Sayısal Jeoloji İle Benzer Bej Kireçtaşı Mostralarının Tespiti: Eğirdir Örneği

Çalışma, örnek olarak seçilen Eğirdir (Isparta) ilçesi dolaylarında yayılım sunan bej renkli kireçtaşı mostralarının sayısal özelliklerinin ortaya konmasını ve benzer kireçtaşı mostralarının sayısal jeolojik yöntemler ile tespit edilerek tüm araştırmanın saha verileri ile doğrulanmasını kapsamaktadır. Çalışmada 16 farklı bej mermer ocak alanın sayısal özellikleri ortaya konmuştur. Bu özellikler Morfoloji, Drenaj, Çizgisellik ve Landsat uydu görüntülerinden elde edilen çeşitli sınıflama değerleridir. Elde edilen sayısal verilerde yapılan sınıflama ve süzgeç çalışmaları sonucunda, ocak sahalarında işletme öncesi ve sonrasına ait veriler değerlendirilerek mevcut ocak yerlerinin ve bunlara benzer başka sahaların tespit edilebilir olduğu ortaya konmuştur. Varlığı sayısal jeolojik verilerin değerlendirilmesi ile tespit edilen benzer bej kireçtaşı mostralarından bazılarında yerinde tespit ile doğrulama yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Mermer, Eğirdir, Sayısal, Jeoloji, CBS, Uzaktan algılama

Detection of Similar Beige Limestone Outcrops with Digital Geology: Eğirdir Example

The study covers the digital properties of beige limestone outcrops which are spreading around Eğirdir (Isparta) district which is chosen as an example and also confirming existence of similar limestone outcrops with field works. In this study, the digital geologic properties of the areas covered by 16 different beige marble quarries were revealed. These properties are morphology, drainage, linearity and various classification values obtained from Landsat satellite images. As a result of the classification and filtering studies carried out in the digital geological data obtained from quarries, it was revealed that the existing quarries and similar beige limestone outcrops are detectable. In addition, the presence of similar limestone outcrops in many different locations within the study area was determined and some of them were verified by on-site investigation.

Keywords:

Marble, Eğirdir, Digital, Geology, GIS, Remote sensing,

PDF

___

[1] Akbulut, A., 1980. Eğirdir Gölü Güneyinde Çandır (Sütçüler, Isparta) Yöresindeki Batı Torosların Jeolojisi. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 23, 1-9.
[2] Buzlu, H.B., 2001. Bayat (Atabey – Isparta) Kireçtaşlarının Mermer Olarak Kullanılabilirliği ve Ekonomik Potansiyeli, Türkiye III. Mermer Sempozyumu (Mersem ‘2001), 3 – 5 Mayıs, İzmir, 417-430.
[3] Caran, Ş., 2014. Isparta Mermer Potansiyeline Bir Bakış. Ulusal Mermer ve Taş Ocakları Onarım Teknikleri Sempozyumu, 18-20 Eylül, Isparta, 242-254.
[4] Demir, E., 2017. Bir Mermer Ocağından Çıkartılan Blok Mermer İle Mermer Fabrikasından Çıkan Ürünlerin Maliyet Analizi; Barla Mermer Ocağı ve Fabrikası Örneği, Eğirdir-Isparta. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Çalışmai, 111s, Isparta.
[5] Dereli, M.A., Yalçın, M., Erdoğan, S., 2010. Madencilik Faaliyetlerinde Coğrafi Bilgi Sisteminin Kullanımı. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2, 28-34.
[6] Doğan. T., Özkan, M., Özer, Ü., Kapar, K., Kahriman, A., Erçelebi, S., 2007. Coğrafi Bilgi Sisteminin (CBS) Rezerv Tespitinde Kullanılabilirliği. Yerbilimleri Dergisi, 20, 81-91.
[7] Dumont, J.P., Kerey, E., 1975. Eğirdir Gölü Güneyinin Temel Jeolojik Etüdü. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 18, 160-174.
[8] Earthexplorer, 2018. Erişim Tarihi 02.03.2018 http://earthexplorer.usgs.gov
[9] Efe, U., 2013. Maden İşletmelerinin Planlanmasında Üç Boyutlu Modelleme (3D) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Uygulamaları. Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Çalışmai, 151s, İzmir.
[10] Francioni, M., Salvini, R., Stead, D., Giovannini, R., Riccucci, S., Vanneschi, C., Gulli, D., 2015. An İntegrated Remote Sensing-GIS Approach For The Analysis of an Open Pit In The Carrara Marble District, Italy: Slope Stability Assessment Through Kinematic and Numerical Methods. Computers and Geotechnics, 67, 46-63.
[11] Görmüş, M., Özkul, M., 1995. Gönen-Atabey(Isparta) ve Ağlasun (Burdur) Arasındaki Bölgenin Statigrafisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1, 43-64.
[12] Gutnic, M., Monod O., Poisson, A., Dumont, J. F., 1979. Geologie des Taurides occidentales (Turquie). Mem. Soc. Geol. France, 137, 112pp., Paris.
[13] Hepdeniz, K., 2014. Bucak (Burdur) Mermer Yataklarının Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Analiz Edilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Çalışması, 133s, Isparta.
[14] Jensen, J.R., 2005. Introductory Digital Image Processing: A Remote Sensing Perspective. Pearson Prentice Hall.Earth.
[15] Irlayıcı, A., 1998. Eğirdir-Burdur Arasının Hidrojeoloji İncelemesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusü, Yüksek Lisans Çalışmai, 150s, Isparta.
[16] Karaman, M.E., Meriç, E., Tansel, İ., 1989. Gönen-Atabey (Isparta) Arasındaki Bölgenin Jeolojisi. Çukurova Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Ahmet Acar Sempozyumu. Bildiri Ser: A, Yerbilimleri C:6-7, s:1-2, Kasım 1989-1990, Adana.
[17] Kaya, Ş., 1999. Uydu Görüntüleri ve Sayısal Arazi Modeli Kullanılarak Kuzey Anadolu Fayı Gelibolu – Işıklar Dağı Kesiminin Jeomorfolojik – Jeolojik Özelliklerinin İncelenmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Çalışmai, 113s, İstanbul.
[18] Kayadibi, Ö., 2013. Gümüşhane Çevresindeki Hidrotermal Yatakları ve Zenginleşmelerin Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (UA ve CBS) Teknikleri ile İncelenmesi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Çalışmai, 311s, Ankara.
[19] Kızıltaş, M., 2005. İstanbul Bölgesi Taşocaklarının Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) Ortamında Değerlendirilmesi ve Yönetilmesi. İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Çalışmai, 107s, İstanbul.
[20] Koçyiğit, A., 1983. Hoyran Gölü (Isparta Büklümü) Dolayının Tektoniği. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 26, 1-10.
[21] LANDSAT web sitesi https://landsat.gsfc.nasa.gov/about/technical-information /Erişim Tarihi Aralık 2018
[22] MTA web sitesi, 2017. http://www.mta.gov.tr/v3.0/hizmetler / jeoloji-haritalari /Erişim Tarihi 05.12.2017
[23] Esri web sitesi, https://www.esri.com/arcgis-blog/products/product/imagery/band-combinations-for-landsat-8/ Erişim Tarihi Aralık 201
[24] MTA doğaltaş veri tabanı https://dogaltas.mta.gov.tr Erişim Tarihi: Aralık 2018.
[25] Poisson, A. 1967. Donnees Nouvelles Sur Le Cretace Superieur Et Le Tertiaire Du Taurus Au NW d’Antalya (Turquie). Compte Rendu Academie Sciences, Paris 264, 2443-2446. [26] Rouse J.W., Haas R.H., Schell J.A. and Deering D.W., 1973, Monitoring vegetation systems in the Great Plains with ERTS. In 3rd ERTS Symposium, NASA SP-351 I,pp. 309–317.
[27] Sarı, N., 2005. Denizli ve Civarının Jeolojik Özelliklerinin Uzaktan Algılama Yöntemi İle İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Çalışmai, 72s, Denizli.
[28] Şenel, M., 1997. 1/25.000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları, Antalya paftası, No:3, MTA, Ankara.
[29] Tekin, B.M., Sagular, E,K., 2016. Jeolojik Çözümlemelerde Uydu Görüntüleri Destekli Coğrafi Bilgi Sistemleri; Yeni Foça (İzmir) Yöresi Örneği. Türkiye Jeoloji Bülteni, 59, 27-53.
[30] Uysal, K., 2004. Uzaktan Algılama Landsat MSS ve SPOT XS Uydu Verilerinin Kullanımı İle Ayrıntılı Jeolojik Harita Alımı ve Yorumu: Dereboğazı (Isparta) ve Çevresi Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Entitüsü, Yüksek Lisans Çalışmai, 149s, Isparta.
[31] Uysal, K., Görmüş, M., Kresten, J.K., 2008. How can we use Google Earth® as a GIS platform in Geology? Geological pre-mapping example from Lake District, Isparta, SW Turkey. 33rd International Geological Congress, 6-14 Agust 2008, Oslo-Norway.
[32] Uysal, K., 2011. Eğirdir – Burdur Gölleri Çevrelerindeki Pliyo-Kuvaterner Çökellerinin Statigrafik, Sedimantolojik ve Bazı Tektonik Özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Çalışmai, 272s, Isparta.
[33] Uysal, K., Caran, Ş., 2014. Mermer Ocaklarının Gelişiminin Uzaktan Algılama İle Belirlenmesi: Eğirdir Örneği. Ulusal Mermer ve Taş Ocakları Onarım Teknikleri Sempozyumu, 18-20 Eylül, Isparta, 161-170.
[34] Yakan. M., 2009. Tecer Dağları (Sivas Havzası) Güneyindeki Bölgede Sayısal Jeolojik Harita Alımı ve Bölgenin Aster Uydu Görüntüleri Yardımıyla Jeolojik İncelemesi. Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Çalışmai, 76s, Sivas.
[35] Yalçınkaya, S., Ergin, A., Taner, K., Afşar. Ö.P., Dalkılıç, H., Özgönül, E., 1986. Batı Toroslar’ın Jeolojisi. MTA Genel Müd. Raporları Yayınlanmamış, Ankara.