Rumeysa TUNA, Fatih SEMERCİ, Mehmet Emin BAŞAR, Ali KAYGISIZ

Mahalle Mescitlerinin Akustik Konfor Analizi: Konya’dan İki Örnek

Kültürel mirasın akustik açıdan belgelenmesi ve konfor analizi son yıllarda önemli bir çalışma konusu haline gelmiştir. Bu konu hakkında yapılan çalışmalar mimari koruma alanına yenilik kazandırmıştır. Kültürel miras olarak tanımlanan Anadolu Selçuklu dönemi mahalle mescitlerinin akustik performanslarının değerlendirilmesi ve özgün akustik konfor koşullarının ortaya konularak, yapılacak restorasyon çalışmalarına ışık tutması, söz konusu mirasın gelecek kuşaklara aktarılması açısından önem taşımaktadır. Çalışma kapsamında hem konuşma hem de dini musiki işlevini taşıyan Konya mahalle mescitlerinin arasından örnek alan olarak seçilen Hoca Hasan Mescidi ve Taş Mescit' in akustik özelliklerinin belgelenmesi ve akustik konfor şartlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Mescitlerin akustik konfor analizi matematiksel veriler üzerinden akustik simülasyon yöntemi ile değerlendirilmiştir. Bu bağlamda mescitlerin üç boyutlu modellemeleri yapılarak, ODEON Akustik Simülasyon Programına aktarılmıştır. Kaynak ve alıcı noktaları, yüzey malzemeleri, optimum değer kabulleri yapılarak akustik simülasyon yapılmıştır. Belirlenen eylemler ve hacim akustiği parametreleri ışığında ayrı ayrı simülasyon sonuçları incelenmiş, sonrasında analiz sonuçları birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Sonuçta mahalle mescitlerinin akustik konfor koşulları ile ilgili çıkarımlar yapılmış ve önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Akustik konfor, Hacim akustiği, Simülasyon, Kültürel miras, Mahalle mescidi

Acoustic Comfort Analysis of Neighborhood Masjids: Two Cases from Konya

Acoustic documenting of cultural heritage and comfort analysis have become an important subject of study in recent years. Studies on this subject have brought innovation to the field of architectural conservation. Having defined as a cultural heritage, neighborhood masjids of the Anatolian Seljuk period are of importance to transmit aforementioned heritage to future generations to reveal the acoustic performances and to shed light on how the restoration works ougth to be carried out. Within the scope of the study, it is aimed to document the acoustic characteristics and evaluate acoustic comfort conditions of Hoca Hasan Masjid and Taş Masjid, which were selected as examples among Konya neighborhood masjids for having both functions as speech and religious musics. Acoustic comfort analysis of the masjids was evaluated by acoustic simulation method through mathematical data. In this context, three-dimensional modeling of the masjids was rendered and transferred to ODEON. Acoustic simulation was performed by making source-receiver points, materials, optimum value acceptances. In the light of the determined actions and room acoustic parameters, simulation results were examined separately and then the results of the analysis were compared with each other. As a result, implications and suggestions regarding the acoustic conditions of the masjids in the neighborhood are articulated.

Keywords:

Acoustic comfort, Room acoustics, Simulation, Cultural heritage, Neighborhood masjid,

PDF

___

[1] Grabar, O. 1983. Symbols and Signs in Islamic Architecture, Architecture and Community: Building in the Islamic World Today, (ed. Renata Holod), Millerton, NY, 25-32.
[2] Abdou, A. A. 2003. Measurement of acoustical characteristics of mosque in Saudi Arabia. The Journal of the Acoustical Society of America, 113(3), 1505-1517.
[3] Kayılı, M. 2005. Acoustic Solutions in Classic Ottoman Architecture, FSTC Limited, Manchester.
[4] Orfali, W. 2007. Room Acoustic and Modern Electro-Acoustic Sound System Design During Constructing and Reconstructing Mosques, Technischen Universitat Berlin, Ph.D. Thesis, Berlin.
[5] Sü Gül, Z., Çalışkan, M., Tavukçuoğlu, A. 2014. Geçmişten Günümüze Süleymaniye Camii Akustiği, Megaron. Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi E-Dergi, 9(3), 201–216.
[6] Kaygısız, A., 2019. Mimar Sinan Camilerinden Şemsi Ahmet Paşa Camii (Üsküdar) ile T.C. Diyanet İşleri Başkanlığı Tip 3 Camii’nin Akustik Açıdan Karşılaştırılması. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 133-136, İstanbul.
[7] Selçuklu Belediyesi, 2017. Hoca Hasan Mescidi. http://www.selcuklumirasi.com/architecture-detail/hoca-hasan-mescidi (Erişim Tarihi: 18.05.2020).
[8] Cantay, T. 1982. XII.-XIII. Yüzyıllarda Anadolu'da Cephe Mimarisinin Gelişmesi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
[9] Turan, Ş. 2018. Türk Mimarisinde Kullanılan Kubbeye Geçiş Elemanları; 13.YY. Anadolu Selçuklu Dönemi Konya Mahalle Mescitleri Örneği. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 65-82, Konya.
[10] Baş, T. 2008. Anadolu Selçuklu Dönemi Konya Mahalle Mescitlerinin Restorasyon Sorunları. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 8-50, Konya.
[11] Konyalı, İ. H. 2007. Abideleri ve Kitabeleriyle Konya Tarihi, 129,144s, Konya.
[12] Vakıflar Genel Müdürlüğü, Hoca Hasan Mescidi- Taş Mescit/Rölöve, Restitüsyon ve Restorasyon Projeleri.
[13] Tuna, R. 2020. Rumeysa Tuna Fotoğraf Arşivi.
[14] Selçuklu Belediyesi, 2017. Hacı Ferruh Mescidi. http://www.selcuklumirasi.com/architecture-detail/haci-ferruh-mescidi, (Erişim Tarihi: 18.05.2020).
[15] Ateş, E. G. 2007. Kültürel Mirasımız Olan Yerebatan Sarnıcının Akustik Sorunlarının İncelenmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 49s. İstanbul.
[16] Elkhateeb, A., Adas, A., Attia, M., Balila, Y. 2015. The Acoustics Of Masjids, Why They Differ From The Classical Speech Rooms, The 22nd International Congress on Sound and Vibration, 12-16 Temmuz 2015, Florence, İtalya, 5s.
[17] Mehta, M., Johnson, J., Rocafort, J. 1999. Architectural Acoustic: Princibles and Design, Prentice-Hall, New Jersey, USA.
[18] Barron, M. 2009. Auditorium Acoustics and Architectural Design, Second Edition, Spon Press, London and New York.
[19] Long, M. 2006. Architectural Acoustics, Elsevier Academic Press, California, USA, 598-673s.
[20] ODEON A/S., 2016. ODEON Room Acoustics Software Version 14 Manual.