Türkiye İl Merkezi Kent Adlarının Kaynakları Üzerine Bir Araştırma

Türkiye toprakları, tarih boyunca çok değişik kültürlerin yerleşme ve geçit alanı olmuş, bu durum yer adları açısından son derece çeşitli ve zengin dil malzemesinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Türklerin Anadolu’ya yerleşmesiyle birlikte yerleşme yerlerine Türkçe adların verilmesi bu çeşitliliği arttırmış, ayrıca yabancı adlarda büyük ölçüde yerlileştirmeler olmuştur. Türkiye’deki il merkezi adlarının çeşitlenmesi üzerinde rol oynayan bir diğer etmen, ülkenin doğal çevre özellikleri bakımından sahip olduğu çeşitliliktir. Günümüzde 26 il merkezinin doğal çevre ile ilgili adlar taşımakta olması, Türkiye arazisinin fizikî coğrafya özellikleri açısından sahip olduğu çeşitliliğin şehir adları üzerindeki bir yansıması olarak değerlendirilebilir. İl merkezi olan 81 kentin; 26’sı fizikî şartlara dayanan adlar, 45’i de insanlara ve topluluklara dayanan adlar taşımaktadır. Kalan 10 il merkezinin adlarının kaynakları ve anlamları ise henüz güvenle saptanamamıştır.
Anahtar Kelimeler:

Türkiye, İl Merkezi, Kent Adları

A Research on the Sources of Names of Turkey’s Province Centers

Turkey has been an area of settlement and passage for a long time and this situation provided very different and rich language material for the place names. With of Turkish people’s arrival in Anatolia, giving Turkish names to the settlements increased this variety. Besides this, foreign names were substituted with the Turkish ones in accordance with pronunciation system of Turkish language. Another reason that played a role in varying province names according to their sources and meanings is the assortment that Turkey has as environmental features. The fact that 26 province centers are carrying names about natural environment may be considered as a reflection of the variety of physical features of Turkey’s land on province names. Of 81 province centers; 26 carry names based on physical conditions, 45 of them carry names based on people and communities. The sources and the meanings of the names of 10 province centers left haven’t been determined confidently yet.