Türkiye’de Mali Kural Uygulamaları ve Bu Uygulamaların Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkileri

Mali kural, makroekonomik anlamda genel mali performans göstergelerine getirilen daimi sınırlama şeklinde tanımlanabilir. Bugün dünyanın birçok ülkesinde esas olarak bütçeye, borçlanmaya, harcamalara ve gelirlere ilişkin bir büyüklük ya da makro göstergelerin belirli bir yüzdesi şeklinde getirilen sınırlamalara rastlamak mümkündür. Türkiye’de maliye politikaları sıkı bir şekilde uygulanmaktadır. Bu politikalar içerisinde sayabileceğimiz mali kuralların vergi gelirlerini artırıcı bir unsur olduğu söylenebilir. Ancak mali kuralların uygulanması devletleri bağlayıcı bir yapıya bürümesi nedeniyle olumsuz etkiler de doğurabilmektedir. Bu çalışmada, mali kural uygulamasının genel bir çerçevesi çizilerek, mali kuralların Türkiye’de uygulanmaya başladığı dönemden günümüze kadarki geçen süreçte kamu gelirleri ile alakalı mali kurallara ve bu kuralların vergi gelirleri üzerindeki etkilerine değinilecektir

Anahtar Kelimeler:

Mali kural, Türkiye, Vergi gelirleri

Applications of the Financial Regulation in Turkey and the Effects on Tax Incomes of these Applications

Fiscal rules, in macroeconomic sense, brought the overall financial performance indicators can be defined as a permanent restriction. Today in many countries of the World mainly the budget, borrowing, spending and income on the form of a size or a percentage of the limitations on macro indicators can be found in. Fiscal policies have been implementing very Strict in Turkey. Fiscal rules counted in these policies, we can be said to be a factor to increase tax revenues. However, the implementation of fiscal rules produces a binding structure for states and this can procreate negative effects In this study, having drowed a general framework of the applicationof fiscal rules, during the period to the present day from the era that fiscal rules began to be implemented in Turkey, the fiscal rules connected with public revenues and the effect, on tax revenues of these rules will be discussed

Keywords:

Fiscal rules, Turkey, Tax revenues,

PDF

___

Aktan, C.C. (2010), Anayasal İktisat Felsefesi, Ekonomi Politikasının Anayasası ve Mali Kurallar, C. C. Aktan, Kesik, A. ve F. Kaya, (ed.), Mali Kurallar Maliye Politikası Yönetiminde Yeni Bir Eğilim: Vergi, Harcama, Borçlanma vs. Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar, (ss.309- 319). TC Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No: 2010/408, Ankara.
Aktan, C.C., Ekonomik Düzenin Sağlanmasına Yönelik Optimal Mali ve Parasal Kuralların Tasarımı, http://www.canaktan.org/Ekonomi/Kamu_Maliyesi/Yeni- Maliye/Kamu-Ekonomisi.htm.(26.11.2010).
Aktan, C.C. (2010), Kurumsal Maliye Politikası ve Mali Kurallar, http://www.ceis.org.tr/dergi/2011ocak/makaleI.pdf, (26.12.2011).
Ataç, B. (2006), Maliye Polikikası, ETAM A.Ş. Matbaa Tesisleri, Eskişehir.
Buti, M., Martins, J.N. ve Turrini, A. (2007), From Deficits to Debt and Back: Political Incentives Under Numericial Fiscal Rules, CESifo Economics Studies,Vol. 53, No. 1, February, 115- 152.
Clemens, Jason. vd. (2003), Tax and Expenditure Limitations The Next Step in Fiscal Discipline, The Fraser Institute.
Çolak, M. (2010), “Mali Kural ve Vergi Gelirlerine Etkisi”, Yaklaşım Dergisi, Sayı: 208, s.48-52.
Dilekli, S.,Yeşilkaya, K.(2002), Maastricht Kriterleri, www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/2976/kriter.pdf , (31.12.2010).
GİB (2011), Faaliyet Raporu 2010.
Günaydın, İ., Eser, L.Y. (2009), Maliye Politikasındaki Yeni Trend: Mali Kurallar, Maliye Dergisi, Sayı 156, 51-65.
Hallerberg, M., Strauch R., Von Hagen J. (2004), “ The Desing Of Fiscal Rules and Forms Of Governance In European Union Countries, European Central Bank Working Paper Series ”, No. 419, Frankfurt.
Holombe, Randall, G. (1999), Vergileme Yetkisinin Sınırları, Özgür Saraç (Çev.),http://www.canaktan.org/ekonomi/anayasal_iktisat/diger_yazilar /sarac-holcombe-vergileme-yetkisi.pdf (26.07.2008).
IMF (2009), Fiscal Rules-Anchoring Expectations for Sustainable Public Finances, Prepared by the Fiscal Affairs Department.
IMF (2010), Turkey: Financial Position in the Fund as of October 31, 2010, http://www.imf.org/external/np/fin/tad/exfin2.aspx?memberkey1=980& date1Key=2010-10-31 (05.12.2010)
Işık, A., Sakal, M., Meriç, M. (2010), Anayasal İktisat Teorisi ve Mali Kurallar: Türkiye’de Uygulanabilirliği, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:2, Cilt: 15, 1-25.
Joyce, G. Philip ve Mullins, R.Daniel (1991), The Changing Fiscal Structure of the State and Local Public Sector: The Impact of Tax and Expenditure Limitations, Public Administration Review, Vol. 51, No. 3. (May- Jun.,1991), pp.240-253.
Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun (2002), Resmi Gazete, 24721, 9 Nisan 2002.
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (2003), Resmi Gazete, 25326, 24 Aralık 2003.
Kaya, F. (2010), Türk Kamu Mali Yönetiminde Örtük Mali Kurallar ve Ülke Tecrübelerinin Değerlendirilmesi, C. C. Aktan, Kesik, A. ve F. Kaya, (ed.), Mali Kurallar Maliye Politikası Yönetiminde Yeni Bir Eğilim: Vergi, Harcama, Borçlanma vs. Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar, (ss.380-405), TC Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No: 2010/408, Ankara.
Kennedy, S., Robbins, J. (2001), “ The role of Fiscal Rules in Determining Fiscal Performance”, Department of Finance Working Paper, No. 16.
Kesik, A., N. Bayar. (2010), Uluslararası Uygulamalar Işığında Mali Kurallar ve Mali Disiplin, C. C. Aktan, Kesik, A. ve F. Kaya, (ed.), Mali Kurallar Maliye Politikası Yönetiminde Yeni Bir Eğilim: Vergi, Harcama, Borçlanma vs. Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar, (ss.46-62). TC Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No: 2010/408, Ankara.
Kopits, G., Symansky, S. A. (1998), Fiscal Policy Rules, IMF Occassional Paper, No: 162, Washington DC.
Marshall, Jorge (2003), Fiscal Rule and Central Bank Issues in Chile. Basel, BIS Papers No. 20. http://www.bis.org/publ/bppdf/bispap20f.pdf, (03.12.2010).
OECD (2008), Economic Survey: Turkey, Volume 2008/14 July.
Pehlivan, O. (2003), Kamu Maliyesi, Derya Kitabevi , Trabzon.
Rosentraub Mark S. vd. (1995), Tax And Expendıture Lımıts on Local Governments, Center for Urban Policy and the Environment Indiana University, Advisory Commission on Intergovernmental Relations, An Imformation Report.
Shadbegian, Ronald J. (1999), The Effect of Tax and Expenditure Limitations on the Revenue Structure of Local Government, 1962–87, National Tax Journal, Vol 52, No:2, pp.221-238.
Şengönül, A., Songur, M. (2010), Türkiye’de Mali Kural: Olsaydı yada Olacaksa, Seta Analiz, Sayı 29, 4-22.
Seviğ, V. (2010), http://www.mevzuatbankasi.com/portal/konuk_yazarlar/mevzuat.asp?ka tegori=10&id=4428, E.T.20.01.2012. www.dpt.gov.tr