İNSANİ KALKINMA ENDEKSİ VE TÜRKİYE İÇİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Kalkınmanın sadece iktisadi büyüme ile ölçülmesinin yetersiz olması, insan eksenli ölçme tekniklerinin geliştirilmesine yol açmıştır. Bu bağlamda Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (United Nations Development Programme-UNDP) tarafından geliştirilen İnsani Kalkınma Endeksi (Human Development Index-HDI); sağlık, bilgi ve gelir düzeyi şeklinde üç temel unsura dayalı olarak hesaplanmaktadır. Bu unsurlar iyi bir yaşama, ekonomik kaynaklara ve çok sayıda siyasal ve sosyal amaçlara ulaşabilmek için anahtar bir rol oynamaktadırlar. UNDP tarafından hesaplanan beşer yıllık HDI trend değerleri, Türkiye’nin istikrarlı bir insani kalkınma süreci sergilediğini göstermektedir. Türkiye için bağımsız olarak hesapladığımız HDI değerleri, UNDP’nin hesaplamalarına göre daha istikrarlı ve az miktarda da olsa daha yüksek çıkmıştır. Yine de hesaplamaların tamamına göre, Türkiye orta insani kalkınma düzeyini aşamamıştır. Türkiye’de iller düzeyinde de sağlıklı bir hesaplamanın yapılabilmesi ve başarılı bir insani kalkınma politikasının uygulanabilmesi için, iller düzeyinde UNDP standartlarında resmi verilerin oluşturulması gerekmektedir.

As a result of the inadequacy of economic growth as the sole indicator of development, different measurement techniques based of human development were introduced and developed. In this content, the Human Development Index (HDI), which was developed by the United Nations Development Programme (UNDP), measures development by using three basic elements, namely health, knowledge, and income level. These elements have key role in reaching political and social ends, economic resources, and better life standards. The HDI values calculated by the UNDP in every five-year-period indicate that Turkey exhibits a stable human development process. The HDI values that we calculated are slightly higher and more stable than the values calculated by the UNDP. Still, the human development level of Turkey cannot exceed the medium human development level. In order to be able to apply a successful human development policy and to make viable calculations in provincial base, a provincial database at the UNDP standards must be formed in Turkey.