’s population the Dinar City covers its settlements in its own impact zone particularly in terms of administrative functions as well as other urban functions. In Dinar District, the economy of which is based on agriculture, 76% of the population is employed in agriculture, 17% in service sector, 4% in industry and 3% in constructions sector.
___
- ALİAĞAOĞLU, A.,“Afyonkarahisar Şehir Coğrafyası”, Ankara Üniv.Sosyal Bilimler Ens. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2004.
- ARDEL, A., “Göller Bölgesinde Morfolojik Müşahadeler I.”, İst. Ünv. Coğ. Ens. Derg., C.1, S. 2, İstanbul, 1951, s.1-19.
- ARDEL, A., "Göller Bölgesinde Morfolojik Müşahadeler II: Burdur Depresyonu ve Çevresi", İstanbul Üniv. Coğr.Ens. Derg., C.2, S.3-4, İstanbul, 195219
- DİE., Genel Nüfus Sayımı (1927,1935,1940....,1990,1997 ve 2000), Ankara.
- DİE.,Genel Nüfus Sayımı (Isparta)-(Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri), Yay. No: 2702, Ankara, 2000.
- DİE, Afyonkarahisar İli Köy Envanteri, Ankara, 1997.
- DOĞANAY, H., Türkiye Beşeri Coğrafyası, Gazi Büro Kitabevi, Ankara, 1994.
- HARİTA Genel Komutanlığı (HGK), 1/100.000 Ölçekli Topoğrafya Haritaları (L23, L24,L25, M23, M24, M25), Ankara. HÜDÂVENDİGÂR Vilayeti Sâlnâmeleri, (H. 1287-1325 arası)(M. 1869-1907 arası), İstanbul.
- İLASLI, A., “Afyonkarahisar Yer Adları”, VI. Afyonkarahisar Araş. Sempozyumu Bildirileri, Afyonkarahisar Belediyesi Yay., Afyonkarahisar, 2002, s.268.
- KARABULUT, Y., “Karadeniz Coğrafi Bölgesi Nüfusu (I. Şehirsel)”, Ankara Ünv. DTCF. Coğ. Arş. Ens. Yay., S. 10, Ankara, 1981, s.123-151.
- KARAZEYBEK, M., “Osmanlılar Döneminde İdari Yapı”, Afyonkarahisar Kütüğü, C.I, Ankara, 2005, s.185-210.
- KOPARAL, K.,“Vilayet Salnamelerinde Afyonkarahisar”, AKÜ Sosyal Bilimler Ens. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar, 2011.
- ÖZAV, L., Simav Depresyonu ve Çevresinin Coğrafi Etüdü, Atatürk Üniv. Yay. No: 813, Erzurum, 1996.
- ÖZAV, L., Sivaslı İlçesinin Coğrafi Etüdü, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Arş. Pro. No:98,Afyonkarahisar, 2001.
- ÖZÇAĞLAR, A., Türkiye'de Belediye Örgütlü Yerleşmeler, Ekol Yayınevi, Ankara, 1997.
- ÖZÇAĞLAR, A., Coğrafyaya Giriş, Ümit Ofset Matbaacılık, Ankara, 2009.
- ÖZGÜR, M., Türkiye Nüfus Coğrafyası, GMC Basım Yayım, Ankara, 1998.
- SERGÜN, Ü., “Türkiye’de Kır Nüfusunun Yükselti Kademelerine Göre Dağılışı”, İst. Ünv. Coğr. Derg., S. 4, İstanbul, 1996, s. 7-16.
- TANDOĞAN, A., Türkiye Nüfusu, Eser Ofset Matbaacılık, Trabzon, 1994.
- TANDOĞAN, A., Demografik Temel Kavramlar ve Türkiye Nüfusu, Eser Ofset Basım, Trabzon, 1998,.
- TANOĞLU, A., Türkiye'de Nüfusun Dağılışı, İstanbul Üniv. Coğrafya Enst.Derg.,C.5, S.10, İstanbul, 1959, s.1-15.
- TANOĞLU, A., Nüfus ve Yerleşme, İstanbul Üniv. Yay. No:1183, İstanbul, 1969.
- TAŞ, B., Yakar, M.,“Afyonkarahisar İlinde Yerleşmelerin Yükselti Basamaklarına Göre Dağılışı”, Coğrafi Bil. Derg., 7 (2), Ankara, 2009, s.145-161.
- TAŞ, B., Yakar, M. , “Afyonkarahisar İlinde Yükselti Basamaklarına Göre Arazi Kullanımı”, Coğrafi Bil.Derg., Cilt: 8, S.1, Ankara, 2009, s.57-76.
- TEMURÇİN, K., "Hamidâbât Kazasında Nüfus (1831-1917)", Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Derg., S.17, Elazığ, 2007, s.45–68.
- TEMURÇİN, K.,“Dinar Şehri'nde Kuruluş, Gelişme, Nüfus ve Fonksiyonel Özellikler”, SDÜ Fen-Ed.Fak. Sosyal Bilimler Derg., S.19, Isparta, 2009, s.1691
- TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Verileri, Ankara, 2011.
- TÜMERTEKİN, E.,Ekonomik Coğrafya, İst. Ünv. Ed. Fak. Basımevi, İstanbul, 1994.
- TÜMERTEKİN, E. ve Özgüç, N., Beşeri Coğrafya İnsan-Kültür-Mekan, Çantay Kitabevi, İstanbul,2011.
- YAKAR, M.,“İller Arası Göçlerde Afyonkarahisar İli”, Afyon Kocatepe Üniv. Sosyal Bilimler Derg., C.XI, S.2, Afyonkarahisar, 2009, s.21-48.
- YAKAR, M., Saraçlı, S., Yazıcı, H., “Afyonkarahisar İlinde İller Arası Göçlerin Gelişmişlik Endeksleriyle Analizi”, Doğu Coğr.Derg., 15(24), Erzurum, 2010, s.255-271.
- YAKAR, M.,"Nüfusun Mekansal Analizi: Afyonkarahisar İli Örneği", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Derg., C. 4, S.19, Ordu, 2011, s.443-461.
- ISSN: 1300-9435
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 1995
- Yayıncı: Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi