Akşehir kırlarında nüfus,yerleşme ve arazi kullanımı.

Konya ilinin batı sınırını oluşturan Akşehir ovası, Türkiye’nin önemli tarım alanlarından birisidir. Büyük bölümü çok değerli alüvyal ve kolüvyal topraklarla kaplı olan Akşehir ovası, kaynağını Sultan Dağlarından alan akarsuların ve zengin yeraltı su şebekesinin de olumlu etkileri ile her zaman zengin bir tarımsal potansiyele sahip olmuştur. Buna bağlı olarak Akşehir ovası üzerinde birçok kır yerleşmesi kurulmuş, yürütülen tarım faaliyetleri günümüze kadar kesintisiz sürdürülmüştür. Ova üzerinde mevcut kır yerleşmelerinin organizasyonu ve her türlü hizmeti de Akşehir şehri tarafından karşılanmıştır. Böylece Akşehir kırları ve Akşehir şehri birbirine sıkı bir şekilde bağlanmış ve birbirinin gelişimini desteklemiştir. Ancak geçen yüzyıl içerisinde yapılan idari değişikliklere bağlı olarak Akşehir ilçesinin idari sınırları sürekli küçülmüş, köy sayısı da azalmıştır. Bu mekânsal küçülme doğal olarak nüfus yönünden de küçülmeye sebep olmuştur. Ancak nüfusun azalmasında, ülkenin hemen her yerinde görülen kırdan şehre göç olayı da önemli ölçüde etkili olmuş ve olmaya devam etmektedir. Nitekim genç nüfusun göç yoluyla azalmasına bağlı olarak Akşehir kırsal alanlarında demografik yapı sürekli olarak yaşlılar lehine değişmektedir. Göçe bağlı olarak kırların boşalması, yani köylerin küçülmesi gücünü kırlarından alan Akşehir şehrinin de sosyo-ekonomik yapısını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu noktadan hareketle bu çalışmada, kır yerleşme düzeninin son yıllardaki durumu, tarımsal ürün çeşitliliğindeki değişimler, arazi kullanımı ve kır yerleşmelerinin demografik yapısı irdelenmiş, bu durumdan Akşehir şehrinin nasıl etkilendiği üzerinde de durulmuştur.

The population,settlement and the usage of area in Akşehir plains

The Plain of Akşehir which is situated in the west of the province Konya is one of the important agricultural areas of Turkey. The Plain of Akşehir which is mostly covered with precious alluvial and colluvial soil has always had a substantial agricultural potential with the positive effects of the streams coming from the Mount Sultan and rich underground water network. Thus, lots of rural settlements have been founded on the Plain of Akşehir and the agricultural activities that have been carried on have continuously continued. The organisation and all sorts of services of the rural areas founded on the Plain have been supplied by the city of Akşehir. Therefore, the rural areas of Akşehir and the city of Akşehir have attached each other tightly and supported each other’s development. However, as a result of the administrative changes in the previous century, the administrative borders of Akşehir county has continuously become smaller and the number of villages has fallen. This decrease in the area has naturally caused decrease in the population. However, immigration from rural areas to urban areas which has been seen almost all over the country has also affected the population decline and has been keeping on affecting. As a matter of fact, due to the decline of young population by immigration, the demographic structure in the rural areas of Akşehir has continuously been changing in favor of the old people. The evacuation of villages due to the immigration, in other words, the villages’ becoming smaller, has affected the socio-economic structure of Akşehir in a negative way which takes its power from the rural areas. Consequently, in this study, we emphasize the situation of rural areas in recent years, the changes in the agricultural crop variety, land usage and the demographic structure of rural settlements and how the city of Akşehir has been affected by this situation.

___

Akşehir İlçe Sağlık Müdürlüğü, Akşehir Sağlık Grup Başkanlığı İlgili Veriler.

Akşehir İlçe Tarım Müdürlüğü Çiftçi Kayıt Sistemi Raporları Akşehir.

ARDOS, M., 1985, Türkiye Ovalarının Jeomorfolojisi, Cilt. I-II, İst. Üniv. Yay. İstanbul.

GÖNEY, S., 1979, Türkiye Ziraatinin Coğrafi Esasları, İst. Üniv. Yay. İstanbul.

MERCANER, S., 1988, Akşehir’de Tarım ve Tarımsal Faaliyetler, İst. Üniv. Sosyal Bil.Ens. Yayımlanmamış Y. Lisans Tezi, İstanbul.

MUNSUZ, N., Ünver, İ., 1983, Türkiye Suları, Ankara.

SARGIN, S., 2006, Sütçüler’de Kır Yerleşmeleri ve Yerleşme Düzenine Etki Eden Faktörler, Fırat Üniv. Sosyal Bil. Enst. Dergisi, Cilt 16, S.1, s.63-87. Elazığ

TUNÇDİLEK, N., 1984, Türkiye’nin Kır Potansiyeli ve Sorunları, İst. Üniv. Yay. No:2364 İstanbul.

TUNÇDİLEK, N.,1985, Türkiye’de Relief Şekilleri ve Arazi Kullanımı, İstanbul Üniv. Yay. No:3279, İstanbul.

TÜMERTEKİN, E., Özgüç, N., 2002, Beşeri Coğrafya, Çantay Kitabevi, İstanbul.

TÜMERTEKİN, E., 2005, Ekonomik Coğrafya, Çantay Kitabevi, İstanbul.