ÖLÜM YARDIMLARININ KADIN İSTİHDAMINA ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ
Türkiye'de kadın istihdamı erkek istihdamının gerisindedir. Literatürdeki çalışmalar eğitim durumu, yaş, tarımsal çözülme, aile içi sorumluluklar, çocuk ve yaşlı bakımının kurumsal yetersizliği gibi nedenlerle kadın istihdamının erkek istihdamından düşük olduğuna dair hipotezler içermektedir. Ancak kadınlara doğrudan yapılan sosyal yardımların kadınların istihdamlarına ve kayıtlı ekonomiye entegre olmalarına etkisini ölçen çalışma yok denecek kadar azdır. İşte bu çalışma ile ailede çalışan kişinin vefatı halinde geride kız çocuklara bağlanan dul ve yetim aylıklarının hem kadınların istihdamlarına hem de kayıtlı istihdamlarına etkisi ölçülmektedir.
Hayatta kalanlar için emeklilik maaşları, ailede aktif olarak sigortalı çalışan kişinin erkek olduğu, erkek çocukların yetişkin olduklarında işgücü piyasasına girmeleri gerektiği ve kadınların çalışmak zorunda olmadıkları anlayış ile düzenlenmiştir. Böylece kadınlar bu emekli maaşlarını neredeyse hayatları boyunca bir tür kadın emekli maaşı olarak almaktadırlar. Çalışmada Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2017 yılı verisi birincil kaynak, Sosyal Güvenlik Kurumu 2020 verisi ise ikincil kaynak olarak kullanılmıştır. Sonuçta, kadınlara yetim aylıklarında yapılan pozitif ayrımcı uygulamaların onları kayıtlı istihdamdan alıkoyan özelliği olduğu ve bu yönünün sosyo-ekonomik politikalarla bertaraf edilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Ölüm yardımları, sosyal güvenlik, istihdam, kadın
THE EFFECT OF SURVIVOR’S BENEFITS ON WOMEN’S EMPLOYMENT: AN EXAMPLE IN TURKEY
Türkiye'de kadın istihdamı erkek istihdamının gerisindedir. Literatürdeki çalışmalar eğitim durumu, yaş, tarımsal çözülme, aile içi sorumluluklar, çocuk ve yaşlı bakımının kurumsal yetersizliği gibi nedenlerle kadın istihdamının erkek istihdamından düşük olduğuna dair hipotezler içermektedir. Ancak kadınlara doğrudan yapılan sosyal yardımların kadınların istihdamlarına ve kayıtlı ekonomiye entegre olmalarına etkisini ölçen çalışma yok denecek kadar azdır. İşte bu çalışma ile ailede çalışan kişinin vefatı halinde geride kız çocuklara bağlanan dul ve yetim aylıklarının hem kadınların istihdamlarına hem de kayıtlı istihdamlarına etkisi ölçülmektedir.
Hayatta kalanlar için emeklilik maaşları, ailede aktif olarak sigortalı çalışan kişinin erkek olduğu, erkek çocukların yetişkin olduklarında işgücü piyasasına girmeleri gerektiği ve kadınların çalışmak zorunda olmadıkları anlayış ile düzenlenmiştir. Böylece kadınlar bu emekli maaşlarını neredeyse hayatları boyunca bir tür kadın emekli maaşı olarak almaktadırlar. Çalışmada Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2017 yılı verisi birincil kaynak, Sosyal Güvenlik Kurumu 2020 verisi ise ikincil kaynak olarak kullanılmıştır. Sonuçta, kadınlara yetim aylıklarında yapılan pozitif ayrımcı uygulamaların onları kayıtlı istihdamdan alıkoyan özelliği olduğu ve bu yönünün sosyo-ekonomik politikalarla bertaraf edilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Keywords:
Survivor, social security, employment, women,
___
- Akgeyik, T. (2016). Türkiye'de Kadınların İşgücü Piyasasına Katılımını Etkileyen Faktörler: TUİK Verileri Üzerine Bir Analiz. Sosyal Siyaset Konferansları (70), 31-53.
- Aldan, A., & Öztürk, S. (2019). Kadın İşgücüne Katılımında Artışın Belirleyicileri: Kuşak Etkisinin Ayrıştırılması. Çalışma Tebliği No:19/05.
- Alper, Y. (2018). Sosyal Güvenlik. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi.
- Alper, Y., Özgökçeler, S., & Sümer, G. (2015). (2015). Ölüm Sigortasından Bağlanan Aylıkların Kız Çocuklarının İşgücü Katılımına ve İstihdamlarına Etkisi. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi , 335-350.
- Bratsberg, B., Raaum, O., & Røed, K. (2007). When Minority Labor Migrants Meet the Welfare State. Journal of Labor Economic, 28 (3), 633-676.
- Bratsberg, B., Raaumt, O., & Røed, K. (2014). Immigrants, Labour Market Performance and Social Insurance. The Economic Journal, 124 (580), 644-683.
- Ecevit, Y. (2013). İstihdamda ve Sosyal Güvenlikte Cinsiyet Eşitliği Paneli ve Çalıştay Bildirileri. Ankara: Sosyal Güvenlik Kurumu: Sosyal Güvenlik Kurumu.
- Groneck., M., & Wallenius, J. (2017). It Sucks to Be Single! Marital Status and Redistribution of Social Security. SSE Working Paper Series in Economics, 1, 709-724.
- Günay, G., & Çelik, B. (2018). Kadınların Gözünden: İstihdama Katılamama Nedenleri. International Academic Journal, 2 (2), 179-199.
- Karacaoğlan, D., & Ökten, C. (2015). Labor-Force Participation of Married Women in Turkey: A Study of the Added-Worker Effect and the Discouraged-Worker Effect. Emerging Markets Finance and Trade , 51 (1), 274-290.
- Kaygusuz, R. (2015). Social Security and Two-Earner Households. Journal of Economic Dynamics and Control, 59 (C), 163-178. Koray, M. (2007). Sosyal Politika. Ankara: İmge Kitapevi.
- Korkmaz, A., & Korkut, G. (2012). Türkiye'de Kadının İşgücüne Katılımının Belirleyicileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17 (2), 41-65.
- Korkmaz, M., Güney, S., & Yiğiter, Ş. (2012). The Importance of Logistic Regression Implementations in The Turkish Livestock Sector and Logistic Regression Implementations/Fields. HR.Ü.Z.F. Dergisi, 16(2), 25-36.
- Kümbetoğlu, B., User, İ., & Akpınar, A. (2010). Unregistered Women Worker in Globalized Economy: A Qualitative Study in Turkey. Feminist Formations, 22 (3), 96-123.
- Lordoğlu, K. (2005). Enformel İstihdam ve Türkiye Kaynakları. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası , 55 (1), 45-60. Özkan, G., & Özkan, B. (2010). Kadın Çalışanlara Yönelik Ücret Ayrımcılığı ve Kadın Ücretlerinin Belirleyicilerine Yönelik Bir Araştırma. Çalışma ve Toplum (2010/1), 91-104.
- Sanchez-Marcos, V., & Bethencourt, C. (2018). The Effect of Public Pensions on Women’s Labor Market Participation over a Full Life-Cycle. Quantitative Economics, 9 (2), 707-733.
- Tatsiramos, K. (2006). Unemployment Insurance in Europe: Unemployment Duration and Subsequent Employment Stability. Bonn: Institute of Labor Economics (IZA).
- TURKSTAT. (2021, March 22). Labour Force Statistics, 2020. June 16, 2021 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Labour-Force-Statistics-2020-37484 adresinden alındı
- Üçler, G., & Kızılkaya, O. (2014). Kadın İstihdamının Boşanma ve Doğurganlık Üzerine Etkileri:Türkiye Üzerine Bölgesel Panel Veri Analizi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi , 2 (2), 28-43.
- Yaman, M. (2015). Tarımsal Yapılarda Dönüşüm ve Tarımda Kadın Emeği. S. Dedeoğlu, & A. Elveren içinde, 2000'ler Türkiye'sinde Sosyal Politika ve Toplumsal Cinsiyet (s. 233-262). Ankara: İmge Kitabevi.
- Yıldırım, K., & Doğrul, G. (2008). "Çalışmak ya da Çalışmamak": Türkiye'de Kentsel Alanlarda Yaşayan Kadınların İşgücüne Katılamama Kararlarının Olası Belirleyicileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 8 (1), 239-262.
- Yorulmaz, Ç. (2010). Ölüm Sigortası. Ankara Barosu Dergisi, 3, 289-309.
- Social Insurance and Universal Health Insurance Law number 5510, 2021 November, https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5510&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5.
- ISSN: 2146-5649
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2011
- Yayıncı: Sosyal Güvenlik Uzmanları Derneği