Engin KARADAĞ, Fatma Sultan KILIÇ, Didem ARSLANTAŞ, Kubilay UZUNER, Koray HARMANCI, Hüseyin İLHAN, Kevser EROL, Ferhan ESEN

Üç Bileşenli Tutum Modeli Temelinde ‘Osmangazi Hekimlik Mesleği Tutum Ölçeği’: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Amaç: Literatürde hekimlik mesleği tutumu ölçeklerinin sınırlı olduğu görülmektedir. Bu nedenle bu araştırmada, bireylerin hekimlik mesleğine yönelik tutumlarını üç bileşenli tutum modeli temelinde geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu araştırma bir üniversitenin tıp fakültesine devam eden 442 tıp fakültesi öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. Araştırmada veriler, 28’i olumlu; 12’si olumsuz 40 maddeden oluşan taslak ölçeğin uygulanmasıyla elde edilmiştir. Taslak ölçek maddelerinin madde ayırt ediciliğini belirlemek amacıyla korelasyon analizi; taslak ölçeğin yapı geçerliği için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi; ölçeğin ölçüm güvenirliği için Cronbach Alpha iç- tutarlılık katsayısı kullanılmıştır. BULGULAR: Araştırmada temel bileşenler ve Horn’un paralel analizi sonucunda varyansın %50.11’ini açıklayan öz-değeri 1’in üzerinde üç faktörlü yapı elde edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonrasında ise standart uyum değerleri kapsamında, açımlayıcı faktör analizinde modellenen faktör yapısı doğrulanmıştır. Ölçeğin ölçüm güvenirliği, Cronbach Alpha iç-tutarlılık katsayısı .78 ile .81 arasındadır. Hekimlik Mesleği Tutum Ölçeği, (i) Bilişsel Tutum, (ii) Duygulanımsal Tutum ve (iii) Davranışsal Tutum olmak üzere üç faktör içinde yer alan 18 maddeden oluşmakta olup ölçek 5’li Likert skalasındadır. SONUÇ: Araştırmada elde edilen verilere göre geliştirilen ölçek, bireylerin hekimlik mesleğine yönelik tutumlarını ölçmede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir veri toplama aracı olup hekimlik mesleği tutumlarına yönelik çalışmalara da kullanılabileceği düşünülmektedir.

“Osmangazi Medical Profession Attitude Scale” Based on Three-Component Attitude Model: A Study of Validity and Reliability

Objective: It is concluded that there are limited number of medical profession attitude scales in literature. For this reason, it was aimed to develop a valid and reliable scale based on three-component model of attitudes in this study. Method: This research was carried out among 442 students attending the medical school of a university. The data was obtained using a draft scale consisted of 28 positive items and 40 negative items. A correlation analysis was performed to determine the item discrimination of draft scale items. An explanatory and confirmatory factor analysis was conducted for construct validity and for measurement reliability of draft scale, Cronbach Alpha internal consistency coefficient was used. Findings: A three-factor structure, of which eigenvalue was over 1, explaining 50.11% of the variance was obtained as a result of the analysis on basic components of the research and the Horn's parallel analysis. After the confirmatory factor analysis, the factor structure, which has been modelled in the explanatory factor analysis within the scope of the standard compliance values. In terms of the measurement reliability of the scale, Cronbach Alpha internal consistency coefficient was between .78 and .81. The Medical Profession Attitude Scale is a five-point Likert type scale and consists of 18 items included in the following three factors: (i) Cognitive Attitude, (ii) Affective Attitude and (iii) Behavioural Attitude. CONCLUSİON: The scale, which was developed according to the data obtained in the research, is a valid and reliable data collection tool that can be used in measuring the attitudes of individuals towards the medical profession and it is thought to be used for the studies on the attitudes of the medical profession as well.

PDF

___

1. Elçin, M. Tıp eğitiminin tarihçesi, Hacettepe Tıp Dergisi, 2010, 41, 195-202.
2. Flexner A. Medical education in the United States and Canada. Bulletin of the World Health Organisation 2002; 7:594-602.
3. Saçaklıoğlu FB. Türk M. Topluma yönelik-topluma dayalı eğitim neden ve nasıl? Toplum ve Hekim 2001;16(3):181-7.
4. Akturan S, Sunar M. Erzincan Üniversitesi tıp fakültesi klinik eğitim dönemi öğrencilerinin staj kurulları ile ilgili görüşleri, öğrenci merkezli tıp eğitimi metotlarına ilişkin bilgi düzeyi ve yaklaşımları. Konuralp Tıp Dergisi 2018;10(1):112- 9.
5. Marston RQ, Jones RM. Medical education in transition comission on medical education: The science of medical practice. NJ: Robert Wood Johnson Foundation; 1992.
6. Barrett TG. General Medical Council: GMC’s annual report gives a poor impression. BMJ 1993;307:628.
7. Aronson, E., Akert, R. M., Wilson, T. M. Social Psychology. London: Pearson, 2010.
8. Ajzen, I., Fishbein, M. The Influence of Attitudes on Behavior. The Handbook of Attitudes, 2005, 173.221.
9. Crano, W. D., Prislin, R. Attitudes and Persuasion. Annu. Rev. Psychol, 2006, 57: 345-374.
10. Hogg, M. A., Vaughan, G. M. Social Psychology. London: Person, 2014.
11. Guastello, S. J., Guastello, D. D. Dynamics of Attitudes and Genetic Processes. Nonlinear Dynamics, Psychology, and Life Sciences, 2008, 12(1): 75-86.
12. Martin, N. G., et al. Transmission of Social Attitudes. Proceedings of the National Academy of Sciences, 1986, 83(12): 4364-4368.
13. Olson, J. M., et al. The Heritability of Attitudes: A Study of Twins. Journal of Personality And Social Psychology, 2001, 80(6): 845.
14. Zanna, M. P., Rempel, J. K. Attitudes: A New Look at an Old Concept. Bar-Tal, D., Kruglanski, A. W. (editor), The Social Psychology of Knowledge, Cambridge: Cambridge University Press, 1988, 315-334.
15. Breckler, S. J., Wiggins, E. C. Affect versus Evaluation in the Structure of Attitudes. Journal of Experimental Social Psychology, 1989; 25(3): 253- 271.
16. Thurstone, L. L. Theory of Attitude Measurement. Psychological Review, 1929, 36(3): 222.
17. Batı, A. H., Bümen, N. T. Hekimlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Tıp Eğitimi Dünyası, 2006, 23: 41-50.
18. Lindqvist, Susanne, et al. Development of the ‘Attitudes to Health Professionals Questionnaire’(AHPQ): A measure to assess interprofessional attitudes. Journal of interprofessional care, 2005, 19(3): 269-279.
19. Thurstone, L. L. The Measurement of Social Attitudes. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 1931, 26(3): 249.
20. Mcguire, W. J. The Structure of Individual Attitudes and Attitude Systems. Attitude Structure and Function, 1989: 37-69.
21. Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson, Boston, 2013.
22. Krosnick JA, Presser S. Question and questionnaire design. In: Wright JD, Marsden PV, editors. Handbook of Survey Research. San Diego, CA: Elsevier, 2009, pp. 263–314.
23. Vagias, W. M. Likert-Type Scale Response Anchors. Clemson International Institute for Tourism & Research Development, Clemson University, 2006.
24. Schinka JA, VelicerWF,Weiner IR. Handbook of Psychology, Research Methods in Psychology. Hoboken, NJ: JohnWiley & Sons, 2012.
25. Çiftçi, S; Karadağ, E. Developing a mathematics education quality scale. Africa Education Review, 2016, 13.3-4: 211-234.
26. Horn, J. L. A Rationale and Test for the Number of Factors in Factor Analysis. Psychometrika, 1965, 30(2): 179-185.
27. Jöreskog, K. G., Sörbom, D. LISREL 8.5 for Windows. Lincolnwood, IL: Scientific Software International, 2001.