NÜFUS MÜBADELESİ VE BATI TRAKYA TÜRKLERİ

Mübadele dışında tutulmaları, Batı Trakya Türklerinin mübadeleden kaynaklı problemler yaşamalarını engellememiştir. Bu problemlerin ana sebebi, bölgeye Yunan idaresi tarafından kapasitesinin çok üzerinde Rum mübadil yerleştirilmesidir. Mübadil yerleştirilmesi Batı Trakya’daki demografik, ekonomik ve sosyal dengeleri bozacak şekilde gerçekleşmiştir. Devamında Türklere ait arazilerin bir kısmı istimlâk edilerek, bu araziler üzerine mübadiller için mahalle ve köyler inşa edilmiştir. 1930 Türk-Yunan dostluğuna kadar bölge Türkleri durumlarındaki bir takım belirsizlikleri de göğüslemek zorunda kalmışlar ve içlerinden bazıları yeni koşullara ayak uyduramayarak Türkiye’ye göç etmeyi tercih etmişlerdir. Makalemizin amacı, mübadil yerleştirilmesi sonrası Batı Trakya Türklerinin yaşadıkları sıkıntılara ve bölgedeki değişimlere ışık tutmaktır. Bunun için ana kaynaklarımız, o dönem bölgede yayınlanmış olan “Yeni Adım” gazetesi ile birlikte Yunanistan Azınlıklar Müfettişi Stilianopulos ve Trakya Genel İdarecisi Floryas’ın, Benaki Müzesi Eleftherios Venizelos Arşivi’nde yer alan raporlarıdır.

Anahtar Kelimeler:

Nüfus Mübadelesi, Batı Trakya, Lozan, Göç, Yunanistan

Population Exchange and Turks of Western Thrace

The fact that they were excluded from the exchange did not prevent the Turks of Western Thrace from experiencing problems caused by the exchange. The main reason for these problems is that Greek immigrants were placed by the Greek administration in the region far above the capacity. The settlement of the immigrants took place in a way that disrupted the demographic, economic and social balances in Western Thrace. In the continuation, some of the lands belonging to the Turks were expropriated and neighborhoods and villages were built for the immigrants on these lands. Until the 1930 Turkish-Greek friendship, the Turks of the region had to face a number of uncertainties in their situation and some of them chose to emigrate to Turkey, unable to keep up with the new conditions. The aim of our article is to shed light on the difficulties experienced by the Turks of Western Thrace after the exchange and the changes in the region. Our main sources for this are the reports of Stilianopoulos, the Inspector of Minorities of Greece, and Floryas, the General Administrator of Thrace, together with the newspaper “Yeni Adım”, which was published in the region at that time. These reports are placed in the Eleftherios Venizelos archive of the Benaki Museum.

Keywords:

Population Exchange, Western Thrace, Lausanne, Migration, Greece,

PDF

___

ALP, İ. (1995). Batı Trakya Türkleri. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: X, Sayı: 33, ss. 623-652.
Anı ve Hikâyeleriyle Mehmet Hilmi (2021). R. Ali (Yay. Haz.). Ksanthi: BAKEŞ Yayınları.
ARI, K. (1991). Mübadele Göçmenlerini Türkiye’ye Taşıma Sorunu ve İzmir Göçmenleri (1923-1924). Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, ss. 13-46.
ARI, K. (2014). Büyük Mübadele (6. Baskı). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
BAYINDIR GOULARAS, G. (2012). 1923 Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi ve Günümüzde Mübadil Kimlik ve Kültürünün Yaşatılması. Alternatif Politika, Cilt: 4, Sayı: 2, ss. 129-146.
BIYIKLIOĞLU, T. (1955). Trakya’da Milli Mücadele. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
BUDAK, M. (2014). Misak-ı Milli’den Lozan’a (5. Baskı). İstanbul: Küre Yayınları.
CİHAN, S. S. (ty). Balkan Savaşı ve 1913 Batı Trakya Türk Cumhuriyeti. İstanbul: Yeni Batı Trakya Dergisi Yayınları.
ERDEM, N. (2014). 1913 Yılının Temmuz-Ekim Ayları Arasında Batı Trakya Türkleri İle İlgili Gelişmelerin Yunan Basınındaki Yansımaları. History Studies, Cilt: 6, Sayı: 2, ss. 67-89.
GAZİ M. Kemal (1999). Nutuk (Cilt: II). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
GENCER, A. İ., ÖZEL, S. (2001). Türk İnkılap Tarihi (8. Basım). İstanbul: Der Yayınları.
HÜSEYİNOĞLU, T., İMAMOĞLU, M. (2017). Yunanistan’da Başmüftülük, Müftülükler ve Müftüler (1913-2014). Ksanthi: BAKEŞ Yayınları.
İNÖNÜ, İ. (1987). Hatıralar (2. Kitap). Ankara: Bilgi Yayınevi.
İskeçe Türk Birliği (2003). Ksanthi: İskeçe Türk Birliği Yayını.
KOYUNCU, A. (2013). Balkan Savaşları Sırasında Pomakların Zorla Tanassur Edilmesi (1912-1913). OTAM, Cilt: 33, Sayı: 33, ss. 139-196.
KURTARAN, U. (2011). Osmanlı İmparatorluğunda Millet Sistemi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 8, ss. 57-71.
ORAN, B. (1986). Türk Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu. Ankara: Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları.
SOYSAL, İ. (2000). Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları (Cilt: I). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
ΗΛΙΑΔΗΣ, Χ. [İLİADİS, H.] (2018). Η Θράκη Απειλείται [Trakya Tehdit Altında]. Αθήνα [Atina]: Εκδόσεις Βιβλιόραμα [Vivliorama Yayınları].
ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ ΑΙΝΙΑΝ, Ι. Κ. [MAZARAKİS ENİAN, İ. K.] (2003). Αγώνες του Νεώτερου Ελληνισμού [Çağdaş Hellenlerin Mücadeleleri]. Αθήνα [Atina]: Εκδόσεις Δωδώνη [Dodoni Yayınları].