Yaşlıların algıladıkları aile desteğinin yaşam doyumlarına etkisi
Bu araştırma, yaşlıların algıladıkları aile desteğinin yaşam doyumlarına etkisini incelemek üzere planlanmıştır. Tanımlayıcı nitelikte olan araştırma, Pınarbaşı Sağlık Ocağı ve Gürçeşme (Zübeyde Hanım) Huzurevi'nde yürütülmüştür (n=190). Araştırmanın verileri; yaşlıların tanıtıcı özelliklerini belirlemeye yönelik geliştirilen sosyodemografik veri formu (34 soru), Pracidano ve Heller tarafından geliştirilen Algılanan Aile Desteği Ölçeği (20 soru), yaşlı bireylerin, yaşamın çeşitli yönlerine bakış açısını, kendisini ve çevresini nasıl algıladığını anlamak amacıyla 1961 yılında Nevgarten ve Havinghurst tarafından geliştirilen Yaşam Doyumu Ölçeği ( 20 soru) kullanılarak toplanmıştır. Yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanan veriler SPSS programında analiz edilmiştir. Huzurevinde yaşayan yaşlıların %52.6sı kadın, %47.4ü erkektir. Yaşlıların yaş ortalaması 76.0±7.6dır. Aile ortamında yaşayan yaşlıların %54.7si kadın, %45.3ü erkektir. Yaş ortalamaları 72.3 ± 5.4tür. Huzurevinde yaşayan yaşlıların algıladıkları aile desteği puan ortalaması 14.6 ± 14.4, yaşam doyumu puan ortalaması 30.2 ±3.0dır. Aile ortamında yaşayan yaşlıların algıladıkları aile desteği puan ortalaması 20.7± 5.5, yaşam doyumu puan ortalaması 12.4±2.2dir. Huzurevinde yaşayan yaşlıların, aile ortamında yaşayan yaşlılara göre yaşam doyumları yüksek, algıladıkları aile destekleri düşüktür. Bu nedenle, huzurevinde yaşayan yaşlıların algıladıkları aile desteğinin, aile ortamında yaşayan yaşlıların ise yaşam doyumlarının artırılmasına çalışılmalıdır.
The effect of the family support percieved by elderly individuals on their life satisfaction
This study was planned to evaluate the effect of family support on life satisfaction perceived by elderly individuals. The descriptive study was carried out in the Gürçeşme (Zübeyde Hanım) nursing home and Pınarbaşı Health Center (n=190). The data of the study were collected by using a socio-demographic data form which was designed for determining the identifier characteristics of elderly people (34 questions), Perceived Family Support Scale developed by Pracidano and Heller (20 questions), Life Satisfaction Scale developed by Nevgarten and Havinghurts in 1961 in order to understand their perceptions about the different aspects of life, self perception and their environment (20 questionss). The data collected by face to face interviews were analyzed in the SPSS program. 52.6% of the elderly people in the rest home were women and 47.4% were men. The average age of the elderly people was 76.0±7.6. 54.7 % of the elderly people who live with their family were women and 45.3% were men. Their age average was 72.3 ± 5.4. Family support point average of the elderly people who live in the rest home was 14.6 ± 14.4 and their life satisfaction point average was 30.2 ±3.0. Family support point average of the elderly people who live in a family was 20.7± 5.5 and their life satisfaction point average was 12.4±2.2. Life perception of the elderly people living in a rest home was higher when compared to the ones living with their family. But on the other hand, their perception of family support was lower than the ones living in a family. For this reason, the family support perception of elderly people who live in a rest home must be increased, as well as the life satisfaction of elderly people living with their family.
___
- 1. Akın B, Seviğ U, Karataş N. Türkiyede gerontoloji hemşireliği eğitimi ( I ). Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2001; 5:33-9.
- 2. Smith HL. The elderly. In: Fortinash RM, Holoday- Worret PA (Eds): Psychiatric Mental Health Nursin.Missouri: Mosby Year Book; 1996. p. 201- 23.
- 3. Bilir N. Yaşlanan toplum. Sağlıklı Yaşlanma 2005; 25-32.
- 4. Bilir N. Türkiyede yaşlanan popülasyon. Geriatri ve Gerontoloji 2006; 170-4.
- 5. Jacelon CS. The effect of living in a nursing home on socialization in elderly people. J Adv Nurs 1995; 22 : 539-46.
- 6. Akdemir N. Yaşlılarımızın bakım sorunları ivedilikle çözümlenmelidir. Turkish Journal of Geriatrics 2000; 3:169.
- 7.Sorias O. Sosyal desteğin değerlendirilmesi. Toplumdan seçilmiş bir örneklemde sosyal ağın yapısal özellikleri ile algılanan destek. Psikoloji Seminer Dergisi 1989; 6: 27-35.
- 8. Karataş SÇ. Yaşlılarda yaşam doyumunu etkileyen etmenler. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara:1988. s. 5- 70.
- 9. Çimen S. Yaşlı bireylerde öz bakım gücü ve yaşam doyumlarının araştırılması. 9. Anadolu Psikiyatri Günleri Program ve Özet Kitabı. Türkan Sabancı Kültür Merkezi, Edirne: 2000. s. 126.
- 10.Özer S, Fadıloğlu Ç. 65 yaş ve üzeri bir grup yaşlının aile sağlıklarının, sosyal ağlarının ve algıladıkları aile destek sistemlerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Geriatrics 2006; 9: 158-64.
- 11. De Moraes JF, De Azevedo E, Souza VB. Factors associated with the successful aging of the socially-active elderly in the metropolitan region of Porto Alegre. Revista Brasileira de Psiquiatria 2005; 27:3028.
- 12.Baran AG, Akın A, Kalınkara V, Aral N, Baran G, Özkan Y. Farklı sosyoekonomik düzeydeki yaşlıların gündelik yaşamdan tatmin düzeyleri: Ankara kentsel kesit örneği. Turkish Journal of Geriatrics 2007, 10:10-18.
- 13.Aksüllü N, Doğan S. Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda algılanan sosyal destek etkenleri ile depresyon arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2004; 5 : 76-84.
- 14. Triado C, Villar F, Carme S, Celdran M, Osuna MJ. Daily activity and life satisfaction in older people living in rural contexts. The Spanish Journal of Psychology 2009; 12 : 236-45.
- 15.Özer M. Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlıların yaşam doyumunun incelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics 2004; 7:33-6.
- 16.Aylaz R, Güneş G, Karaoğlu L. Huzurevinde yaşayan yaşlıların sosyal, sağlık durumları ve günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005; 12: 177-83.
- 17. Bahar A, Tutkun H, Sertbaş G. Huzurevinde yaşayan yaşlıların anksiyete ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005; 6:227-39.
- 18.Akandere M. Huzurevinde kalan yaşlılarda fiziksel aktivitelerin yaşam doyum düzeylerine etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2007; 1-10.
- 19. Inal S, Subaşı F, Ay SM, Hayran O. The links between health-related behaviors and life satisfaction in elderly individuals who prefer institutional living, BMC Health Services Research 2007; 7: 30-7.
- 20.Güven S. Yaşlı ve aile. Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi. Geriatri 2002, 241-7.
- 21. Kahn JH, Hessling RM, Russell DW. Social support, health and well-being among the elderly: what is the role of negative affectivity. Personality and Individual Differences 2003; 35:5-17.
- 22.Aksayan S, Yıldız A, Ergun A. Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlıların umutsuzluk düzeyleri. I. Evde Bakım Kongresi Özet Kitabı. İstanbul: 1998. s. 148.
- 23.Kurlowicz LH. Social factors and depression in late life. Arch Psychiatric Nurs 1993; 7:30-6.
- 24. Gönen E, Özmete E. Olgun gençlik ve yaşam tatmini. II.Ulusal Yaşlılık Kongresi Kitabı, Denizli: 2003. s. 276-84.
- 25. Delhey J. Life satisfaction in an enlarged Europe. Luxembourg: 2004. p. 159.
- 26. Yeung GTY, Fung HH. Social support and life satisfaction among Hong Kong Chinese older adults. Family First European Journal of Ageing 2007; 4: 21927.
- 27. Ramamurti V. Family structure and mental illness in old age. Indian J Psychiatr 1999; 23:21-6.
- 28. Zhang AY, Yu LC. Life satisfaction among Chinese elderly in Beijing, Journal of Cross-Cultural Gerontology 1998; 13: 109-25.