FUTBOL MAÇLARINDAKİ SEYİRCİ TOPLULUKLARININ SESİNİN, HAKEMLERİN KARARLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Bu araştırmanın amacı, futbol hakemlerinin kararlarında etkili olabilecek kalabalık seyirci topluluğunun sesinin, hakemlik deneyiminin ve hakemlik seviyesi değişkenlerinin incelenmesidir. Araştırma Ankara Bölgesinde bulunan 149 hakem üzerinde yürütülmüştür. Hakemler, bu araştırma için araştırmacı tarafından özel olarak hazırlanan deneysel ortama alınmışlardır. Deneysel ortamda hakemlerin verecekleri kararları incelemek için, Türkiye Süper Ligi ile Avrupa'daki farklı ülkelerin profesyonel futbol liglerinde 18 pozisyon seçilmiştir. Gerçek futbol maçlarından seçilen bu pozisyonlar hakemlere sesli ve sessiz olmak üzere iki farklı koşulda sunulmuştur. Araştırma grubunda yer alan 149 hakemin 59'u profesyonel liglerde, 90'ı amatör liglerde görev yapmaktadır. Hakemler deneyimlerine göre iki kategoriye ayrılmışlardır. Araştırma grubundaki hakemlerin yaklaşık yarısı (n=74), sunulan pozisyonları maçtaki seyircilerin seslerinin de duyulabildiği "sesli koşul"da, diğer yarısı ise(n=75) seyirci sesinin duyulmadığı (sesin araştırmacı tarafından kasıtlı olarak kesildiği) "sessiz koşul"da izlemiştir. Hakemlerden pozisyonları izledikten sonra 6 saniye içerisinde AFaul yok, B-Faul, sarı kart yok, C-Faul ve sarı kart, D-Faul ve kırmızı kart seçeneklerinden birisini işaretlemeleri istenmiştir. Bu yapılan araştırmada, hakemlerin sesli ve sessiz ortamlarda verdikleri kararlar arasında genel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı ancak çapraz tablolar incelendiğinde, 16 pozisyonda pozisyonları sesli olarak izleyen hakemlerin daha fazla kart gösterdikleri bulgusuna erişilmiştir. Bu bulgular neticesinde karar vermede kullanılan ipuçlarının çok güvenilir ve açık olmadığı zamanlarda kalabalık sesi gibi ipuçlarının önem kazanabileceği ve bu durumda sesin bilgiden çok bilgi içermeyen ipuçlarına götürebileceği iddiası ile ilişkilendirilebileceği de söylenebilir.

THE EFFECT OF SPECTATORS' CROWD NOISE IN FOOTBALL GAMES ON FOOTBALL REFEREES' DECISIONS

The general aim of this research is to examine the factors which can be effective upon football referees' decisions on the field. 149 referees living in the district of Ankara participated in the study. The referees, in a laboratory setting created by the researcher, were shown 18 different positions which were taken from some European leagues and Turkish Super League. Selected positions were shown to the referees in two different settings, some with crowd noise and some without crowd noise. 59 of the referees officiate in professional leagues and 90 of them are in amateur leagues. The referees were divided into two groups according to their experiences and no information was given to them regarding the football teams. In this study, almost half of the referees (N:74) watched the positions with the crowd noise and the rest of the referees (N:75) watched in silence (the noise was turned off by the researcher). The referees were asked to make assessments, such as A-No Foul, B-Foul but No Yellow card, C-Foul with Yellow card and D- Foul with Red card in 6 seconds after watching each video. Referees could not see the decision of the referee in the video. In this research, it was concluded that there were no significant differences between the decisions taken with or without crowd noise, however after investigating cross tabs, it was reached that referees, who watched the positions with crowd noise, showed more yellow card in 16 positions. As a result, it can be said that when the clues that are of help to make a decision are not so reliable and clear, clues like crowd noise can become important.

PDF

___

Baron R A (1995): Psychology. Third Edition. A Simon&Schuster Company MA.
Kuzgun Y (2000): Meslek danışmanlığında kuram- lar ve uygulamalar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Bakırcıoğlu R (2000): İlköğretim ortaöğretim yük- sek öğretimde rehberlik ve psikolojik danışma. (be- şinci baskı) Ankara: Anı Yayıncılık
Morgan C T (1974): Psikolojiye Giriş. 397-399, 273 McGraw-Hill Book Company, New York.
Adair, J (2000): Karar Verme ve Problem Çözme. (Çev. Kalaycı Nurdan). 17-18, Gazi kitabevi, AN- KARA.
Tenenbaum G, Eli, M, B (1993): Decision making in Sport : A Cognitive Perspective. Handbook of Research of Sport Psychology. Macmillan Publishing Company New Yard.
Cengiz R, Pulur A (2004): Futbol Hakemlerinin şiddet olaylarına bakış açıları üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim- leri Dergisi, 1, 27-33.
FIFA (2004): Futbol Oyun Kuralları. Avşaroğlu Matbaası, İstanbul.
Ekblom B (1994): Handbook of Sports Science and Football. 100-102. Blackwell Scientific Publication, Oxford.
Cel A (1994): Hakemlik Psikolojisi. (Çeviren: A., Kin). Futbol Bilim ve Teknoloji Dergisi ,1, .21-23.
Mckeon D (2003): The Football Referee, 8-9. The Referees' Association, UK.
Helsen W, Bultynck J (2001): The road to Excellence Fitness Training for Top Referees. Department of Kinesology, Cathoilek University, Luven, Belgium.
Ratmatpenah M (1997): A Critical Look at the Quality of Our Soccer Officials. Central Methodist College (MO).
Evans R, Bellion E (2000): For The Good of the Game. Youth Sports International, California, USA.
Sellin E (1992): The Psychology Of Soccer Officia- ting. The Referees' Association unrevised magazi- ne, UK.
Nevill A M, Balmer N J, Willimas A M (2000): The influence of crowd noise and experience upon refereeing decisions in Football. Psychology of Sport And Exercise Elsevier Science http://else.hebis.de/cgibin/sciserv.pl?collection=jour nals&journal=14690292&issue=v03i0004 (20 Ma- yıs 2005).
Cox R L, Stavros L (1998): Home Advantage in Football: The Perceptions of Professional Players, Moray House Institute of Education. Heriot-Watt University, Scotland.
Silverio J, Tendais I, Almeida G (2003): Home Advantage in Portuguese Book of Football. 5th World Congress on Science And Football, Lisbon. 11-15 April, 116. Abstract Nr: PA14-05 ,
Lehman D R, Reifman A (1987): Spectator influence on basketball officiating. Journal of Social Psychology, 127, 673-675.
Wann D (2001) : Sport Fans : The Psychology and Social Impact of Spectators. Routledge .
Tversky A, Kahneman D (1974): Judgement under certanity: Heuristics and biases. Science, 185, 1124- 1131.
Arslan C, Ramazanoğlu F, Yıldırım E, Karahüseyi- noğlu M F (2003): Amatör ve Profesyonel Futbol- cuların Seyircilerden Etkilenme Faktörlerinin Araş- tırılması. Uluslarası Spor Bilimleri Kongresi, 17-20 Ekim 2004, Antalya, Kongre CD'si.
Büyüköztürk Ş (2004): Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Castagna C, G. Abt, et al. (2007): Physiological aspects of soccer refereeing performance and training. Sports Medicine 37(7). 625-646.
Weston M, B Drust, et al. (2011): Intensities of exercise during match-play in FA Premier League referees and players. Journal of Sports Sciences 29(5). 527-532.