Demokratik ve Şeffaf Yönetimi Anlamlandıran Bir Hak: ‘Bilgi Edinme Hakkı’

Geleneksel yönetim anlayışlarına egemen olan “gizlilik” anlayışının yerini “açıklık”, “yönetimde şeffaflık” gibi terimlere bırakmasıyla birlikte, günümüzde önem kazanan ve bu değişimi anlamlandıran bir hak olarak ‘bilgi edinme hakkı’ çalışmamıza konu edinilmiştir. Çalışmada öncelikle bahsedilen terimler kavramsal çerçevede incelenmeye çalışılmıştır. Daha sonra yönetim anlayışındaki değişimle birlikte ortaya çıkan bu hakkın gelişimi ve tarihsel süreci, öncelikle dünya, sonrasında Türkiye bakımından değerlendirilerek günümüz yasal düzenlemeleri üzerinde durulmuştur. Ayrıca çalışmamızda bilgi edinme hakkı, demokratik yönetimin üç önemli ayağından biri kabul edilerek, bu hakkın demokratik bir yönetim ve hukuk devleti için gerekliliği vurgulanmıştır

Anahtar Kelimeler:

“yönetimde açıklık”, “demokratik yönetim”, “bilgi edinme hakkı”

“Secrecy perception” which was accepted by traditional administration in the past has been replaced with the concepts of “openness” and “transparency of administration” today. The Right to get information which is subject of our study is the most important right that gives meaning and life to this change. Firstly in this study the new terms mentioned above have been examined. Then history of right to get information has been analyzed both in the world and Turkey and assessed in terms of legal regulation. Besides, in our study the right to get information which is a basic constituent of democratic administration has been introduced neccessary for democratic administration and law state

Keywords:

“openness of administration”, “democratic administration”, “right to get information”,

PDF

___

AKILLIOĞLU, Tekin, “Yönetimde Açıklık-Gizlilik ve Bilgi Alma Hakkı”, I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi, II. Kitap, Kamu Yönetimi, 1-4 Mayıs 1990, Danıştay Yayınları, Ankara 1990.
AKYILDIZ Fulya, “Bilgi Toplumu Yönetim Anlayışı’nın Gerçekleşebilmesi İçin Zorunlu Bir Hak:Bilgi Edinme Hakkı”, http://iibf.ogu.edu.tr/kongre/bildiriler/11- 01.pdf,(13.12.2007).
ANAYURT Ömer, Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2001.
BİLGEN Pertev, İdare Hukuku Dersleri, Filiz Kitabevi, İstanbul 1999.
ÇELİK Ahmet, TONTA Yaşar, “Düşünce Özgürlüğü, Bilgi Edinme Özgürlüğü ve Bilgi Hizmetleri”, (01.02.2008).
ÇOLAK N. İlker, Avrupa Birliği Uyum Sürecinde İdari Reformlar İngiltere ve Türkiye, Seçkin Yayınları, Ankara 2005.
DEMİR Oğuzhan, “Bilgi Edinme Hakkı Kanunu Ne Getiriyor?”, http://www.liberal- dt.org.tr/index.php?lang=tr&message=article&art=134, (31.01.2008).
EKEN Musa, “Kamu Yönetiminde Gizlilik Geleneği ve Açıklık İhtiyacı”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 27, Sayı 2, 1994.
EKEN Musa, “Bilgi Edinme Hakkı”, İnsan Hakları Yıllığı, Dr. Muzaffer Sencer’ e Armağan, Cilt 17-18, 1995.
EROL Ahmet, Dilekçe Hakkı ve Bilgi Edinme Hukuku, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara 2005.
HIZ Yüksel, YILMAZ Zekeriya, Bilgi Edinme ve Dilekçe Hakkı, 1. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2004.
KABOĞLU İbrahim, Özgürlükler Hukuku, 6.Baskı, İmge Kitabevi, Ankara 2002.
KÖSEOĞLU Özer, YURTTAŞ Fatma, SELEK Cihan, “Yolsuzluğu Önlemede Kullanılan Araçlardan Biri Olarak Yönetimde Açıklık ve Bilgi Edinme Hakkı”, Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu, Sakarya 2005.
MENDEL Toby, “Freedom of Information: A Comparative Legal Survey”, Unesco 2003.
NOHUTÇU Ahmet, “Tekno-Ekonomik Paradigma Dönüşümünden Yeni Demokratik Yönetim Mekanizmalarına: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Devlet ve Kamu Yönetimine Etkileri” 2. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, Kocaeli Üniversitesi Yayını, İzmit 2003.
ODER Burak, AYANOĞLU Taner, “Bilgi Edinme Hakkı ‘Kullanma Kılavuzu’”, TESEV 2005.
ÖZAY İl Han, Günışığında Yönetim, Alfa Kitabevi, İstanbul 1994.
PAKER Can, “Açılış Konuşmaları”, Vatandaşın Bilgi Edinme Hakkı Uluslararası Konferansı Tutanakları, TESEV Yayınları, 2006.
UÇKAN, Özgür, “E-Devlet, E-Demokrasi ve E-Yönetişim Modeli: Bir İlkesel Öncelik Olarak Bilgiye Erişim Özgürlüğü”, http://www.stradigma.com/turkce/haziran2003/print_09.html, (31.01.2008)
WEBER Max, Sosyoloji Yazıları, 5. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul 2003.
YASİN Melikşah, “İdari Makamlara Bilgi Verme Yükümlülüğü”, KOUHFD, Sayı:4, Ocak 2005.
YILDIRIM Ramazan, “İdare Hukuku Açısından Bilgi Edinme Hak ve Özgürlüğü” Başbakanlık İdari Usul Kanunu Hazırlığı Uluslar arası Sempozyumu.