MODERN ROMANIN FOLKLOR TUTULMASI: “HUZURSUZLUK”*

Bu çalışmada Ömer Zülfü Livaneli’nin “Huzursuzluk” adlı romanındaki halk bilimi unsurlarının tespiti ve analizi yapılmıştır. 2017 yılında yazılan eserde, Yezidilerin siyasi sebepler dolayısıyla Türkiye’nin Mardin iline göçü sürecinde yaşanan bir aşk hadisesi ele alınmıştır. Yezidi kız-Müslüman erkek aşkının halk hikâyesi tadında anlatıldığı romanda Yezidi-Müslüman halk kültürü ve inanışları, olay örgüsünün devinim kazanmasında ve monotonluğun giderilmesinde önemli görevler üstlenmiştir.           Masal, türkü, ağıt, dinî inanışlar, töre, geçiş dönemleri, halk sanatları, kalıp sözler, çocuk oyunları gibi birçok halk bilimi unsuru, roman sanatının imkânları ölçüsünde esere adeta bir motif gibi işlenmiştir. Hayatın, kültürün ve de dolayısıyla insanın birer parçası olan bu unsurlar, mekân-insan ilişkisinin irdelenmesi ve kişi tahlillerinin yapılması amacıyla eserde kullanılmıştır. Töre, gelenek ve daha bir dizi toplumsal normun kıskacında kalan bireylerin dramı, bu unsurlar aracılığıyla ifade edilmiştir. Sevdalı gençlerin trajik aşkını tanımlamakta ve tamamlamakta kullanılan folklor desenleriyle kahramanların ideal bir tasviri yapılmıştır. 

___

  • KAYNAKÇAKarakaş, R. (2017). Kemal Tahir’in Romanlarında Halk Bilimi, Gazi Kitabevi, Ankara.
  • Karakaş, R; Çetin, M. (2018). İki Yazar İki Eser: Mungan ve Livanelide Y/ezidilik Usbic (1. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 31 Ocak-2 Şubat 2018, Kayseri, Türkiye.
  • Kreyenbroek, P. G. (2014). Ezidilik, Arka Planı, Dinî Âdetleri ve Metinsel Geleneği, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
  • Livaneli, Ö. Z. (2017). Huzursuzluk, Doğan Yayıncılık, İstanbul.
  • Okçu, D.(1993). İslamdan Ayrılan Cereyanlar Yezidilik ve Yezidiler, Van.
  • Sezer, A. (2010). Murathan Mungan ve Halk Bilimi, Maya Akademi, Ankara.
  • Uygur, H. K. (2014), Mardin’in Geleneksel Eğlencesi: Leyli Gecesi, Milli Folklor, Yıl 26, Sayı 102 (Sayfa: 86-98)