Yerel Yönetim Reformu için Anayasal İlkeler

Ülkemizde kamu yönetiminin merkeziyetçi yapısını değiştirmeye yönelik reform çabalarının tarihi 1960’lara kadar geriye gidilerek izlenebilir. Bu tür çabalar, son yıllara kadar, genellikle mevzuatta ve uygulamada önemli bir değişikliğe yol açmadı. 2000’li yıllarda gerçekleştirilen yasal düzenlemeler ise, merkeziyetçiliği azaltacak köklü değişiklikler içeren girişimlerdi. Bu düzenlemelerin getirdiği bazı önemli değişiklikler anayasaya aykırı görülerek iptal edildi, diğer bazıları ise uygulamada beklenen sonucu vermedi. Bugün gelinen noktada, yaklaşık 50 yıllık reform çabalarının merkeziyetçiliği azaltarak yerel yönetimleri etkili, verimli, katılımcı, saydam ve özerk iktidar merkezlerine dönüştürdüğü söylenemez. Reform girişimlerinin başarılı olamamasının çeşitli nedenleri vardır. Bunlardan biri, kamu yönetiminin merkeziyetçi yapısını pekiştiren anayasal ilkelerdir. Bu ilkelerde bir değişikliğe gitmeden yasal düzenlemelerle köklü bir reform yapmak mümkün gözükmüyor. Bu makalede, yerel yönetimlere ilişkin reform çabaları anayasal ilkeler bakımından değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Ademi Merkeziyetçilik, İdarenin Bütünlüğü, Yerel Yönetimler, Ademi Merkeziyetçilik

Constitutional Principles for Local Government Reform

The retrospective evaluation of decentralization in highly centralized Turkish Public Administration has begun since 1960s. Decentralization attempts have generally been too weak to make any significant changes in legal rules and practice. The legislation carried out in the 2000s has the capacity to reduce centralization with some radical changes. However, some significant rules in this legislation were declared unconstitutional and annulled by the Constitutional Court, while the others did not give the expected results in practice. At this point, the approximately 50 years of reform efforts cannot be construed as successful attempts to convert local governments into efficient, participatory, transparent and autonomous centres of power by reducing centralization. There have been several reasons for the failure of reform initiatives; one of these is the constitutional principles consolidating the centralized structure of public administration. It seems that making a radical reform by legal arrangements without amending these principles is not possible. This article will evaluate reform efforts relating to local governments with regard to constitutional principles.

Keywords:

Decentralization, Local Government, Constitutional Principles,

PDF

___

Akçakaya, M. (2003). Fransa'da Yerel Yönetimler ve Halkın Karar Alma Sürecine Katılımı. Gazi İİBF Dergisi, 5 (1), 153-174.
Benedikter, T. (2014). Modern Özerklik Sistemleri. (H. S. Türker, Trans.) Ankara: Nika Yayınevi.
Desideri, C. (1995). Italian Regions in the European Community. In B. K. Jones, The European Union and the Regions (pp. 65-87). Clarendon: Oxford Press.
Duchacek, I. D. (1986). The Territorial Dimension of Politics. Colorado: Westwiev Press.
Gözübüyük, A. Ş. (2006). Yönetim Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi.
Güler, B. A. (2003). İkinci Dalga: Siyasal ve Yönetsel Liberalizasyon. In T. B. Birliği, Kamu Yönetimi (pp. 181-220). Ankara: TBB Yayını.
Güler, B. A. (2000). Yerel Yönetimleri Güçlendirmek mi, Ademi Merkeziyetçilik mi? Çağdaş Yerel Yönetimler, 9 (2), 14-29.
Guibernau, M. (1995). Spain: a Federation in the Making? In G. Smith, Federalism: The Multiethnic Challenge (pp. 239-254). London: Longman.
Karaer, T. (1990). Fransa'da Yerel Yönetim Reformu Üzerine. Amme İdaresi Dergisi, 23(3), 47-67.
Karahanoğulları, O. (2009). Fransa'da Kamu Yönetimi. In K. Karasu, Kamu Yönetimi Ülke İncelemeleri (pp. 39-168). Ankara: İmge.
Keleş, R. (1994). Fransa ve İspanya'da Yerinden Yönetim. Ankara: Mahalli İdareler Eğitim Araştırma ve Geliştirme Merkezi Yayını.
Moreno, L. (1997). Federalization and Ethnoterritorial Concurrence in Spain. Publius: Journal of Federalism, 27 (4), 65-84.
Nalbant, A. (2012). Üniter Devlet: Bölgeselleşmeden Küreselleşmeye. İstanbul: On İki Levha Yayınları.
Oktay, C. (1995). Fransız Halkının unsuru Korsika Halkı İfadesinin Anayasal Olanaksızlığı Konusunda Bir Not. İÜSBF Dergisi (10), 57-58.
Ortaylı, İ. (2007). Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi. Ankara: Cedit Neşriyat.
Özçer, A. (2006). Çoğul İspanya. Ankara: İmge.
Tan, T. (2014). İdare Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi.
Tunaya, T. Z. (2008). Türkiye'de Siyasal Gelişmeler: 1876-1938. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Uygun, O. (2007). Federal Devlet: Temel İlkeleri, Başlıca Kurumları ve Türkiye'de Uygulanabilirliği. İstanbul: On İki Levha Yayınları.
Uygun, O. (2012). Yeni Anayasada Yerel ve Bölgesel Yönetim için Öneriler. TESEV. TESEV Yayınları.