Sahabe'nin Adaleti ve Doğruluğu: Olumlu ve Olumsuz Görüş Sahiplerinin Delilleri Üzerine Bir Araştırma

Sahabe konusu, hadis ilminde önemli bir yere sahiptir. Çünkü sahabeler, Hz. Peygamber Efendimizin hadislerinin hamilleri (taşıycıları) ve insanlara nakledenleridir. Onların makamlarını eleştirmek, Hz. Peygamber'in hadislerine müdahale etmek ve itibarsızlaştırmak için bir başlangıçtır. Müelliflerin kalemleri, sahabelere seçkin bir makam verenler ile onları diğer râvîler gibi kılanlar arasında bu konuyu kendine çekmiştir ve her zümre kendi delillerini sunmuştur. Sahabeler konusuyla ilgili görüş bildirmek, bir dizi konuda araştırma yapılmasını gerektirmektedir. Örneğin, sahabelerin sınırlarını belirlemek, Hz. Peygamberle her görüşen sahabe unvanına nail olur mu veya ek olarak başka şart ister mi? Bunun cevabı için diğer görüşleri, kanıtlarını ve tartışmalarını ele almak ile olmaktadır. Araştırmada sahabenin adaleti konusu ele alınmış olup iki grubun delilleri karşılaştırılarak tartışılmıştır, sahabeler arasında münafıkların varlığı şüphesini ele almış olup münafıkları adeletli kılmak, sahabeleri adeletli kılmaktan daha tehlikeli olduğunu ve böylece rivayetlerini kabul ettiğini beyan etmektedir. Ayrıca araştırmada sahabelerin kayıt altına alınması konusu, tüm sahabelerin adil kılınması için kayıt altına alınmalarını gerektirip gerektirmediği gibi konuları ele almıştır. Araştırma, tümevarımsal-analitik yaklaşıma dayanmakta olup çağdaş akılcıların bu alandaki çalışmalarının izini sürmekte ve daha sonra onların sahabe konusunu ele alma yöntemlerini analiz etmekte ve muhaddislerin bu konudaki izlenimlerinin en önemli eleştirilerine ulaşmaktadır.

The Justice and Righteousness of the Companions: A Study on the Evidence of Positive and Negative Opinions

The subject of the Companions in the science of hadith occupies an important place, for the Companions are the bearers of the hadith of the Prophet ﷺ and transmitted it to the people, and the attempt to undermine their position is a prelude to undermining the noble hadith of the Prophet. The pens of writers have attracted this topic, between those who give the companions a distinguished position, and those who make them like other narrators, and each group has evidence. Research on the subject of the Companions calls for research in a number of issues, including: Explanation of the limit of the Companions, and does the honor of companionship attain the honor of everyone who met the Prophet, peace be upon him, or are there other additional conditions? With a presentation of other sayings and their evidence and discussion. The research dealt with the issue of the justice of the Companions, presenting the evidence of the two groups and discussing their evidence. And he presents the suspicion of the existence of hypocrites among the companions, which makes the statement that modifying the Companions at the risk of modifying the hypocrites, and thus accepting their narration. The research also dealt with the issue of controlling the companions, and does the statement that all the companions be amended require proof of control for them? The research relied on the inductive-analytical approach, tracing the work of contemporary rationalists in this field, and then analyzing their method of dealing with the subject of the Companions, arriving at the most important criticism they criticized on the modernists in their dealings with this subject.

___

  • ابن تيمية، أحمد بن عبد الحليم، قاعدة جليلة في التوسل والوسيلة، (عجمان: مكتبة الفرقان، ط1، 1422هـ/2001م).
  • ابن تيمية، أحمد بن عبد الحليم، مجموع الفتاوى، (المدينة المنورة: مجمع الملك فهد لطباعة المصحف الشريف، 1416هـ/1995م).
  • ابن حجر العسقلاني، أحمد بن علي، فتح الباري شرح صحيح البخاري، (بيروت: دار المعرفة، 1379).
  • ابن حجر العسقلاني، أحمد بن علي، نزهة النظر في توضيح نخبة الفكر في مصطلح أهل الأثر، مح. نور الدين عتر، (دمشق: مطبعة الصباح، ط2، 1993م).
  • ابن حزم الأندلسي، علي بن أحمد، الإحكام شرح أصول الأحكام، (بيروت: دار الآفاق الجديدة، د. ط، د. ت).
  • ابن الصلاح، عثمان بن عبد الرحمن، علوم الحديث، مح. نور الدين عتر، (دمشق: دار الفكر، إعادة ط3، 2000م).
  • ابن كثير الدمشقي، إسماعيل بن عمر، تفسير القرآن العظيم، (الرياض: دار طيبة للنشر والتوزيع، ط2، 1420هـ/1999م).
  • ابن منده، محمد بن إسحاق، الإيمان، (بيروت: مؤسسة الرسالة، ط2، 1406 هـ).
  • أبو رية، محمود، أضواء على السنة المحمدية، (القاهرة: دار المعارف، ط6، د. ت).
  • البخاري، محمد بن إسماعيل، الصحيح، (بيروت: دار ابن كثير، اليمامة، ط3، 1407 هـ/1987م).
  • الترمذي، محمد بن عيسى، الجامع، (بيروت: دار إحياء التراث العربي، د. ط، د. ت).
  • حمزة، محمد، الحديث النبوي ومكانته في الفكر الإسلامي، (الدار البيضاء: المركز الثقافي العربي، ط1، 2005).
  • الخطيب البغدادي، أحمد بن علي بن ثابت، الجامع لأخلاق الراوي وآداب السامع، (الرياض: مكتبة المعارف، 1403هـ).
  • الخطيب البغدادي، أحمد بن علي بن ثابت، الجامع لأخلاق الراوي وآداب السامع، (الرياض: مكتبة المعارف، 1403هـ).
  • الخطيب، محمد عجاج، السنة قبل التدوين، (بيروت: دار الفكر، ط3، 1400هـ/1980م).
  • السخاوي، محمد بن عبد الرحمن، فتح المغيث بشرح ألفية الحديث، (بيروت: دار الكتب العلمية، ط1، 1403هـ).
  • السمعاني، منصور بن محمد بن عبد الجبار، قواطع الأدلة، (بيروت: دار الكتب العلمية، ط1، 1418هـ/1999م).
  • شقير، شفيق، موقف المدرسة العقلية الحديثة من الحديث النبوي، (بيروت: المكتب الإسلامي، ط1، 1419هـ/1998م).
  • عبد الله، الحارث فخري عيسى، الحداثة وموقفها من السنة، (القاهرة: دار السلام، ط1، 2013).
  • العلائي، خليل بن كيكلدي، تحقيق منيف الرتبة لمن ثبت له شريف الصحبة، (الرياض: دار العاصمة، ط1، 1410هـ).
  • فوزي، إبراهيم، تدوين السنة، (بيروت: رياض الريس، ط1، 1994م).
  • القرطبي، محمد بن أحمد بن أبي بكر، الجامع لأحكام القرآن، (القاهرة: دار الكتب المصرية، ط2، 1384هـ/1964م).
  • مسلم بن الحجاج النيسابوري، الصحيح، (بيروت: دار الجيل، ودار الآفاق الجديدة، د.ط، د.ت).
  • ياسين، عبد الجواد، السلطة في الإسلام، (الدار البيضاء: المركز الثقافي العربي، ط2، 2000).