İslâm Kelamı Açısından "Nübüvvet" Kurumuna İlişkin Çağdaş Bir Yaklaşım

Hz. Muhammed'in eşleri müminlerin anneleri konumundadır. Bu nedenle onların hayatı ve Hz. Peygamber'in siretindeki yeri Müslümanlar için büyük önem taşır. Onlar, gündelik hayatlarının büyük bir bölümünde Hz. Peygamber'e yakın olmuşlar, onun sözlerini dinlemişler ve davranışlarını gözlemlemişlerdir. Ayrıca onlar Hz. Peygamber'in sünneti olan bu söz ve davranışları sonraki nesillere aktarmada önemli roller üstlenmişlerdir. Hz. Peygamber'in ev ahalisi olan bu hanımlar, bazı durumlarda ayetlerin nazil olmasına sebep olmuşlardır. Onlar birçok şekilde İslamî birikime katıda bulunmuşlardır. Bu husus onların tanınmasının, Hz. Peygamber'in sünneti ve siretinin doğru anlaşılması için gerekli olduğu anlamına gelir. Hz. Peygamber'in bu hanımları Hz. Aişe haricinde dul hanımlardır ve bazıları önceki eşlerinden çocuk sahibi olmuşlardır. Fakat Hz. Peygamber'in sadece iki hanımdan, Hz. Hatice ve Hz. Mariye'den çocukları dünyaya gelmiştir. Bu makalede, Hz. Peygamber'in eşleri ve çocukları genel hatlarıyla tanıtılmış; Hz. Peygamber'in aile hayatı, hanımların birbirleri ile münasebetleri ve bu münasebetlerin ayetlerdeki yansımalarına kısaca değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Siyer, Ümmehâtü, Ezvâc-ı Tâhirât, Hz. Peygamber, Tahrim

A Contemporary Approach to the Institution of “Nubuwah” in Terms of Islamic Theology

The Prophet Muḥammad's wives were in the status of the mothers of believers. Therefore their life stories and places in the Prophet's sirah are of great importance to Muslims. They were close to the Prophet for most of their daily lives, listened to his words and observed his behaviors. In addition, they played an important role in transmitting these words and behaviors, which are the Prophet's sunnah, to the next generations. These ladies who were the household of the Prophet, in some cases caused the verses of the Qur'an to be revealed. They contributed to Islamic knowledge in many ways. This means that their recognition is necessary for the correct understanding of the Prophet's sunnah and sirah. Except for ʿĀʾisha, these wives of the Prophet were widows and some of them had children from their previous spouses. But the Prophet's children were born from only two wives, Khadīja and Māriya. In this article, the Prophet's wives and children are introduced in general terms; the Prophet's family life, the relations of his wives with each other and the reflections of these relations in the verses are briefly mentioned.

Keywords:

Sirah, Mothers of Believers, Pure Wives, The Prophet, Taḥrīm,

PDF

___

Abdurrahman, Aişe Bintü’ş-Şâtı’. Rasulullah’ın Annesi ve Hanımları. trans. İsmail Kaya. Konya: Uysal Kitabevi, 1994.

al-Bukhārī, Muḥammad b. Ismāʿīl. al-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. 8 Volume, s.n., 1315 H.

Fayda, Mustafa. "Âişe". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 2/201-205. Ankara: TDV Yayınları, 1989.

Hamidullah, Muhammed. "Zeyneb bint Cahş". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/357-358. Ankara: TDV Yayınları, 2013.

Ibn Habîb, Ebu Cafer Muhammed. el-Muhabber- Arap Kültürü. trans. Adem Apak-İsmail Güler. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2018.

Ibn Hanbal, Ahmad. al-Musned. 6 Volume. Bayrūt, 1398/1978.

Ibn İshâk, Muhammed b. Yesar. Kitâbü's-Siyer Ve'l-Meğazî- Hz. Peygamber'in Hayatı ve Gazveleri. critical ed. Süheyl Zekkâr, trans. Ali Bakkal. İstanbul: İlk Harf Yayınevi, 2013. I bn Sa'd, Muḥammad b. Sa’d b. Manī el-Hāshimī el-Basrī. Kitāb at-Ṭabaḳāt al-Kabīr. 11 Volume. critical ed. Dr. ʿAlī Muḥammad ʿUmar. Cairo, 2001.

Ibn Zebâle, ʿUmar b. al-Hasan. Ezvâcü'n-Nebî. narrator Zübeyr b. Bekkâr. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2018.

Kandemir, M. Yaşar. "Fâtıma". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 12/219-223. Ankara: TDV Yayınları, 1995.

Kandemir, M. Yaşar. "Hafsa". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 15/119-120. Ankara: TDV Yayınları, 1997.

Kandemir, M. Yaşar. "Hatice". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 16/465-466. Ankara: TDV Yayınları, 1997.

Kandemir, M. Yaşar. "Meymûne". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29/506-507. Ankara: TDV Yayınları, 2004.

Kandemir, M. Yaşar. "Ümmü Seleme". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 42/ 328-330. Ankara: TDV Yayınları, 2012.

Kazıcı, Ziya. Hz. Muhammed'in Aile Hayatı ve Eşleri. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 9.Ed., 2019.

Muslim, Abu ’l-Ḥusayn b. al-Ḥajjāj. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. 5 Volume. critical ed. Muḥammad Fuad Abdulbākī. Egypt, 1955.

al-Nasāʾī, Abū ʿAbd al-Rahmān Ahmad b. Shuayb. as-Sunan. 8 Volume. Egypt, 1964.

Savaş, Rıza. "Cüveyriye bint Haris". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 8/146. Ankara: TDV Yayınları, 1993.

Soysaldı, Mehmet. “Peygamber Efendimizin Evliliklerinin Sebep ve Hikmetleri”. Diyanet İlmi Dergi. 5 (October 2009), 127-142.

Uraler, Aynur. "Mâriye". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 28/63-64. Ankara: TDV Yayınları, 2003.

Uraler, Aynur. "Rukıyye". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/219. Ankara: TDV Yayınları, 2008.

Uraler, Aynur. "Safiyye". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/474-475. Ankara: TDV Yayınları, 2008.

Uraler, Aynur. "Sevde". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36/584-585. Ankara: TDV Yayınları, 2009.

Uraler, Aynur. "Ümmehâtü'l-Mü'minîn". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 42/306-308. Ankara: TDV Yayınları, 2012.

Uraler, Aynur. "Ümmü Habibe". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 42/318-319. Ankara: TDV Yayınları, 2012.

Uraler, Aynur. "Ümmü Külsûm". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 42/323. Ankara: TDV Yayınları, 2012.

Uraler, Aynur. "Zeyneb". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/355-356. Ankara: TDV Yayınları, 2013.

al-Wāqidī, Muḥammad b. ʿUmar. Kitâb al-Maghāzī. 3 Volume. critical ed. Marsden Jones, Bayrūt: Ālem al-Kutub, 1984/1404.