SARAYDAN ÇIKAN BİR JÖNTÜRK: PRENS SABAHATTİN

Sultan II. Abdülhamid’in yeğeni olan Prens Sabahattin, liberal düşüncelere sahip bir fikir adamıdır. Sabahattin Bey, kardeşi Lütfullah Bey ile Abdülhamid’e muhalif olan Jön Türklere katılmıştır. Fikirleriyle özgürlükçü hareketlere öncülük etmiş, II. Abdülhamid iktidarını bitirmek için mücadele vermiştir. II. Meşrutiyet’in ilanından sonra İstanbul’a dönmüş ve aktif bir politikaya girmemiştir. 31 Mart Vak‘ası’na adı karıştığı ileri sürülerek bir süre hapsedildiyse de annesinin ricası ile serbest bırakılmıştır. İttihat ve Terakki yönetiminin siyasî ve iktisadî görüşlerini eleştirmeye devam etmiştir. Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra Osmanlı hanedanı mensuplarını sınır dışı eden kanunun yürürlüğe girmesiyle 1924’te yurt dışına çıkmak zorunda kalmıştır. Hayatının son yıllarını İsviçre’de yoksulluk içinde geçiren Prens Sabahattin, 30 Haziran 1948'de İsviçre'nin Neuchâtel kasabası yakınlarındaki bir köyde vefat etmiştir.

___

  • Akşin, S. (1988). “Düşünce ve Bilim Tarihi (1839-1908)”, Türkiye Tarihi 3 Osmanlı Devleti 1600-1908, Ankara: Cem Yayınevi. 336-337
  • Akşin, S. (2007). Kısa Türkiye Tarihi, Türkiye, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Akyıldız, A. (2019) “Mahmud Celaleddin Paşa” DİA, 3. Basım C: ek-2, Ankara, 175-177.
  • Aytaç, Ömer, (2018) “Türk Sosyolojisinde Bir Öncü İsim: Prens Sabahattin”, Çekmece İzü Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12) İstanbul, 75-120.
  • Buxton, Charles Roden, (1909). Turkey In Revolution, T. Fisher Unwin London: Adelphi Terrace.
  • Kansu, Aykut, (1995). 1908 Devrimi /Elusive Transformation: The Revolution of 1908 in Turkey, (Çev: Ayda Erbal) İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Karabekir, Kazım, (1995). İttihat ve Terakki Cemiyeti, İstanbul: Emre Yayınları.
  • Koçak, Burak, (2019). Prens Sabahattin: Siyasi, Toplumsal ve İktisadi Fikirleri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
  • Knight, E. F. (1909). The Awakening of Turkey; A History of Turkısh Revolution, London: J. B. Lippincott Company.
  • Kuran, Ahmet Bedevi, (2000). İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler, İstanbul: Kaynak Yayınları.
  • Lewis, Bernard, (1993). Modern Türkiye’nin Doğuşu, (Çev: Metin Kıratlı) Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Mardin, Şerif, (2008). Jön Türklerin Siyasi Fikirleri 1895-1908, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Okan, Oya, (2008). “Prens Sebahattin Literatürü üzerine”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 6(11)477-498
  • Petrosyan, Yuriy Aşatoviç, (1974), Sovyet Gözüyle Jöntürkler, (Çev: Mazlum Beyhan & Ayşe Hacıhasanoğlu) Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Polat H. A. & Akandere O. (2020). “Yıldız Sarayı’nın Yağmalandığı İddiası, Mütareke Dönemindeki Yağma Davası ve Neticesi”, Vakanüvis- Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 5(1), 339-389.
  • Ramsay, W.M. (1909). The Revolution In Constantinople And Turkey, London: Hodder & Stoughton.
  • Ramsour, Ernest Edmondson, (2001). Genç Türkler ve İttihat Terakki 1908 İhtilalinin Hazırlık Dönemi, (Çev: Hacasan Yüncü) İstanbul : Kayıhan Yayınları.
  • Uçman, Abdullah, (2007).“Prens Sabahattin”, DİA, 34, İstanbul, 341-342.
  • Yazıcı, Serkan, (2011). Osmanlı’da Siyasi Muhalefetin Kurumsallaşma Süreci (1902-1909), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya.
  • Yazıcı, Serkan, (2016). “Sultan İkinci Abdülhamid İdaresinin Prens Sabahattin’i Avrupa’dan Döndürme Çabaları” Bir İnsan-ı Selim Prof. Dr. Azmi Özcan’a Armağan, İstanbul: Lotus Kitabevi. 1011-1021
  • Zürcher, Eric Jan, (1995). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi/ Turkey A Modern History, (Çev: Yasemin Sanen Gönen) İstanbul: İletişim Yayınları.