Murathan Mungan, Angela Carter ve Jabra İbrahim Jabra’nın Anlatılarında Ayna

Yaşantımızın bir parçası olan ayna, insanlık tarihi kadar eski bir geçmişe sahiptir ve tarihsel süreçte insanoğlunun hem somut anlamda hem de simgesel anlamda hep dikkatini çekmiştir. Antik kalıntılarda yapılan arkeolojik kazılar, aynanın bazı medeniyetlerde bir süs eşyası olarak bazılarında ise yeniden dünyaya gelebilmek için kullanılacak bir nesne olarak mezarlarda ölünün yanına bırakıldığını göstermiştir. Aynaya yüklenen bu simgesel anlam nedeniyle de ayna; tarih, kültür, mitler ve edebiyat için zengin bir kaynak oluşturmaktadır. Bu bağlamda bu çalışmanın konusunu Türk Edebiyatı’ndan Murathan Mungan’ın Aynalı Pastane, İngiliz Edebiyatı’ndan Angela Carter’ın Flesh and Mirror adlı anlatısı ve Arap Edebiyatı’ndan Jabra İbrahim Jabra’nın The Journals of Sarab Affan adlı anlatısında aynanın arketip ve simge olarak kullanımı oluşturmaktadır. Çalışmanın sonucunda, üç farklı edebiyata ve kültüre ait olan Aynalı Pastane, Flesh and Mirror ve The Journals of Sarab Affan kurgularında Jung’un yapmış olduğu arketipsel ayrımlardan persona, self, gölge, animus, anne ve yaşlı bilge arketipi hepsinde bütünüyle açığa çıkmasa da ayna, geçmişten gelen arketipsel yapıların temsil edildiği nesne olmuştur. Ele alınan anlatılarda aynanın aynı zamanda simgesel bağlamda da kullanıldığı görülmüştür.

MIRROR IN THE NARRATIVES OF MURATHAN MUNGAN, ANGELA CARTER AND JABRA IBRAHIM JABRA

Mirror, which is a part of our life, has a past as old as human history and has always attracted the attention of human beings both in concrete and symbolic terms in the historical process. Archeological excavations in ancient ruins have shown that the mirror was left next to the deceased in graves as an ornament in some civilizations and as an object to be used to be reborn in others. Because of this symbolic meaning attributed to the mirror; it provides a rich resource for history, culture, myths and literature. In the study; Murathan Mungan's Aynalı Pastane from Turkish Literature, Angela Carter’s Flesh and Mirror from English Literature, and Jabra Ibrahim Jabra's TheJournals of Sarab Affan from Arabic Literature have been examined for the use of mirror as an archetype and a symbol. As a result of the study; even though “persona, self, shadow, animus, mother and old wise archetypes” of Jung's archetypal distinctions have not completely been revealed in Aynalı Pastane, Flesh and Mirror, and The Journals of Sarab Affan which belong to three different literatures and cultures, the mirror has been the object representing archetypal structures from the past. In the narratives discussed, it was seen that the mirror was also used in a symbolic context.

PDF

___

Balkaya, Adem (2014). “Halk Anlatılarında Kuyunun İşlevselliği Üzerine Bir Okuma”. Milli Folklor Uluslararası Kültür Araştırmaları Dergisi, Yaz 2014, Sayı 102, 53-64.
Beydili, Celal (2005). Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük. Ankara: Yurt Kitap- Yayın.
Carter, Angela (1995). Burning Your Boats Collected Short Stories. Londra: Vintage.
Carroll, Lewis (2011). Alice Harikalar Diyarında. Çeviren: Sinan Ezber, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Eagleton, Terry (2017). Edebiyat Kuramı. Çeviren: Tuncay Birkan, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Eco, Umberto (2016). Ortaçağı Düşlemek. Çeviren: Şadan Karadeniz, İstanbul: Can Yayınları.
Felskı, Rita (2013). Edebiyat Ne İşe Yarar? Çeviren: Emine Ayhan, İstanbul: Metis Yayınları.
Fordham, Frieda (2015). Jung Psikolojisinin Ana Hatları. Çeviren: Aslan Yalçıner, İstanbul: Say Yayınları.
Gardın, Nanon, vd. Larousse Semboller Sözlüğü (2014). Çeviren: Beyza Akşit, İstanbul: Bilgi KültürSanat Yayınları.
Jabra, IbrahimJabra (2007). The Journals of Sarab Affan. New York: Syracuse University Press.
Jung, Carl Gustav (2015). Dört Arketip. Çeviren: Zehra Aksu Yılmazer, İstanbul: Metis Yayınları.
İşeri, Kamil (2017). Sözden Yazıya Dilden Gelen Metin. Ankara: Pegem Akademi.
İşler, Ertuğrul (2004). Andre Gide’i Mitlerle Okumak. Ankara: Anı Yayıncılık.
Kanter, Beyhan (2019). Kurmaca Bedenler. İstanbul: Kesit Yayınları.
Kara, Zülküf (2011). “Beden Sosyolojisinden Ölüm Sosyolojisine: İnter Disipliner Bir Yaklaşım”, edt. Kadir Canatan, Beden Sosyolojisi, Açılım Kitap, İstanbul, ss. 23-43.
Levı-Strauss, Claude (2013). Mit ve Anlam. Çeviren: Gökhan Yavuz Demir, İstanbul: İthaki Yayınları.
Mungan, Murathan (2010). Üç Aynalı Kırk Oda. İstanbul: Metis Yayınları.
Nıetzsche, Friedrich (2011). Tragedyanın Doğuşu. Çeviren: Mustafa Tüzel, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Paglıa, Camille (2014). Cinsel Kimlikler Neferti’den Emily Dickinson’a Sanat ve Dekadans. Çeviren: Didem Atay, Anahid Hazaryan, Ankara: Epos Yayınları.
Sezer, Melek Özlem (2010). Masallar ve Toplumsal Cinsiyet. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
Stevens Anthony (1999). Jung. Çeviren: Ayda Çayır, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Unutkanlık ve Füj: (https://www.ppd.com.tr/unutkanlik-ve-fuj/) (Erişim Tarihi:04.05.2019).