Zeynep TUNALI, H. Tuğba DOĞMUŞ-LEHTİJÄRVİ, Funda OSKAY

Burdur İli Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Ormanlarında İbre Yanıklığı ve Dökümüne Neden Olan Fungal Etmenlerin Moleküler Yöntemlerle Tespiti

Dothistroma ibre yanıklığı, Lecanosticta kahverengi leke ibre yanıklığı ve Lophodermium ibre dökülme hastalığı, dünya çapında, yayılış alanları ve zararları giderek artan, çam türlerinin önemli hastalıkları arasında yer alırlar. Bu hastalıklara sebep olan funguslardan, Dothistroma septosporum, Dothistroma pini ve Lecanosticta acicola karantinaya tabi zararlı organizmalardır. Ancak bu fungusların ve sebep oldukları hastalıkların ülkemizdeki durumları tam olarak bilinmemektedir. Bu çalışmada, yukarıda adı geçen önemli ibre hastalıklarının tespitinde, hızlı ve güvenilir bir yaklaşım olarak moleküler yöntemlerin kullanım olanaklarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, türe özgü primerlerin kullanıldığı moleküler bir yöntemden faydalanılarak; Burdur ili kızılçam ormanlarında, bu hastalıklara sebep olan fungusların ibre örneklerindeki varlıkları araştırılmıştır. Çalışma sonucunda, ibrelerde yalnızca D. septosporum ve Lo. seditiosum’un bulunduğu tespit edilmiştir. Bu iki fungusun bir arada görülmesi, bu orman alanlarının verimliliği ve sürdürülebilirliği açısından oldukça önemli bir tehdittir. Çalışmada, bu iki fungusun bulunma oranlarının, örneklerin toplandığı meşcerelere ve yıllara göre farklılıklar gösterdiği de belirlenmiştir. Bu sonuçlar, çalışmada kullanılan moleküler yöntemin, adı geçen bu fungusların hızlı ve güvenilir olarak tespitine olanak sağladığını ortaya koymaktadır. Gerek bu orman alanında, gerekse ülkemizin diğer bölgelerindeki çam ormanlarında, bu yöntemden faydalanılarak, daha detaylı çalışmaların yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Dothistroma septosporum, Dothistroma pini; Lophodermium seditiosum; Lecanosticta acicola; Pinus brutia; İbre yanıklığı

PDF

___

[1] Gonthier, P., Nicolotti, G., (Eds.). 2013. Infectious Forest Diseases. Cabi, 441.
[2] Bednárová, M., Dvorák, M., Janousek. J., Jankovský, L., 2013. Other Foliar Diseases of Coniferous Trees, In, Infectious Forest Diseases. Cabi, 458-487.
[3] OEPP/EPPO 2015. PM 7/46 (3) Lecanosticta acicola (formerly Mycosphaerella dearnessii), Dothistroma septosporum (formerly Mycosphaerella pini) and Dothistroma pini. EPPO Bull, 45: 163–182. doi: 10.1111/epp.12217.
[4] Drenkhan, R., Tomešova-Haataja, V., Fraser, S., Bradshaw, R.E., Vahalik, P., Mullett, M.S., Martin-Garcia, J., Bulman, L.S., Wingfield, M.J., Kirisits, T., Cech, T.L., Schmitz, S., Baden, R., Tubby, K., Brown, A., Georgieva, M., Woods, A., Ahumada, R., Jankovsky, L., Thomsen, I.M., Adamson, K., Marcais, B., Vuorinen, M., Tsopelas, P., Koltay, A., Halasz, A., La Porta, N., Anselmi, N., Kiesnere, R.D., Markovskaja, S., Kačergius, A., Papazova- Anakieva, I., Risteski, M., Sotirovski, K., Lazarević, J., Solheim, H., Boroń, P., Braganca, H., Chira, D., Musolin, D.L., Selikhovkin, A.V., Bulgakov, T.S., Keča, N., Karadžić, D., Galovic, V., Pap, P., Markovic, M., Poljakovic Pajnik, L., Vasic, V., Ondruškova, E., Piškur, B., Sadiković, D., Diez-Casero, J.J., Solla, A., Millberg, H., Stenlid, J., Angst, A., Queloz, V., Lehtijärvi, A., Doğmus-Lehtijärvi, H.D., Oskay, F., Davydenko, K., Meshkova, V., Woodward, S. and Barnes, I., 2016. Global Geographic Distribution and Host Range of Dothistroma, A Comprehensive Review. Forest Pathology, 46(2016), 408-442.
[5] Barnes, I., Crous, P.W., Wingfield, B.D., Wingfield M. J., 2004. Multigene Phylogenies Reveal That Red Band Needle Blight of Pinus is Caused by Two Distinct Species of Dothistroma, D. septosporum and D. pini. Studies in Mycology, 50(2004), 551-565.
[6] Brown, A.V., Webber, J.F., 2008. Red Band Needle Blight of Conifers in Britain. Edinburgh, Forestry Commission, Research Note 002, 8s, UK.
[7] Soylu, S., Kurt, Ş., Soylu, E. M., 2001. Determination of Important Fungal Disease Agents on Pine Trees in the Kahramanmaraş Regional Forests. Journal Turkish Phytopatholgy, 30(2001), 79.
[8] Özkazanç, N.K., 2004. Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü ormanlarındaki çam (Pinus spp.) ve Göknar (Abies pp.)’lar da görülen fungal iğne yaprak ve sürgün hastalıkları üzerine araştırmalar. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Enstitü Anabilim Dalı Doktora Tezi, 200s, Zonguldak.
[9] Doğmuş-Lehtijärvi, H.T., Lehtijärvi, A., Oskay, F., Aday-Kaya, A.G., Örtel, E., Datumani, A., 2013. Dothistroma Needle Blight in Turkey. Book of Abstracts; IUFRO 2013 Working Party, Foliage Shoot and Stems Diseases. Biosecurity in Natural Forests and Plantations, Genomics and Biotechnology for Biosecurity and Forestry, 20-25 May, Cerno Hora, Czech Republic, 68-69.
[10] Bradshaw, R. E., 2004. Dothistroma (Red‐Band) Needle Blight of Pines and the Dothistromin Toxin. A Review, Forest Pathology, 34 (3)(2004), 163-185.
[11] Kais, A. G., C. E., Anderson, R. L., Hoffard, W. H., Landis, T. D., Smith, Jr., R. S., Toko, H. V., 1989. Brown Spot Needle Blight In Cordell Technichs Coordinates, Forest Nursery Pests. Agriculture Handbook 680(1989), 26–28. Washington, DC, USDA Forest Service.
[12] Özdamar, T., Basım, E., 2002. Afyon İli Dinar İlçesinde Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Plantasyonlarında İbre Hastalıklarına Neden Olan Etmenlerin Tespiti. SDÜ, Araştırma Fonu Projesi.
[13] Ioos, R., 2010. Development, Comparison and Validation of Real-Time and Conventional PCR Tools for the Detection of the Fungal Pathogens Causing Brown Spot and Red Band Needle Blights of Pine. Phytopathology, 100 (1)(2010), 105-114.
[14] Stephen R. H., Langrell., 2011. Nested Polymerase Chain Reaction-Based Detection of Dothistroma septosporum, Red Band Needle Blight of Pine, a Tool in Support of Phytosanitary Regimes. Molecular Ecology Resources, 11(4)(2011), 749.
[15] Stenström. E., Ihrmark. K., 2005. Identification of Lophodermium seditiosum and L. pinastri in Swedish Forest Using Species-Specific PCR Primers From the Ribosomal ITS Region. Forest Pathology, 35(2005), 163-172.
[16] Wagner, D. B., Furnier, G. R., Saghai-Maroof, M. A., Williams, S. M., Dancik, B. P., Allard, R. W., 1987. Chloroplast DNA Polymorphisms in Lodgepole and Jack Pines and Their Hybrids. Proceedings of the National Academy of Science, USA, 84(1987) ,2097-2100.
[17] Gibson, I. A. S., 1974. Impact and Control of Dothistroma Blight of Pines. Forest Pathology, 4(1974), 89–100.
[18] Gibson, I. A. S., 1979. Pests and Diseases of Pines in the Tropics. Forest Pathology, 9(1979), 126–127.
[19] Bulman, L., Ganley, R.J., Dick, M., 2008. Needle Diseases of Radiata Pine in New Zealand. Scion Client Report, 13010, Forest Biosecurity Research Council, 81 s, Rotorua, New Zealand.
[20] Watt, M. S., Kriticos, D. J., Alcaraz, S., Brown, A. V., Leriche, A., 2009. The Hosts and Potential Geographic Range of Dothistroma Needle Blight. Forest Ecology and Management, 257(6)(2009), 1505-1519.
[21] Millberg, H., Boberg, J., Stenlid, J., 2015. Changes in Fungal Community of Scots Pine (Pinus sylvestris) Needles Along a Latitudinal Gradient in Sweden. Fungal Ecology, 17(2015), 126-139.
[22] OEPP/EPPO, 2008. Diagnostic protocol for Mycosphaerella dearnessii and Mycosphaerella pini. PM 7/46(2), Bulletin OEPP/EPPO, 38(2008), 349–362.
[23] Adamson, K., Drenkhan, R., Hanso, M. 2015. Invasive Brown Spot Needle Blight Caused by Lecanosticta acicola in Estonia. Scandinavian Journal of Forest Research, 30(7)(2015), 587-593.
[24] Piou, D., Ioos, R., 2016. First Report of Dothistroma pini, a Recent Agent of the Dothistroma Needle Blight, on Pinus radiata in France. European Journal of Plant Pathology 98(6)(2016), 841.
[25] Millberg, H., 2015. Foliar Fungi of Scots pine (Pinus sylvestris). Doktora Tezi, 50s, 2015:111, Uppsala.
[26] Matsiakh, I., Doğmuş-Lehtijärvi, H. T., Kramarets, V., Aday-Kaya, A. G., Oskay, F., Drenkhan, R., Woodward, S., 2017. Dothistroma spp. in Western Ukraine and Georgia. Forest Pahology (basımda)
[27] Ortíz de Urbina, E., Mesanza, N., Aragonés, A., Raposo, R., Elvira-Recuenco, M., Boqué, R., Patten, C., Aitken, J., Iturritxa, E., 2016. Emerging Needle Blight Diseases in Atlantic Pinus Ecosystems of Spain. Forests, 8(1)(2016), 18.