Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıkların Türkiye Muhasebe Standartları ve Vergi Mevzuatı Kapsamında Değerlendirilmesi

Geçmişte işletmede meydana gelen bir olaydan kaynaklanan, ödenecek olmakla birlikte tutarı belli olmayan veya tutarı belli olmakla birlikte ödenip ödenmeyeceği veya ne zaman ve ne tutarda ödeneceği belli olan yükümlükler karşılık olarak tanımlanmaktadır. Koşullu borçlar, geçmiş olaylardan kaynaklanan ancak gerçekleşip gerçekleşmeyeceği, işletmenin kontrolünde olmayan olaylara bağlı olan ve finansal tablolara yansıtılamayan bir yükümlülüktür. Koşullu varlıklar ise, geçmiş olaylardan kaynaklanan ve işletmenin tam anlamıyla kontrolü altında olmayan bir veya daha fazla olayın gelecekte gerçekleşip gerçeklememesi ile ortaya çıkabilecek varlıktır. Bu çalışmanın amacı, “Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar” başlıklı 37 numaralı Türkiye Muhasebe Standardını vergi mevzuatı ile karşılaştırmalı olarak açıklamaktır. Çalışmada karşılıklar, koşullu borçlar ve koşullu varlıklara ilişkin muhasebe uygulamaları örneklerle açıklanmıştır. Çalışmada yer verilen örnekler doğrultusunda, vergi mevzuatında karşılık ayırmak için yasal işlemin başlatılması gerekirken UFRS’de böyle bir koşulun olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

TMS 37, Karşılıklar, Koşullu Borçlar, Koşullu Varlıklar

Evaluation of Provisions, Contingent Liabilities and Contingent Assets within Turkish Accounting Standards and Tax Legislation Context

Liabilities generated from a past transaction, which are to be paid however their amount is not determined, or whose amount, duration and payment portion are determined called as provisions. Contingent liabilities are liabilities which are generated from a past transaction though their recognition is dependent on occurrences out of entities’ control and could not reflected on financial statements. Contingent assets as for generated from past transactions and which may occur based on potential occurrence of one or more events that is not in full control of the entity. The aim of this study is to explain Turkish Accounting Standard number 37 “Provisions, Contingent Liabilities and Contingent Assets” in comparison with tax legislation. In our study, accounting applications regards to contingent liabilities and contingent assets are explained with the assistance of samples. On the basis of exampled included in the study, it is detected that there should be a legal initiation for making provisions in tax legislation on the contrary to no necessities of such process in IFRS

Keywords:

Turkish Accounting Standard 37, Contingent Liabilities, Contingent Assets.,

PDF

___

Ateş, Koray, (2012), Yeni TTK Uyumlu ve Anlatımlı 700 Konuda Vergi ve Muhasebe Uygulamaları Rehberi, Hipotez Yayınları, Ankara.
Çalış, Yıldırım Ercan, (2012), TMS 37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar, Koşullu Varlıklar ve Uygulama Örnekleri, Vergi Dünyası, Sayı: 375, Kasım, s.105-110.
Çetin Ayten, Ayça Akarçay Öğüz, (2010), Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıkların İncelenmesi, Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, C. XXIX, S.II, ss.407-430.
Gersil, Aydın ve Feriştah Sönmez, (2007), Karşılıklar, Şarta Bağlı Yükümlülükler ve Şarta Bağlı Varlıklar, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:79, ss.121-140.
Gökçen, Gürbüz, Başak Ataman ve Cemal Çakıcı, (2011), Türkiye Finansal Raporlama Standartları Uygulamaları, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
Güler, İbrahim, (2012), Açıklamalı, Yorumlu ve Karşılaştırmalı TFRS ve KOBİ TFRS Uygulaması, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara.
Karacaer, Semra, (2002), TMS 19 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Aktifler Standardı Kapsamında Garanti Gider Karşılıklarının İncelenmesi, MÖDAV Muhasebe ve Bilim Dünyası Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 4, Aralık, ss.31-39.
KGK, (Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu) (2015), TMS 37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar. http://www.kgk.gov.tr/contents/files/TFRS_2015/TMS/TMS37.pdf 28.04.2015.
Öğüz, Ayça Akarçay, (2007), “Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar, II. Oturum: KOBİ Muhasebe Standardı Seçilmiş Bileşenleri” – II. Türkiye Muhasebe Standartları Sempozyumu XI, 26-30 Ekim, İzmir SMMO.
Örten, Remzi, Hasan Kaval ve Aydın Karapınar, (2007), Türkiye Muhasebe- Finansal Raporlama Standartları, TMS-TFRS, Mart, Gazi Kitabevi, Ankara.
Özerhan, Yıldız ve Serap Yanık, (2012), Açıklamalı ve Örnek Uygulamalı Türkiye Muhasebe Standartları ve Türkiye Finansal Raporlama Standartları, 2. Baskı, TÜRMOB Yayınları-427, Ankara.
Özkan, Özgür ve Tuğçe Uzun Kocamış, (2011), Karşılıklar Standardı ile Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’na Göre Karşılık Kavramının İncelenmesi ve Muhasebeleştirilmesi, Mali Çözüm Dergisi, Ocak-Şubat, ss.191-214.
Sağlam, Necdet, Mehmet Yolcu ve Ali Osman Eflatun, (2012), UFRS (UMS-TFRS-TMS) Uygulamalı, Muhasebe Kayıtları ile Zenginleştirilmiş, VUK’ KVK Karşılaştırmalı, İlk Geçiş Uygulaması, Hipotez Yayınları, Ankara.
Şavlı, Tuba, (2014), Kamu Gözetim Kurumu’nun Finansal Tablo Formatına Uygun Örneklerle Uluslar arası/Türkiye Finansal Raporlama Standartları, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara.
Tek, Nergis (2011), Finansal Muhasebeye Giriş ve Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulamaları, Birleşik Matbaacılık, İzmir.
Walton, Peter and Walter Aerts, (2006), Global Financial Accounting and Reporting Principles and Analysis, London, Thomson Learning.
Yükçü, Süleyman, (2014), Yeni TTK Uyumlu TMS ve UFRS Örnekli Genel Muhasebe, Altınnokta Yayınevi, İzmir.