14 NO.LU PROTOKOL ÇERÇEVESİNDE AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ DENETİM SİSTEMİNDE İYİLEŞTİRME ÇALIŞMALARI

AİHS’ni diğer uluslararası bölgesel veya evrensel insan hakları düzenlemelerinden ayıran en önemli özelliği etkili bir şekilde çalışan yargısal mekanizmalara sahip olmasıdır. Yürürlüğe girdiği tarih olan 1953’ten 1990’lı yıllara kadar başarılı bir performans gösteren bu denetim mekanizmaları Sözleşmeye taraf olan devlet sayısının üç kattan daha fazla artması, dolayısıyla sayısı giderek fazlalaşan bireysel başvurular karşısında tıkanma noktasına gelmiştir. Taraf devletler sistemdeki tıkanıklığı aşmak için 11 No.lu Protokolle denetim mekanizmalarında köklü değişiklikler yapmışlardır. Ancak, bireysel başvuru sayısındaki artış hızı karşısında 1998 yılında yürürlüğe giren yeni sistem de kısa sürede alarm vermeye başlamıştır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin artan iş yüküyle baş edebilmesi için düşünülen çare 14 No.lu Protokol olmuştur. 14 No.lu Protokol mevcut sistemi esaslı bir şekilde değiştiren bir reform olmaktan ziyade, uygulamadaki aksakları gidermeye ve işlerin akışını hızlandırmaya yönelik tedbirler içermektedir. Getirilen en büyük yenilik bireysel başvuruları elemek için tek Hâkimden oluşan yeni bir organın kurulmasıdır.

The most important distinguishing feature of the European Convention on Human Rights which sepertates it from other international or regional human rights arrangements is the fact that it embodies an effective judicial mechanism. These auditing mechanisms performed a succesful role from the time which it gained power in 1953 to 1990s. However, the mechanism is about to be blocked since the parties to the convention has tripled and individual applications which the mechanism has to be dealt with has increased. Party states has made significant changes in the Protocol 11 in order to overcome the burden of the system. Neverthless, the new system which entered into force in 1998 started to give alarm signals due to the massive increase in individual applications. The solution which is forwarded for European Court of Human Rights is Protocol 14. Protocol 14 embodies measures to remove disorganizations in application and to sppes up the processes rather than changing the roots of the existing system. The biggest novelty is the establishment of a new body from a single judge to eliminate individual applications.