MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ MİZAH BASINI: GÜLERYÜZ DERGİSİ VE SEDAT SİMAVİ KARİKATÜRLERİ

Kamuoyunun oluşturulmasında basın, geçmişten bu yana en etkin kullanılan araçların başında yer almaktadır. Milli Mücadele Dönemi olarak nitelendirilen 1919-1922 yılları arasında savaş sadece cephede gerçekleşmemiştir. Toplumun bilgilendirildiği ve gelişmelerin takip edildiği basın alanında da adeta bir savaş yaşanmıştır. Bu dönemde Türk toplumuna moral verme ve halka Milli Mücadele’yi benimsetmede basın önemli rol oynamıştır. Okuma-yazma oranlarının düşük olduğu bu dönemde mizah dergileri topluma Milli Mücadele’yi karikatürlerle anlatarak önemli bir görev üstlenmiştir. Milli Mücadele’yi destekleyen Sedat Simavi’nin çıkardığı Güleryüz dergisi dönemin en etkin mizah yayını olarak yer almıştır. Bu çalışmada Milli Mücadele Dönemi mizah basınının genel durumuna değinilmiştir. Ardından Sedat Simavi’ nin çıkardığı Güleryüz dergisine ve bu dergide çizdiği karikatürlerin Milli Mücadele Dönemi’nde yaşanan olaylarla ilişkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

HUMOR PRESS IN THE NATIONAL STRUGGLE PERİOD: GÜLERYÜZ MAGAZINE AND CARTOONS BY SEDAT SIMAVI

In forming the public opinion, the press has been at the forefront of the most effective instruments since the past. Between 1919 and 1922, characterized as the National Struggle Period, the war was not realized only on the battlefront line. There was a war in the press area where the society was informed and the developments were followed. In this period, the press has played an important role in giving morale to the Turkish society and adopting the National Struggle. In this period where literacy rates are low, collecting humor magazines has played an important role by telling the National Struggle with cartoons. Güleryüz magazine published by Sedat Simavi who supported the National Struggle took place as the most effective humor publication of the period. In this study, the situation of the humor press in the National Struggle Period was mentioned.Then, it was aimed to determine the relations between the Güleryüz magazine was published by Sedat Simavi and the cartoons drawn by Sedat Simavi in this magazine with the events that took place in this National Struggle period.

___

  • Akbaba, B., Birbudak, T. S. (2009). Millî Mücadele ve Cumhuriyet Dönemi Mizah Basınında Mustafa Kemal Atatürk İmajı. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 29, s. 1250-1274.
  • Çeviker, T. (1991). Gelişim Sürecinde Türk Karikatürü, C.: III, İstanbul: Adam Yayınları.
  • Değirmencioğlu, G. (2015). Milli Mücadele Dönemi’nde Mizah Basını: “Güleryüz” Mizah Gazetesinde Yayımlanan Karikatürlerin İçerikleri Üzerine Bir İnceleme. Global Media Journal Turkish Edition, Sayı:6, s:202-219.
  • Demirkol, G. (2015). Kurtuluş Savaşı’nda Mizahın İki Cephesi: Güleryüz, Aydede’ye Karşı. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı:41, s:139-169.
  • Gökman, M. (1970) Sedat Simavi Hayatı ve Eserleri, İstanbul:Apa Ofset.
  • İnuğur, N. (2002). Basın ve Yayın Tarihi, İstanbul: Der Yayınları.
  • İnuğur, N. (1992). Türk Basın Tarihi, İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti Yayınları.
  • Okay, C. (2004). Dönemin Mizah Dergilerin Millî Mücadele Karikatürleri, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Şen, İ. (2003). Asiden Gaziye Karikatürlerde Atatürk 1919–1938, İstanbul: Sarnıç Yayınları.