BÜYÜK TAARRUZ'DA YUNANLILARIN BİR MEZALİM METODU: YANGIN ÇIKARMAK
Büyük Taarruz, Türkiye’nin yakın tarihindeki en önemli gelişmelerinden biridir. Milli Mücadelenin kazanılmasını müjdelemiş, yeni Türk devletinin kurulmasının öncülü olmuştur. Yunanistan tarihi açısından ise Büyük Taarruz “Küçük Asya Felaketi” olarak tanımlanmıştır. Yunanistan Hükümeti, bu savaşta art arda yenilgiler almış, işgal ettiği Batı Anadolu topraklarını terk etmek zorunda kalmıştır. Yunan askerleri firar ederken, tahliye ettikleri Batı Anadolu’yu adeta harabeye çevirmiştir. Pek çok Müslümana değişik metotlarla mezalim yapmışlardır. Çekilmek zorunda kaldıkları bölgelerde, gerilerinde kan ve gözyaşı bırakmışlardır. İzledikleri mezalim metotlarından biri de yangınlar çıkarmak idi. Pek çok şehri, nahiyeyi ve köyü yakmışlardır. Yakaladıkları bazı Müslümanları da yakarak öldürmüşlerdir. Yunanlılar Büyük Taarruzda aldıkları ilk mağlubiyetten Batı Anadolu’dan tamamen çıkana kadar bu metodu kullanmışlardır. Büyük Taarruz sonrasında İzmir’de zuhur eden Büyük Yangın da bu metodun parçası olarak değerlendirilebilir. Büyük Yangın sırasında Yunan ordusu, Batı Anadolu’dan tamamen atılmıştı fakat İzmir’de Yunan ordusundan kalan firari askerler, yerli ve yabancı işbirlikçileri bu yangını çıkarabilecek potansiyele fazlasıyla sahiplerdi. Bu çalışmada, arşiv kaynakları, dönemin matbuatı gibi birinci el kaynaklar kullanılarak, Yunanlıların Büyük Taarruzda çıkardıkları yangınlar ve sonuçları ortaya konacak ve değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler:
Büyük Taarruz, Yunan, Yangın.
An Atrocity Method of the Greeks in the Great Offensive: To Start Fire
The Great Offensive is one of the most important outcomes of Turkey's recent history. It heralded the victory of the National Struggle and became the pioneer of the establishment of the new Turkish state. On the other hand, the Great Offensive has been defined as the "Asia Minor Catastrophe" in Greek history. The Greek Government suffered from consecutive defeats in that war and had to leave the occupied Western Anatolian lands. While the Greek soldiers were escaping, they almost destroyed the Western Anatolia, which they evacuated. They persecuted many Muslims with different kinds of methods and left behind blood and tears in the regions where they had to withdraw. One of the cruel methods they followed was to start fires. They burned many cities, towns, and villages. They killed some captured Muslims by burning them. The Greeks used this method from their first defeat in the Great Offensive until they completely left Western Anatolia. The Great Fire that broke out in Izmir after the Great Offensive can also be considered a part of this method. Although the Greek army was completely expelled from Western Anatolia during the Great Fire, the military remnants of the Greek Army remaining in Izmir and its local and foreign collaborators had the potential to start it. In this study, by using primary sources such as the archival sources and the press of the period, the fires that the Greeks started during the Great Offensive and their results will be discussed and evaluated.
Keywords:
The Great Offensive, Greek, Fire.,
___
- (1338). Anadolu’da Yunan Zulmü, 3. Kısım: İstihbarat Matbaası.
- (1338). Anadolu’da Yunan Zulüm ve Vahşeti: Yunan Fecayii Hakkında Raporlar, Vesikalar, Mektublar. Ankara: Matbuat ve İstihbarat Matbaası.
- (1339). Orta Anadolu’da Yunan Mezalimi, İstanbul: Garb Cephesi Erkan-ı Harbiyesi 2. Şubesi.
- (1967).Türk İstiklal Harbi(TİH), Büyük Taarruza Hazırlık ve Büyük Taarruz(10 Ekim 1921-31 Temmuz 1922), C. II, VI. Kısım, 1. Kitap, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
- (1974). Türk İstiklal Harbi Batı Cephesi, Kütahya Eskişehir Muharebeleri, C. II, 4. Kısım, Ankara: Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Basımevi.
- (1992). Askeri Tarih Belgeleri Dergisi. Belge: 2415, S. 93, ss. 201.
- (1995). Türk İstiklal Harbi, Büyük Taarruz (1-31 Ağustos 1022), C. II, VI. Kısım, 2.Kitap, Ankara: Genelkurmay Basımevi. Apak, R.,(1990). İstiklâl Savaşında Garp Cephesi Nasıl Kuruldu, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
- Atatürk, M. K.(1997). Nutuk(1919-1927), Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
- Aygen, M.S., Tunca, A, Sarlık A.(1984). Büyük Zafer’e Doğru, Afyon: Türkeli Matbaası.
- Çalışlar, İ. (2009). Gün Gün, Saat Saat İstiklâl Harbi’nde Batı Cephesi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür.
- Halide Edip, Yakup Kadri, Falih Rıfkı, Mehmet Asım (1338), İzmir’den Bursa’ya Hikâyeler, Mektuplar ve Yunan Ordusunun Mesuliyetine Dair Bir Tedkik, İstanbul: Akşam-Teşebbüs Basımevi.
- İlgar, Y.(2000). “Milli Mücadele Döneminde Afyonkarahisar’da Yunan Mezalimi”, V. Afyonkarahisar Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, Afyonkarahisar: Afyon Belediyesi , ss. 372-404.
- Jaeschke, G.(1989). Türk Kurtuluş Savaşı Kronolojisi Mondros’tan Mudanya’ya Kadar (30 Ekim 1918-11 Ekim 1922), Ankara: Türk Tarih Kurumu.
- Karaoğuz, T(1338). Orta Anadolu’da Yunan Faciaları, İstanbul.
- Kars, Z.(1999). Milli Mücadele’de Kayseri, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
- Orbay, R.(1993). Cehennem Değirmeni, Siyasi Hatıralarım, C. I, İstanbul: Emre.
- Sabis, A.İ.(2021). Milli Mücadele Hatıraları, Erhan Çiftçi(Haz.), İstanbul: Timaş.
- Samizade S.(1922, 12 Eylül). “Ordu ile Beraber (1), Babalık, s. 1.
- Shaw, S.J.(2000). From Empire to Republic, Vol. IV, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
- Tutsak, S.(1995). “Milli Mücadele’de Uşak”, Tarih İncelemeleri Dergisi. C. X, ss. 289-311.
- ISSN: 2587-2621
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Mehmet Ali KARAMAN