Recep CENGİZ

GELENEKSELDEN MODERNİZME SAĞLIK SORUNU: SOSYOLOJİK BİR YAKLAŞIM

Sağlık ve hastalık, bireylerin yaşadığı fiziki çevrenin niteliklerinden toplumun nüfus bileşenlerine kadar geniş bir yelpazede belirleyicileri bulunan tıbbı olduğu kadar sosyolojik kavramsal ve kurumsal bir olgudur. Geleneksel toplum, bir ideal tip olarak ele alındığında sosyo-ekonomik yapı bakımından genellikle kendi kendine yeterli olan, sınırlı sosyal hareketliliğe sahip, dini olanla olmayan faktörlerin birbirine karıştığı bir toplumdur. Bu toplum tipinde sağlık kurumunun da içinde bulunduğu bütün kurumlar, iç içe geçmiş bir görünüm arz etmektedir. Bu toplum tipinde sağlığın korunmasına yönelik olarak tıbbi bitkiler, hayvanlar ve madenlerden yararlanma yoluna gidilmiştir. Tabiatta her derdin devasının bulunduğu inancıyla bitki, hayvan ve madenlerin şekil, renk ve kokularından istifade edilmeye çalışılmıştır. Hatta bu konuda birçok kitap yazılmış ve resmedilmiştir. Endüstriyel teknoloji modernizim çerçevesinde insanın bir amaç değil bir araç olarak kullanmasına bağlı olarak yeni sağlık tehditleri yaratmakla beraber yaşam standartlarını artırmakta ve sağlıkla ilgili fikirlerimizde değişmeye ve gelişmeye neden olmaktadır. geleneksel toplumda; geleneksel tıp, modern toplumda; modern tıp tanımlamaları toplum tiplerini iz düşümleri olarak varlık kazanmaktadır. Formel ve enformel kurumsallaşmış sağlık ilişkilerinin anlaşılması, toplumların sağlık ve hastalıkla ilgili seçeneklerinin dikkate alınmasını da gerektirmektedir.

Anahtar Kelimeler:

sosyoloji, sağlık, hastalık, geleneksel

PDF

___

Ekrem Saraçoğlu, Başlangıçtan Günümüze Dinler Tarihi, Otağ Yayınları, İstanbul, 1993.
Fazlur Rahman, İslam Geleneğinde Sağlık ve Tıp, Ankara Okul Yayınları, Ankara,1977.
Halit Çal, Niksar’da Türk Eserleri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1995.