Bebek izlemlerinin geliştirilmesine yönelik bir girişim ve sonuçları

Çalışma bir sağlık ocağında bebek izlemlerinin iyileştirilmesi için geliştirilen bir girişimin sonuçlarının değerlendirilmesi amacıyla planlanmıştır. Zonguldak İli Karadeniz Ereğli Merkez 2 Nolu Sağlık Ocağı'nda 2004 yılında yapılan bir araştırma ile bebek izlemleri fişlerdeki bilgi kutucuklarının kullanımı ve nitelik yönünden incelendi. Bebek İzlemi Nitelik Puanı (BİNP) bebeğin doğum tarihinin, ağırlığının, boyunun, ebeveynlerinin akrabalık ve kan uyuşmazlığı, son izlemde ağırlık, boy ve baş çevresi bilgisinin işlenmiş olması, grafik kullanımı ve aya göre uygun sayıda izlem yapılması ölçütleri kullanılarak 10 puan üzerinden değerlendirildi. Bir yıl sonra aynı ölçütler kullanılarak yeniden değerlendirme yapıldı. Ortalama değerler "aritmetik ortalama±standart sapma" olarak gösterildi. Çalışmada bebek izlemlerinin bir yıllık süreç içerisinde iyileştiği yönünde bulgular elde edilmiştir. İzlemi yapılan bebek sayısı 648'den 777'ye, personel başına doldurulan ortalama fiş sayısı 43.2'den 51.8'e yükselmiştir. Fişlerdeki bilgi kutucuklarının ortalama kullanım sıklığı artmış, BİNP 6.5±1.7'den 7.8±1.5'e yükselmiştir. İzlem sayıları ve ayına göre uygun izlem alan bebek sayıları artmıştır. Ortalama bebek izlem sayısı 1.8'den 3.2'ye yükselmiştir. Sağlık sisteminin değiştirilmesine yönelik çalışmaların devam ettiği günümüzde sağlık ocaklarının savunulması ve sahiplenmesi her zamankinden çok önem taşıyor. Ülkemizin gereksinim duyduğu birinci basamak sağlık hizmetlerinin sağlanması için gerekli olan, adına "aile hekimliği" denilen dönüşümler değil, 40 yılı aşkın süredir hizmet sunan sağlık ocaklarının desteklenmesidir. Herhangi bir parasal kaynak kullanılmadan, her sağlık ocağında kolayca uygulanabilecek girişimlerle bebek izlemlerinin niteliğinde sağlanan gelişme, istenildiği ve desteklendiği zaman "var olan" birinci basamak sağlık hizmetlerinde nelerin başarılabileceğini göstermekte ve geçmişte pek çok örneği yaşanan başarılı uygulamaların haklılığını desteklemektedir.

An intervention to improve infant follow-ups and its results

This study is planned to evaluate the results of an intervention that was developed for improving infant follow-ups in a health center. Infant followups were examined using data-box records kept in 2004 in Central Karadeniz Ereðli Health Center No.2 in the province of Zonguldak. Infant follow-up quality point (IFQP) was calculated on a 10-point scale; taking into account the presence of recording of date of birth, weight, height, consanguineous marriage and Rh incompatibility in the parents, and weight, height and head circumference information in the last visit, use of graphs and appropriate number of follow-ups according to monthly age. Using the same criteria, evaluation was repeated the next year. Mean values were displayed as "mean±standart deviation".

___

  • Güler M. Hekimler ve Tabip Odası Yöneticileri İçin Mevzuat. 3. Baskı. Ankara: Türk Tabipleri Birliği; 2001:39.
  • UNICEF. Dünya Çocuklarının Durumu 2004. Ankara: UNICEF; 2004.
  • TC. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönerge. Ankara: Sağlık Bakanlığı; 2001.
  • Öztek Z. Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi ve Sağlık Ocağı Yönetimi, Palme Yayıncılık; Ankara: 2004.
  • Şahin Z, Ayoğlu Fn, Kıran S. Zonguldak İli Karadeniz Ereğli Merkez 2 Nolu Sağlık Ocağı Bölgesinde 2003-2004 Yıllarında Yapılan Bebek İzlemlerinin Değerlendirilmesi, 9. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, 3-6 Kasım 2004, Bildiri Özet Kitabı, Ankara: 2004: 151.
  • Sağlık Hizmetlerinde Denetim, SSYB Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü, Ankara 1987
  • Benli D, Özcebe H. Etimesgut Sağlık Bölgesi 1985-1989 Yılları Çalışmalarının Değerlendirilmesi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı; Yayın No 91/53. 59.
  • Gölbaşı Eğitim ve Araştırma Sağlık Grup Başkanlığı 1989 Yılı Çalışma Raporu. Ankara: 1990: 17.
  • Narlıdere Eğitim Araştırma ve Sağlık Bölgesi Aylık Bülteni, Seyir Defteri 2000, İzmir: Yıl:1, Sayı: 12, Aralık 2000: 19.