UZAKTAN EĞİTİMDE, EĞİTİM KİME UZAK KİME YAKIN: KÜLTÜREL SERMAYE PENCERESİNDEN BİR ANALİZ

Bu çalışmanın amacı kültürel sermaye ile uzaktan eğitim arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Literatür taraması yöntemiyle yapılan bu çalışmada, belirlenen amaç çerçevesinde salgın döneminde uygulanan uzaktan eğitim süreci, istatistiki veriler, yayımlanan raporlar, gazetelere ve kurumsal sitelere yansıyan haberler üzerinden değerlendirilmiştir. Eğitim sistemi için önemi büyük olan kültürel sermayenin salgın döneminde bu süreç üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğu incelenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, 2019 yılı sonu itibariyle ortaya çıkan koronavirüs salgını okullarda devam eden eğitim sürecini ciddi düzeyde kesintiye uğratmıştır. Ülke genelinde vakaların görülmeye başlamasıyla yüz yüze eğitime ara verilmiştir. Öğrenciler bu dönemde TV kanalları üzerinden ve internet üzerinden çevrimiçi olarak eğitimlerine devam etmişlerdir. Ancak tüm öğrenciler bu eğitim ortamlarına eşit şartlarda erişim sağlayamamıştır. Uzaktan eğitim sürecinin evlerden yürütülüyor olması, internet üzerinden çevrimiçi derse girişlerin teknik alt yapı gerektiriyor olması, öğrencilerin ev ortamlarını, ailelerinin sosyoekonomik ve kültürel durumlarını eğitim sürecinin devam ettirilmesinde önemli bir noktaya oturtmuştur. Sosyoekonomik düzeyi yüksek, kültürel düzeyi iyi ailelerin çocukları eğitime erişim sağlayabilirken, bazı kırsal kesimlerde yaşayan, yoksul veya kültürel düzeyi düşük ailelerin çocukları eğitimden uzak kalmıştır. Devlet, eğitime ulaşım konusunda zor durumda olan öğrenciler için çalışmalar yürütmüştür. Öğrencilerin bir kısmına tablet bilgisayar dağıtımı yapmış ve internet desteği sağlamıştır. Ancak yapılan destekler tüm öğrencileri sisteme dâhil edebilecek yeterlilikte olmamıştır. Sonuç olarak bu süreçte öğrencilerin bir kısmı anayasal bir hak olan eğitim haklarından mahrum olmuşlardır.

Anahtar Kelimeler:

Kültürel sermaye, uzaktan eğitim, yoksul çocuklar

PDF

___

Acar, E. (2011). Effects of social capital on academic success: A narrative synthesis. Educational Research and Reviews, 6 (6), 457-461.
Aktan, C. C. ve Tutar, H. (2007). Bir sosyal sabit sermaye olarak kültür. Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi, 6 (20), 1-11.
Arayıcı, A. (2020). Pandemi döneminde öğretmenliğin ve öğrenciliğin zorlukları. Eleştirel Pedagoji Dergisi, (66), 60-64.
Bakış, O., Levent, H., İnsel, A. ve Polat, S. (2009). Türkiye’de eğitime erişimin belirleyicileri. İstanbul: Eğitim Girişimi Reformu. Erişim Tarihi: 05.01.2020 Erişim Adresi: http://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2017/03/TurkiyedeEgitimeErisiminBelirleyicileri-1.pdf.
Balantekin, Y. ve Kartal, H. (2016). Öğrencilerin okula devamından sorumlu paydaşların görüşlerine göre okul devamsızlığının nedenleri ve buna yönelik çözüm önerileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (39), 16-36.
Bourdieu, P. (1973). Cultural reproduction and social reproduction, Brown, R. (edt.). From Knowledge, Education, and Cultural Change (71-112), London: Tavistock.
Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. Richardson. J. (edt), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education (241–58). Westport, CT: Greenwood.
Bourdieu, P. (2013). Outline Of A Theory Of Practice. 28. Edition. United Kingdom: MPG Books Group.
Bourdieu, P. (2014). Simgesel sermaye ve toplumsal sınıflar. COGİTO Üç Aylık Düşünce Dergisi, 76, 192-203.
Bozdoğan, Ö. (2020, 3 Eylül). Ziller yoksul çocuklara çalmıyor. Dokuz Eylül Gazetesi. Erişim Tarihi: 28.12.2020, Erişim Adresi: https://www.dokuzeylul.com/emegin-sesi/ziller-yoksul-cocuklara-calmiyor-h171368.html.
Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (Covid-19) pandemi süreci ve pandemi sonrası dünyada eğitime yönelik değerlendirmeler: Yeni normal ve yeni eğitim paradigması. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(3), 112-142.
Can, N. ve Köroğlu, Y. (2020). Covıd-19 döneminde yaygınlaşan uzaktan eğitimin değerlendirilmesi ve eğitim emekçileri açısından incelenmesi. Madde, Diyalektik ve Toplum, 3 (4). 370-380.
Çakmak, Ö. (2008). Eğitimin ekonomiye ve kalkınmaya etkisi. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 33-41.
Çalık, C. (2007). Okul-çevre ilişkisinin okul geliştirmedeki rolü: kavramsal bir çözümleme. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(3), 123-139.
Dobb, M. (1990). Kapitalizmin Dünü ve Bugünü. 1. Baskı. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
Erdal, B. O. (2020, 03 Eylül). Çocuk işçiye eğitim 'uzak'ta kaldı. Dokuz Eylül Gazetesi. Erişim Tarihi: 28.12.2020, Erişim Adresi: https://www.dokuzeylul.com/emegin-sesi/cocuk-isciye-egitim-uzak-ta-kaldi-h171365.html.
Eryılmaz, F. (2020, 28 Mayıs). Eğitimde aile faktörü. Erişim tarihi: 12.01.2020, Erişim adresi: https://www.milligazete.com.tr/makale/4728489/fatih-yilmaz/egitimde-aile-faktoru.
Hoşgörür, V. ve Polat, M. (2015). Ortaokul öğrencilerinin okula devamsızlık nedenleri (Söke ilçesi örneği). MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (1), 25-42.
Kaplan, M. ve Yardımcıoğlu, M. (2018). Alan, habitus ve sermaye kavramları ile Pierre Bourdieu. Social Sciences Studies Journal, 4 (14), 614-623.
Keleş, H. N. (2012). Sosyal Sermaye. Konya: Eğitim Yayınevi.
Liu, Y., Kuo, R., & Shih, S. (2020). COVID-19: The first documented coronavirus pandemic in history. Biomedical Journal, 43(4), 328-333. doi:10.1016/j.bj.2020.04.007.
MEB. (2020). Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim 2019-2020. Ankara: Resmi İstatistik Programı.
MEB. (2019, 13 Mayıs). EBA içeriklerine aylık 3 GB'a kadar ücretsiz erişim imkânı. Erişim tarihi: 01.01.2020, Erişim adresi: https://yegitek.meb.gov.tr/www/eba-iceriklerine-aylik-3-gba-kadar-ucretsiz-erisim-imkni/icerik/2737.
MEB. (2020, 21 Eylül). Yüz yüze eğitim, anasınıfı ve ilkokul 1'inci sınıflarda başladı. Erişim Tarihi: 10.01.2020, Erişim adresi: http://www.meb.gov.tr/yuz-yuze-egitim-anasinifi-ve-ilkokul-1inci-siniflarda-basladi/haber/21672/tr.
MEB. (2021, 29 Ocak). 500 bin tablet bilgisayar yerine ulaştı, yeni hedef 600 bin öğrenciye erişmek. Erişim tarihi: 17.02.2021, Erişim adresi: http://www.meb.gov.tr/500-bin-tablet-bilgisayar-yerine-ulasti-yeni-hedef-600-bin-ogrenciye-erismek/haber/22441/tr.
Özer, M., Suna, H., Çelik, Z., ve Aşkar, P. (2020). Covid-19 salgını dolayısıyla okulların kapanmasının eğitimde eşitsizlikler üzerine etkisi. İnsan ve Toplum. Doi:10.12658/M0611.
Postman, N. (2016). Teknopoli. 2. Basım (Çev. Yılmaz, M. E.). Bursa: Sentez Yayıncılık.
Proust, A. (2014, 3 Temmuz). Pierre Bourdieu üzerine. Erişim tarihi: 01.11.2020, Erişim adresi: https://albertproust.tumblr.com/post/90652580739/pierre-bourdieu-%C3%BCzerine.
Reay, D. (2004). Education and cultural capital: the implications of changing trends in education policies. Cultural Trends, 13(2), 73–86. doi:10.1080/0954896042000267161.
Rukancı, F. (2018). Kültürel mirasın gelecek kuşaklara aktarılması ve tanıtımında yazma eser kütüphaneciliği. ERDEM, (74), 99-116.
Rutz, H. ve Balkan, E. (2016). Sınıfın Yeniden Üretimi: Eğitim, Neoliberalizm Ve İstanbul’da Yeni Orta Sınıfın Yükselişi. 1. Baskı. İstanbul: H2O Yayıncılık.
Sarı, T., Nayır, F. (2020). Pandemi dönemi eğitim: sorunlar ve fırsatlar. Turkish Studies, 15(4), 959-975. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44335.
Schryen, G., Wagner, G. & Benlian, A. (2015). Theory of knowledge for literature reviews: an epistemological model, taxonomy and empirical analysis of is literature. International Conference on Information Systems. Fort Worth, Texas, USA.
Sevim, O., Bağcı, H. ve Çevirme, H. (2018). Dil ve kültür aktarımında işlevsel bir araç olarak ders kitapları: Türkçe ders kitapları örneği. Turkish Studies Educational Sciences, 13(27), 1575-1592. DOI: 10.7827/TurkishStudies.14396.
Sokağa Çıkma Kısıtlamaları Genelgesi. (2020, 30 Ekim). İçişleri Bakanlığı, Erişim Tarihi: 28.12.2020, Erişim adresi: https://www.icisleri.gov.tr/koronavirus-ile-mucadele-kapsaminda-sokaga-cikma-kisitlamalari---yeni-kisitlama-ve-tedbirler-genelgeleri.
Soydan, T. (2008). İnsan sermayesi kuramı, Başkaya F. ve Ördek, A. (edt.). Ekonomik Kurumlar ve Kavramlar Sözlüğü (535-544), Ankara: Türkiye ve Ortadoğu Forumu.
Swartz, D. (2018). Kültür Ve İktidar Pierre Bourdieu’nun Sosyolojisi. 4. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları.
Şengönül, T. (2013). Sosyal sınıfın boyutları olarak gelirin, eğitimin ve mesleğin ailelerdeki sosyalleştirme-eğitim süreçlerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 38(167), 128-143.
TEDMEM. (2020). Bir bakışta eğitim 2020. Erişim Tarihi: 28.12.2020, Erişim adresi: https://tedmem.org/download/bir-bakista-egitim-2020?wpdmdl=3567&refresh=5fe8db95425bd1609096085.
Throsby, D. (1999). Cultural capital. Journal of Cultural Economics, 23(1-2), 3-12. Doi:10.1023/A:1007543313370.
Tösten, R., Avcı, Y. ve Çeli̇k Şahi̇n, Ç. (2017). Öğretmenlerin kültürel sermaye yeterliklerinin incelenmesi: Meslek liseleri örneği. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (35), 130-143.
TÜİK. (2020a). Çocuk işgücü anketi sonuçları. Erişim Tarihi: 28.12.2020, Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Child-Labour-Force-Survey-2019-33807.
TÜİK. (2020b). Hanehalkı bilişim teknolojileri (bt) kullanım araştırması. Erişim Tarihi: 28.12.2020, Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2020-33679.
TÜİK. (2020c). Gelir ve yaşam koşulları araştırması, 2019. Erişim Tarihi: 28.12.2020, Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Gelir-ve-Yasam-Kosullari-Arastirmasi-2019-33820.
TÜİK. (2020d). Hane halkı tüketim harcaması, 2019. Erişim Tarihi: 28.12.2020, Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Tuketim-Harcamasi-2019-33593.
UNESCO. (2020). School closures caused by Coronavirus (Covid-19). UNESCO. https://en.unesco.org/covid19/educationresponse.
Walsh, K. A., Spillane, S., Comber, L., Cardwell, K., Harrington, P., Connell, J., O'neill, M. (2020). The duration of infectiousness of individuals infected with SARS-CoV-2. Journal of Infection, 81(6), 847-856. doi:10.1016/j.jinf.2020.10.009.