FÂRÂBÎ’DE “İYİ, YETKİNLİK VE MUTLULUK” KAVRAMLARI IŞIĞINDA PDR HİZMETLERİNE FARKLI BİR YAKLAŞIM

Günümüzde Psikolojik Danışma ve Rehberlik, gerek eğitim, gerekse hayatımızın diğer alanları için önemli bir yere sahiptir. Buna yönelik hizmetlerin ana kavramlarından olan ideal benlik, kendini gerçekleştirme, anlam arayışı, mutluluk gibi kavramlar ve bunlara ulaşma çabası, Fârâbî felsefesindeki iyi, yetkinlik, nihai hedef ve mutluluk kavramlarıyla benzerlik göstermektedir. Her iki disiplinin de ortak noktası, son kertede kişinin sağlıklı ve mutlu bir birey olabilmesidir. Fakat gerçek mutluluğun ne olduğu ve ona nasıl ulaşılacağı doğru şekilde bilinmediği takdirde, bu süreç sonunda derin bir hayal kırıklığı yaşanması kaçınılmazdır. Ayrıca nihai hedefin bu dünya ile sınırlı tutulması, bu hedefe ulaşıldığında anlam arayışının ve yaşam gayesinin sona ermesi gibi önemli bir sorunu da beraberinde getirecektir. Bu ise PDR çalışmalarının zayıf halkası olarak görünmektedir. Çalışmada önce konunun kavramsal boyutu üzerinde durulmuş, PDR hizmetlerinin temelini oluşturan anlam arayışı, öz farkındalık ve özellikle A. Maslow’un düşüncelerine dayanarak kendini gerçekleştirme kavramı ile PDR’de nihai gayeler belirlenmeye çalışılmıştır. İkincil olarak Fârâbî’nin özellikle Tahsîlu’s-Saâde, Tenbîh alâ Sebîli’s-Saâde, Fusûlü’l-Medenî ve el-Medînetü’l-Fâzıla adlı eserlerinde iyi, yetkinlik ve mutluluk kavramları incelenmiş, filozofun bu kavramlarla ulaşmak istediği nihaî amaç tespit edilmeye çalışılmış, sonra da iki alan arasındaki benzerlikler, ortak yönler ve ayrışmalar değerlendirilmiştir. Fârâbî’nin bu kavramlara ahlâkî ve metafizik bir boyut yükleyerek insanın ancak bu yetkinlikle iki dünya mutluluğuna ulaşabileceğini vurguladığı görülmüş, PDR hizmetlerinde ise kendini gerçekleştirme çabasında insanın, öteki dünya mutluluğunu göz ardı ettiği gözlemlenmiştir. Son olarak da, Fârâbî’nin vurgulayıp öne çıkardığı boyutun dikkate alınmasının, PDR hizmetlerinde eksik gibi görünen halkayı tamamlayabileceğine dikkat çekilmiştir. Çalışmada analiz, sentez ve değerlendirme yöntemi kullanılmıştır. 

___

  • Aristoteles. (2015). Nikomakhos’a etik. (Çev. S. Babür) (6. Basım). Ankara: Bilge Su.
  • Arslan, A. (2016). İlkçağ felsefe tarihi (5. Basım, C. 2). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
  • Aydın, M. (1973). Fârâbi’nin siyasi düşüncesinde sa’adet kavramı. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 21(1), 303.
  • Aydınlı,Y. (2014). Fârâbî’de tanrı-insan ilişkisi. (4. Basım). İstanbul: İz Yayıncılık.
  • Aytaç, S. (2000). İnsanı anlama çabası. (1. Basım). Bursa: Ezgi Kitabevi.
  • Bircan, H. (2001). İslam felsefesinde mutluluk. İstanbul: İz.
  • Budak, S. (2000). Psikoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat.
  • Fârâbî. (1997). İdeal devlet el-medînetü’l-fâdıla. (Çev. A. Arslan) Ankara: Vadi Yayınları.
  • Fârâbi. (2015). Mutluluğun kazanılması (Tahsilu’s-sa’ada). (Çev. A. Arslan) (4. Basım). İstanbul: Divan Kitap.
  • Fârâbi. (2017a). Fusûlü’l-medenî. (Çev. H. Özcan) Fârâbî’nin iki eseri içinde (3. Basım). İstanbul: M. Ü. İlahiyat Fak. Vakfı.
  • Fârâbi. (2017b). Tenbîh alâ sebîli’s-sa’âde. (Çev. H. Özcan) Fârâbî’nin iki eseri içinde (3.Basım). İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fak. Vakfı.
  • Foucault, M. (2001). Kelimeler ve şeyler. (Çev. M. A. Kılıçbay,) (3. Basım). Ankara: İmge Kitabevi.
  • Gürses, İ. (2017). Dindarlık ve kişilik. (2.Basım). Bursa: Emin.
  • Kımter, N. (2012). Benlik saygısı ve din. (1.Basım). İstanbul: Kriter.
  • Köknel, Ö. (2001). Kimliğini arayan gençliğimiz. (1. Basım). İstanbul: Altın Kitaplar.
  • Mutçalı,S. (2011). Arapça-Türkçe (Alfabetik) Sözlük. Dağarcık.
  • Nietzsche, F. (2015). İnsanca pek insanca -1. (Çev. M. Tüzel) (3. Basım). Türkiye İş Ban-kası Kültür Yayınları.
  • Reuchlin, M. (1975). Psikoloji tarihi. (Çev. T. Gökçöl) (1.Basım). İstanbul: Gelişim Basım ve Yayım.