KADINLARIN REKREASYONEL FAALİYETLERE KATILIMINDA MOTİVASYON VE ENGELLERİ İLE İLGİLİ DURUM TESPİTİ; MANİSA İLİ ÖRNEĞİ

Bireyler, kendi kendini gerçekleştirme, kişisel ilişkileri, sosyal bütünleşmeyi ve yaşam kalitesini artırma gibi serbest zaman fırsatlarını kullanabilirler. Kadınların meslek durumu, kadınların aylık gelir seviyeleri, ailenin spora katılımı, spor tesislerinin durumu, yaşanılan sosyal çevrenin uygun olması, yakın çevrenin ve arkadaş gruplarının etkisi, televizyon etkisi, zaman olgusu ve bu konudaki ilgi ve istekleri fiziksel aktiviteye katılımlarını etkileyen nedenlerden en önemlileri arasındadır. Kadınların rekreasyonel faaliyetlere katılımında motivasyon ve engelleri belirlemeyi amaçlanmaktadır. Bu çalışmada, olgu ve olayları nesnelleştirerek gözlemlenebilir, ölçülebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma türü olan Nicel Araştırma Yöntemlerinden, Genel Tarama Modeli kullanılmıştır. Çalışma grubu Manisa Merkez ilçesinde yaşayan 20-55 yaş ortalaması 36,26 olan 350 kadından oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak Serbest Zaman Motivasyon Ölçeği (SZMÖ) ve Serbest Zaman Engelleri Ölçeği (SZEÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde Yüzde, Frekans, ANOVA, Tukey Testi ve Korelasyon analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; kadınların meslek gruplarına bakıldığında 178 (%50,8)’sinin çalışan, 142 (%40,6)’sının ev hanımı ve 30 (%8,6)’sının emekli olduğu tespit edilmiştir. Birey psikolojisi ve motivasyonsuzluk alt boyutu arasında orta düzeyde ve pozitif yönde ilişki tespit edilmiştir(r=,402; p<,01). Katılımcıların dışsal düzenleyen alt boyutunda spor yapmak ve sinema-tiyatroya gitmek alt boyutu arasında anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir, F(4, 345)=9,67 SZEÖ Tesis alt boyutunda istatistiksel yönden anlamlı bir fark bulunmamıştır. Bu bağlamda kadınların ilgi ve bilgilerinin arttırılması yönünde çalışmalar yapılarak rekreasyonel faaliyetlerin yaygınlaştırılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Engeller, Kadın, Motivasyon, Rekreasyon, serbest zaman

ASSESSMENT RELATED TO MOTIVATION AND CONSTRAINTS OF WOMEN IN PARTICIPATING IN RECREATIONAL ACTIVITIES; SAMPLE OF MANİSA

Individuals can use free time opportunities such as self-realization, personal relationships, social integration and quality of life. Women's occupational status, women's monthly income levels, family participation in sports, the availability of sports facilities, the appropriate social environment, the influence of close environment and groups of friends, the effect of television, the phenomenon of time and interest in this issue are among the most important reasons affecting their participation in physical activity. It is aimed to determine the motivations and constraints of the women in participating in the recreational activities. In this study, one of the Quantitative Research Methods, General Scanning Model which reveals phenomena and events by making them observable, measurable and numerically predictable was used. The sample was formed by 350 women whose average age is 36,26 ranging between 20-55, living in the centre of Manisa. For data collection, Leisure Motivation Scale and Leisure Constraints Scale were used. In the analysis of the data, Percentage, Frequency, ANOVA, TUKEY Test and Correlation analyses were used. According to the obtained results; it is determined that 178 (%50,8) of the women are employed, 142 (%40,6) of them are housewives and 30 (%8,6) of them are retired, when their occupational groups are considered. A medium-level and positive relationship between the psychology of the individual and amotivation sub-dimensions was found (r=,402; p<,01). In the extrinsic regulating sub-dimension of participants, it was found that there is a significant difference between the sub-dimensions of doing sports and going to the cinema/theatre F(4, 345)=9,67. In the facility sub-dimension of Leisure Constraints Scale, there isn't any statistically significant difference. In this scope, it can be recommended that activities that will increase the interest and knowledge of the women could be done in order to spread the recreational activities.

Keywords:

Contraints, Leisure, Motivation, Recreation, women,

PDF

___

1. Karaküçük S, Gürbüz B. Boş Zaman Engelleri Ölçeği–28:Ölçek Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Gazi Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2007; 12(1): 3–10.
2. Karaküçük S. Rekreasyon Boş Zamanları Değerlendirme. 6. Baskı, Ankara, Gazi Kitabevi, 2008.
3. Gültekin E. Serbest Zaman Etkinlikleri İçinde Müzikli Etkinliklerin Yeri. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya, 2008; 19.
4. Tunçel EF. Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Boş Zamanlarını Değerlendirme Alışkanlıklarında Sporun Yeri. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir; 1999.
5. Güngörmüş AH. Özel Sağlık-Spor Merkezlerinden Hizmet Alan Bireyleri Rekreasyonel Egzersize Güdüleyen Faktörler. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, 2007; 98-105.
6. Hazar A. Rekreasyon ve Animasyon. Detay Yayıncılık, Ankara; 2003.
7. Chick G. Culture is a Variable in The Study Of Leisure. Leisure Sciences; 2009.
8. Tsai CL. A Reflection on Cultural Conflicts in Women’s Leisiure. Leisure Sciences, An Interdisciplinary Journal, 2010; 32(4): 386-390.
9. Iwasaki Y, Nishino S, Onda T, Bowling C. Leisure Research in a Global World: Time to Reserve The Western Domination in Leisure Research, Leisure Sciences, 2007; 29: 113-117.
10. Kuzgun Y, Sevim SA. Kadınların Çalışmasına Karşı Tutum ve Dini Yönelim Arasındaki İlişki. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2004; 37(1): 14-27.
11. Karabıyık İ. Türkiye’de Çalışma Hayatında Kadın İstihdamı. Marmara Üniversitesi. İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2012; 32(1): 231-260.
12. Pohl SL, Borne WT, Patterson ME. Women, Wilderness and Every Day Life: A Documentation of The Connection Between Wilderness Recreation and Women’s Everyday Lives. Journal of Leisure Research, 2000; 32(4): 415-434.
13. Wearing B. Leisure and Feminist Theory. London; 1998.
14. Günay G, Özgün B. Kadınların Toplumsal Cinsiyet Rolleri Çerçevesinde Aile İçi Yaşamı Algılama Biçimleri, 2011; 15: 3.
15. Aytan KG. Kadınların spora olan ilgilerinin İncelenmesi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi,2013; 21(2): 777.
16. Koca C, Hendersen KA, Aşçı FH, Bulgu N. Kadınların Rekreatif Alanlarda Fiziksel Aktivite Yapma Amaçları ve Karşılaştıkları Sorunlar. Journal of Leisure Research, 2009; 41(2): 225-251.
17. Tatar G, Tozoğlu E, Pehlivan Z. 20 -40 Yaş Arası Çalışan ve Çalışmayan Kadınların Spor Yapmalarını Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi (Sivas il merkezi örneği). Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2009; 11(3): 28-41.
18. Müştigil S. Dinlence ve Turizm İlişkisi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayını; 1993.
19. Yağmur R. Afyon Kocatepe Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencileri ile Farklı Bölümlerdeki Öğrencilerin Serbest Zaman Aktivitelerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Afyon; 2006.
20. Mutlu İ. Egzersiz Yapan Kişilerin Boş Zamanlarına Yönelik Tutumları Üzerine Bir Araştırma (Kayseri ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Niğde; 2008.
21. Tercan KE. Üniversite Öğrencilerinde Serbest Zaman Engelleriyle Baş Etme Yaşam Tatmini ve Vücut Algısının İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2016; 5(2): 10-19.
22. Kara FM, Özdedeoğlu B. Serbest Zamanda Sıkılma Algısı ve Boş Zaman Engelleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. 3. Rekreasyon Araştırmaları Kongresi, Eskişehir, 2015; 528-535.
23. Güngörmüş, HA. The Study of Validity and Reliability of Turkish Version of Leisure Motivation Scale. Social and Educational Studies, 2012; 4(3): 1209-1216.
24. Gürbüz B, Öncü E, Emir E. Leisure Constraints Questionnaire: Testing the Construct Validity. 12th International Sports Sciences Congress, Denizli, Turkey, 2012; 339-343.
25. Hashim HA, Golok F, Ali R. Profiles of exercise motivation, physical activity, exercise habit, and academic performance in Malaysian adolescents: A cluster analysis. International Journal of Collaborative Research on Internal Medicine & Public Health, 2011; 3(6): 416-428.
26. Kaya AM. Üniversite Öğrencilerinin Rekreatif Faaliyetlere Yönelik Tutumları ve Boş Zaman Motivasyonlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas, 2011; 73.
27. Balcı V. Ankara’daki Üniversite Öğrencilerinin Boş Zaman Etkinliklerine Katılımlarının Araştırılması. Milli Eğitim, Kültür ve Sanat Dergisi, 2003; 158: 161-173.
28. Ekinci NE, Kalkavan A, Üstün ÜD, Gündüz B. Üniversite Öğrencilerinin Sportif ve Sportif Olmayan Rekreatif Etkinliklere Katılmalarına Engel Olabilecek Unsurların İncelenmesi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2014; 1(1): 1-13.
29. Godin G, Sheeran P, Conner M, Belanger-Gravel A, Gallani MCBJ, Nolin B. Social structure, social cognition, and physical activity: A test of four models. British Journal of Health Psychology, 2010; 15: 79-95.