Rabia SARIKAYA, Mahmut SELVİ, Nagihan AKKAYA, Melike ACAR, Figen ERKOÇ

Farklı Konsantrasyonlardaki Gıda Boyalarının Drosophila melanogaster (mwh x flr)'de Yaşama Yüzdesi Üzerine Etkisi

Özet: Bu çalışmada, farklı konsantrasyonlardaki beş gıda boyasının (patent blue, karminik asit, indigokarmin, eritrosin ve amaranth) Drosophila melanogaster (mwh x flr)'nin yaşama yüzdesi üzerine etkisi araştırılmıştır. Deneylerde Drosophila melanogaster'in mwh-flr3 çaprazı kullanılmıştır. İki işaret geni taşıyan üç günlük larvalar farklı konsantrasyonlarda test maddesi içeren Drosophila standard besi yeri ile kronik olarak beslenmiştir. Beslenme sinekler pupadan çıkınca sonlandırılmıştır. Deneylerde kullanılan gıda boyalarının öldürücü dozları belirlenmiştir. Deneyler 3 kez tekrarlanmıştır. Kontrol grubu için 5 ml su kullanılmıştır. Kullanılan gıda boyaları için yaşama yüzdeleri belirlenmiştir. Patent blue, karminik asit, indigokarmin, eritrosin ve amaranth'dan oluşan deney gruplarının yaşama yüzdeleri ile kontrol grubunun yaşama yüzdeleri istatistiksel olarak X2 testi kullanılarak karşılaştırılmıştır. Kullanılan gıda boyaları toksisiteleri bakımından eritrosin, indigokarmin, patent blue, amaranth, karminik asit şeklinde sıralanmıştır. Anahtar kelimeler: Drosophila melanogaster (mwh x flr), gıda boyası, yaşama yüzdesi Effects of Food Dyes in Different Concentrations on Percentage of Survival in Drosophila melanogaster (mwh x flr) Abstract: In this study, different concentrations of five food dyes (patent blue, carminic acid, indigocarmin, erytrosin and amaranth) were investigated in Drosophila melanogaster (mwh x flr) for effects on survival percentage. mwh- flr3 cross was used in the experiment. Three-day-old larvae including two linked recessive wing hair mutations were chronically fed at different concentrations of the test compounds in standard Drosophila Instant Medium. Feeding ended with pupation of the surviving larvae. Lethal doses of food dyes used were determined in the experiments. The experiments were repeated 3 times. 5 ml water was administered to the control group. Percentages of survival of the flies were determined for food dyes used in the experiment. Survival percentage of experiment groups, which contain (patent blue, carminic acid, indigocarmin, erytrosin and amaranth), and survival percentage of control group were statistically compared by the use of Chi-square test. Food dyes used were ranked as erytrosin, indigocarmin, patent blue, amaranth, carminic acid according to their toxic effects. Key words: Drosophila melanogaster (mwh x flr), food dyes, percentage of survival.

Anahtar Kelimeler:

Drosophila melanogaster (mwh x flr), gıda boyası, yaşama yüzdesi

PDF

___

Çalışır E.Z, Çalışkan D. 2003. Gıda Katkı Maddeleri ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri, Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi 32 (3): 193-206.
Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği, 1997 .T.C. Resmi Gazete. Sayı: 23172: 1-220.
Yentür G., Ekşi A., Bayhan A., 1996. Ankara piyasasından sağlanan pasta süsleri ve bazı şekerlerde sentetik boya miktarlarının araştırılması. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 43: 479-484.
Mısra N.R., Mısra B., 1986. Genetic Toxicogical Testing of Some Dyes by the Micronucleus Test. Mutation Research, 170: 75-88.
http://www.turktox.org.tr/gida/fr.1-link.htm (Erişim tarihi: 14.09.2009).
Doğruyol H., 2006. Gıdalardaki Katkı Maddeleri ve Zararları Çocukluk Hiperaktivitesi. Güncel Pediatri, 2: 42-48.
Benford D., 2000. “The acceptable daily intake”, A tool for ensuring food safety ILSI Europe concise monographs series., ILSI Press, Belgium, p. 20-25.
Kotsonis F.N., Burdock G.A., Flamm W.G., 2001. “Food toxicology,” Mc Graw Hill, New York, p. 1049-1087.
Briggs D.R., 1997. Food Additivis. p. 601-602, In: “Food and Nutrition” Eds. Wahlqvist ML. Allen & Unwin Pty Ltd. Australia, p. 624.
Topsoy H., 1990. Bazı şekerli gıdalara katılan sentetik boyaların miktar tayini. Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. p. 75
Demirer M.A., 1974. Şekerlerdeki boyaların ince tabaka kromatografisi ile tanımlanmaları üzerine araştırmalar. Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 21: 360-362.
Yaman M., 1996. Bazı gıda maddelerine katılan sentetik boya miktarının araştırılması. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara. p.82
Food-Info.Net E-Numbers, Wageningen University, http://www.food-info.net/tr/qa/qa-fi25.htm (Erişim tarihi: 14.09.2009).
http://www.tuketicilerdernegi.org/besin_katki_maddeleri.doc (Erişim tarihi: 14.09.2009).
Graf U., Frei H.A., Kagi A., Katz J., Wurgler F.E., 1989. Thirty Compounds Tested in the Drosophila Wing Spot Test. Mutation Research, 22: 359-373.
Koutsogeorgopoulou I., Maravelias C., Methenitou G., Koutselinis A., 1997. Immonplogical aspects of the common food colorants, amaranth and tartrazin. Veterinary and Human Toxicology, 40: 1-4.
World Health Organization (WHO). 1987.Technical Report Series.
Reynolds J.E., 1982. Martindale. The Extra Pharmacopoeia. The Pharmaceutical Press, London, p. 2025.
Pohl R., Balon R., Berchou R., Yeragani V.K., 1987. Allergy to Tartrazin in antidepressants. The American Journal of Psychiatry, 144: 237-238.
Bhatia M.S., 1996. Alergy to Tartrazin in alprazolam. Indian Journal of Medical Sciences. 5: 285-286.
Devlin J., David T.J., 1992. Tartrazin in atopic eczama. Archives Diseases in Chidhood. 67: 709- 711.
Paterson R.M., Butler J.S., 1982. Tartrazine-induced chromosomal aberations in mammalian cells. Food and Chemical Toxicoogy, 20: 461-5.
Niraj K.T., Kalyani K.P., Nabi M.J., 1989. Genotoxcicity of Tartrazine Studied in Two Somatic Assays of Drosophila melanogaster, Mutation Research, 224: 479-483.
Kalender S., 1997. Sodyum Benzoat ve Tartrazinin Fare Dermal ve İnce Bağırsak Bağ Dokusu Mast Hücrelerinde Degranülasyon Etkileri. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara. p. 7.
Poul M., Jarry G., Elhkim M.O., Poul J.M., 2009. Lack of genotoxic effect of food dyes amaranth, sunset yellow and tartrazine and their metabolites in the gut micronucleus assay in mice. Food and Chemical Toxicology, 47: 443–448.
Sharma S., Goyal R.P., Chakravarty G., Sharma A., 2008. Toxicity of tomato red, a popular food dye blend on male albino mice. Experimental Toxicology and Pathology, 60: 51–57.
Roychoudhury A., Giri A.K., 1989. Effects of certain food dyes on chromosomes of Allium cepa. Mutation Research, 223: 313-319.
Mahmut Selvi e-posta: mselvi@gazi.edu.tr
Figen Erkoç e-posta: erkoc@gazi.edu.tr