Serhat ORAL, Ayhan AKYOL, TÜRKAY TÜRKOĞLU

Orman Amenajman Planlarının Hazırlanması ve Uygulanması Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar: İzmir Orman Bölge Müdürlüğü Örneği

Orman amenajman planları yakın bir zamana kadar sadece odun hammaddesi üretimi odaklı düzenlenirken, günümüzde orman kaynaklarının biyolojik çeşitlilik, karbon depolama, rekreasyon, odun dışı orman ürünleri üretimi gibi işlevlerinin öneminin artmasıyla birlikte ekosistem tabanlı olarak hazırlanmaya başlamıştır. Bu nedenle çalışmada, orman amenajman planlarının hazırlanması ve uygulanması sürecinde karşılaşılan zorluklar, İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nde çalışan orman mühendisi personelin görüşleri doğrultusunda incelenmiştir. Çalışma kapsamında 108 anket formu değerlendirilmeye alınmıştır. Elde edilen verilerin normal dağılıma sahip olmaması nedeni ile analizlerde Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis-H testleri kullanılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre, planlar hazırlanırken göz önünde bulundurulması gereken en önemli işletme fonksiyonlarının biyolojik çeşitlilik ve odun üretimi olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, piyasanın talep ve beklentilerinin dikkate alınması görüşüne personelin büyük çoğunluğu katılmaktadır. Buna göre, amenajman planları hazırlanırken; orman ekosisteminin ekonomik, ekolojik ve sosyal fonksiyonlarına ait ölçütlerin göz önünde bulundurulması gerektiği, piyasanın talep ve beklentilerinin dikkate alınması gerektiği ve planların uygulama süresi sonunda denetlenmesi gerektiği çalışma ile önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Planlama, İşlevsel planlama; Orman amenajman planları; İşletme amaçları

PDF

___

[1] Geray, A.U., 2002. Planlama ve Proje Değerlendirme Ders Notları. (yayınlanmamıştır), İstanbul.
[2] Asan, Ü., 1990. Orman Kaynaklarının Çok Amaçlı Kullanımı ve Fonksiyonel Planlama, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 40(3), 67-84.
[3] Eraslan, İ., Şad, H.C., 1993. Orman Amenajmanı. İÜ Yayın no:3742, O.F. Yayın no:123, Edebiyat Fakültesi Basımevi, 420s., İstanbul.
[4] Eler, Ü., 2001. Orman Amenajmanı Ders Kitabı. SDÜ Yayın no:17, Orman Fakültesi, SDÜ Basımevi, Isparta.
[5] Asan, Ü., 1999. Çok Amaçlı Faydalanma Prensibine ve Ormanların Fonksiyonlarına Göre Uygulanacak Silvikültür Tekniği. Ormanların Çok Amaçlı Olarak Planlanması Semineri, Bildiriler Kitabı, s.50-57, Bolu.
[6] Ok, K., 1999. Orman Kaynakları Planlamasına Aşamalı Yaklaşım. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 49, 1-4.
[7] Yılmaz, E, 2003. Orman Kaynakları Planlamasında Kullanılan Planlama Sistemleri ve Teknikleri, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü DOA Dergisi, Tarsus.
[8] Geray, A.U., Şafak, İ., Yılmaz, E., Kiracıoğlu, Ö., Başar, H., 2007. İzmir İlinde Orman Kaynaklarına İlişkin İşlev Önceliklerinin Belirlenmesi. T.C. Çevre Ve Orman Bakanlığı, Ege Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Teknik Bülten No: 35 İzmir, Türkiye.
[9] Yılmaz, E., 2004. Orman Kaynaklarının İşlevsel Planlaması. Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Yayın No: 32, Teknik Bülten No:23, Tarsus.
[10] Geray, A.U., 1998. Ulusal Çevre Eylem Planı: Orman Kaynaklarının Yönetimi. Devlet Planlama Teşkilatı Yayınları, 115s, Ankara.
[11] Geray, A.U., 2001. Ormancılık Kurumları, (2. Yazım), Türkiye için Ulusal Programın Hazırlanması Projesi (TCP/TUR/0066(A), 76s, İstanbul.
[12] Eraslan, İ., 1982. Orman Amenajmanı Ders Kitabı. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayın No:318, İstanbul.
[13] Mısır, M., 2001. Çok Amaçlı Orman Amenajman Planlarının Coğrafi Bilgi Sistemlerine Dayalı Olarak Amaç Programlama Yöntemiyle Düzenlenmesi (Ormanüstü Planlama Birimi Örneği ile). Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 145s,Trabzon.
[14] Asan, Ü., 2002. Orman Amenajmanı-I Temel Kavram ve Prensipler. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi, (yayınlanmamış ders notları).
[15] Asan, Ü., 1992. İşletme Sınıfı Ayrımında Fonksiyonel Yaklaşım. Orman Mühendisliği Dergisi, 5, 30-31.
[16] Tolunay, A. 1992. Ormancılıkta Üretim Planlaması, Üretim Yönetimi ve Orman Amenajmanı. Ormancılığımızda Orman Amenajmanın Dünü, Bugünü ve Geleceğine İlişkin Görüşme, 16-19 Kasım 1992, Ankara.
[17] Daşdemir, İ., 2013. Ormancılık İşletme Ekonomisi. Bartın Üniversitesi Orman Fakültesi, OF Yayın No: 6, 407s., Sürat Matbaacılık, Bartın.
[18] Oral, S. 2017. Orman Amenajman Planlarının Hazırlanması ve Uygulanması Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar: İzmir Orman Bölge Müdürlüğü Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 68s, Isparta.
[19] İOBM, 2017. İzmir Orman Bölge Müdürlüğü Kayıtları.
[20] IBM Corp. Released 2011. IBM SPSS Statistics for Windows, Version 20.0. Armonk, NY: IBM Corp.
[21] Akgül, A., Çevik, O., 2005. İstatistiksel Analiz Teknikleri, SPSS’te İşletme Yönetimi Uygulamaları. Emek Ofset, Ankara.
[22] Sheskin, D.J., 2000. Handbook of Parametric and Nonparametric Statistical Procedures. Second Edition, Chapman & Hall/CRC pres, ISBN: 1-58488-133-x (alk. paper), Boca Raton, Florida.
[23] Batur, M., 2005. Fonksiyonel İdare Süresinin Tespitinin Teorik ve Pratik Esasları. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Ege Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Teknik Bülten No:30, 100s., İzmir.
[24] Zengin, H., 2009. Orman Kaynaklarından Fonksiyonel Yaklaşım İle Çok Amaçlı Faydalanmanın Optimizasyonu. İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 199s., İstanbul.
[25] Geray, A.U., 2000. Fonksiyonel Planlamada İdare Süreleri ve Amaç Çaplarına İlişkin Bir Değerlendirme (yayınlanmamış makale). İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi, Ormancılık Ekonomisi Anabilim Dalı, İstanbul.
[26] Yolasığmaz, H.A., Çavdar, B., Yılmaz, R., Demirci, U., Aydın, İ.Z., 2016. Artvin Orman Bölge Müdürlüğü’nde Orman İşletme Şeflerinin Orman Amenajman Planlarının Hazırlanması ve Uygulanması Süreçlerine İlişkin Görüşleri. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(2), 163-176.
[27] Başkent E.Z., Yavuz, H., Köse, S., 2005. Orman Amenajmanında Yeniden Yapılanma”ya İlişkin Yapılan Anketin “Uygulama” Açısından Değerlendirilmesi (I. Bölüm). Orman ve Av Dergisi, 4, 29-44.
[28] Ok, K., Tengiz, Y.Z., 2018. Türkiye’de Odun Dışı Orman Ürünlerinin Yönetimi. KSÜ Tarım ve Doğa Derg 21(3):457-471.
[29] Korkmaz, M., Alkan, H., Özçelik, R., Yılmaztürk, A., 2010. Orman Amenajman Planlarının Düzenlenmesinde Sosyo-Ekonomik Durum Envanterine Yönelik İş Tanımının Geliştirilmesi. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 20-22 Mayıs 2010, Cilt: I Sayfa: 292-301, Artvin.
[30] Ok, K., 2003. Orman Kaynaklarının Planlanmasında Sosyal Değerlendirme ve Katılım. II. Ulusal Ormancılık Kongresi: Türkiye Ormanlarının Yönetimi ve Katılım, Türkiye Ormancılar Derneği, ISBN: 975-93478-2-2, 58-74.
[31] Gül, A.U., Kurdoğlu, O., 2002. Biyolojik Çeşitlilik ve Görsel Kalitenin Sayısal Olarak Ortaya Konması. Orman Amenajmanında Kavramsal Açılımlar ve Yeni Hedefler Sempozyumu, 18-19 Nisan 2002, İstanbul.
[32] Yolasığmaz, H.A., 2004. Orman Ekosistem Amenajmanı Kavramı ve Türkiye’de Uygulanması. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Trabzon.