AVRUPA VE MODERNİTE SARMALINDA BİR İSLAM ARAYIŞI OLARAK: EURO-İSLAM

Batının ilerlemesinde Protestanlık önemli etkenlerden biri olarak görülür. Bu bağlamda İslam’ın reforma edilmesi gerektiğine dair Luther ve Protestanlık vurgusunda bulunulur. Bu vurgu, gerek Müslüman gerekse gayri-Müslim teolog ve düşünürler tarafından dile getirilir. Özellikle doğu blokunun yıkılışıyla (1990 sonrası) komünizmin bir tehdit olmaktan çıkması, Müslüman nüfusun Avrupa’da önemli bir orana yaklaşması, İslam’ın ve Müslümanların bir sorun olduğu yaklaşımını doğurmuştur. Çağdaş Batı uygarlığının yaşam tarzına bir tehdit olarak görülen İslam ve Müslümanların yeni bir form kazanması için farklı yaklaşımlar sunulmuştur. Bu yaklaşımlardan biri olan Euro-İslam; modernite sarmalında olan dünyadan ehlileştirilmiş ve çok kültürlülük, hoşgörü, seküler ve kültürel modernliği içeren bir din anlayışıdır. İslam, Avrupalı değerlere uygun hale getirmeye çalışılmaktadır. Nitekim Fransa’da gündemde olan “Fransa İslam’ı” böyle bir çabanın göstergesidir. Avrupa’nın İslamlaşması-İslam’ın Avrupalılaşması, Eurobia-Euro-İslam dualitesinde yeni bir arayış ve yaklaşım olan Euro-İslam’ın imkân ve zaafları vardır. Bu makalede Euro-İslam’ın Lutheryen bir hareket olup olmadığına, tarihsel dikotomik yaklaşıma sahip Avrupa’nın yaklaşımına değinilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Euro-İslam, Luther, İslam’ın Avrupalılaşması, Müslüman göçmenler

PDF

___

Algül, R. (2018). Avrupa’daki Sosyal Hayat ve “Euro-İslam”, 15 Mayıs. http://hallac.org/index.php?id=6&tx_ttnews%5Btt_news%5D=499&cHash=49f91da4216c94acee6f133816b4f8b0&PHPSESSID=6b3340901bb45f74a2543bc94403380e, 15 Mayıs 2018.
Alsayyad, N. (2004). Müslüman Avrupa ya da avro-İslam. (1. Basım). İstanbul: Everest Yayınları.
Aslan, A. (2003). Martin Luther. TDV İslam Ansiklopedisi. 34, 237-238.
Dağ, A. (2005). Melezleştirmenin diğer adı: euro-İslam. Umran Dergisi. 128, 58-61.
Dağ, A. (2016). İslamofobia: hegemonyayı derinleştirme ve bir hegemonya projesi olarak euro-islam, I. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Müslümanlar Kongresi: “Hegemon-ya Karşı Hegemonya”, Konya: 5-7 Mayıs.
Erbaş, A. (2001). Protestan reformu ve Luther, 2000. Yılında Hıristiyanlık (Dünü, Bugünü ve Geleceği), Ankara.
Fallaci, O. (2005). İnterwiew. Wall Street Journal. 23 Haziran.
Farajae, İ. A. (2013), Amerika Birleşik Devletleri’nde İslam’ın Tarihi. (Çev. Celal Emanet). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 4, 267-281.
Francisco, A. S. (2007). Luther, lutheranism, and the challenge of ıslam. Concordia Theo-logical Quarterly, 71. (3), 283-300.
Friedman, T. L. (2002). An islamic reformation, https://www.nytimes.com/2002/12/04/ opinion/an-islamic-reformation.html, 11 Mayıs 2018. Geisser, V. (2004). Islamophobia in Europe: From the Christian Anti-Muslim Prejudice to A Modern Form of Racism. Islamophobia and Its Consequences on Young People. Seminar Report, Hungary: European Youth Centre Budapest.
Gülyeşil, M. O. (2017). Avrupa islam’ı: entegrasyondan din reformuna, https://www. aa.com.tr/tr/analiz-haber/avrupa-islami-entegrasyondan-din-reformuna/870650, 1 Mayıs 2018.
Hashas, M. (2013). On The Idea of European Islam Voices of Perpetual Modernity. PhD Thesis, Italy: LUISS University of Rome. Kalın, İ. (2017). Ben, öteki ve ötesi. (13. Basım). İstanbul: İnsan Yayınları.
Luther, M. (2017). Doksan beş tez. (Çev. C. Çevik). (1. Basım) İstanbul: İş Bankası Yayınları.
Madany, B. M. (2018). Euro-Islam, or Islamized Europe?, 22 Mart, http://www.unashamedofthegospel. org/euro-islam-or-islamized-europe.cfm. 05 Haziran 2018.
Nietzsche, F. (2010a). Güç istenci. (Çev. Nilüfer Epçeli). İstanbul: Say Yayınları.
Öztürk, M. (2003). Tefsir tarihinde ehl-i Kur’an ekolü. Tefsir Tarihinde Ehli Kur’an Ekolü. 3, (1), 167-200.
Ruiter, Bert de. (2013). The Future of İslam in Europe, 2 Nisan 2016, http://www.sharing lives. eu/wp-content/uploads/2013/03/The-Future-of-Islam-in-Europe-Bert-de-Rui ter.pdf. 10 Haziran 2018.
Smith, W. C. (1953). Modern Türkiye Dini Bir Reforma mı Gidiyor?, AÜİFD. (1), 7-20.
Subaşı, N. (2005). Gecikmiş Bir Kimlik Tartışması Olarak Euro-İslam. Karizma Dergisi. (24), 85-95.
Tibi, B. (2001). Islam Between Culture and Politics. Newyork: Palgrave.
Tibi, B. (2007). Europeanisation, not Islamisation, http://www.signandsight.com/features/ 1258.html, 13 Kasım 2018.
Tibi, B. (2014). Political İslam, World Politics and Europe: From Jihadist to İnstitutional İslamism. London: Routledge.