Olba’da Hıristiyan Mezarları

Hıristiyanlığın ortaya çıkışı ile Doğu Akdeniz toprakları başta olmak üzere, Roma İmparatorluğu’nda sosyal yaşamda önemli değişimler gerçekleşir. Cilicia ve Isauria da bu kapsamda önde gelen bölgelerdir. Seleucia ad Calycadnum, Erken Hıristiyanlık döneminde otuz üç Isauria kenti piskoposluğunun kendisine bağlı bulunduğu büyük bir başpiskoposluk merkezi niteliğindedir. Bu piskoposluk merkezleri arasında Diocaesarea ve Olba da bulunmaktadır. 2001 yılından başlayarak Olba’da başlatılan araştırma ve kazı çalışmaları kentin yeni yaklaşımlarla ve ayrıntılı olarak değerlendirilmesini sağlar. Bu bağlamda, kentteki mezar tipleri ve gelenekleri konusunu da incelemek mümkün olur. Yazılı kaynaklar ve arkeolojik bulgularla kentteki varlığı kanıtlanan Hıristiyan nüfusu, aynı zamanda Hıristiyan mezarlarının da varlığının kanıtıdır. Bölgedeki diğer örnekler göz önüne alındığında, Olba’nın çeşitli kesimlerinde saptanan arcosolium tipi mezarların Hıristiyanlar tarafından kullanıldığını söylemek olasıdır. Öte yandan, kazıma veya boyama tekniğinde oluşturulan haç betimlemelerinin daha sonra Hıristiyan mezarlarına dönüştürülen Pagan mezarları üzerinde yer aldığı düşünülürken; kabartma haçların ise doğrudan Hıristiyan mezarı olarak yapılanlarda � �-dığını önermek olasıdır

Anahtar Kelimeler:

Olba, Seleucia, Christianty, arcosolium, khamosorion

Olba’da Hıristiyan Mezarları

Important changes occurred both in the Eastern Mediterranean and other regions of the Roman Empire after the rise of Christianity. Archbishopric of Seleucia ad Calycadnum in the Isaurian region oversaw thirty three Isaurian Episcopal centers including Olba and Diocaesarea during the Early Christian Period. After the archaeological investigation of the site starting from 2001, detailed information concerning the settlement history of the ancient site of Olba has been studied. Within this context many types of tombs and the burial customs have been recorded. Archaeological data as well as the written sources prove a Christian population at Olba since the very early times of Christianity. Considering the burials at the region, it can be suggested that the arcosolia were commonly used by the Christians. This paper proposes that the painted and incised crosses were used on the pagan tombs which were later converted to Christian graves while the crosses in relief were belonging to the original Christian burials, i.e. chomasoria and arcosolia.

Keywords:

Olba, Seleucia, Christianty, arcosolium, khamosorion,

PDF

___

Hild - Hellenkemper 1990 Hild F., - Hellenkemper H., Kilikien und Isaurien, Tabula Imperii Byzantini 5, Wien. Hill 1996 Hill, S., The Early Byzantine Churches of Cilicia and Isauria, Great Yarmouth. Kaçar 2002 Kaçar T., “Roma İmparatorluğu’nda Kiliselerin Konsillerinin Siyasallaşması: İznik Örneği”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi II/1. Eskişehir.
Keil-Wilhelm1931 J. Keil- A. Wilhelm, “Denkmaler aus dem Rauhen Kilikien”, Monumenta Asiae Minoris Antiqua, III, Manchester. Koch 2001 Koch G., Roma İmparatorluk Dönemi Lahitleri, İstanbul. Lequien 1740 Lequien M., Oriens Christianus, in quatuor patriarchatus digestus quo exhibentur ecclesiae patriarchae, caeterique praasules totius Orientis, Paris. MacKay 1968 MacKay, T. S., Olba in Rough Cilicia, Bryn Mawr College’a sunulan yayınlanmamış Doktora Tezi.
Özyıldırım 2003 Özyıldırım M., “İlkçağ ve Erken Hıristiyanlık Kaynaklarında Olba Sözcüğünün Değişik Kullanımı”, Olba VIII, Mersin.
Özyıldırım 2004 Özyıldırım M.,“Seleucia Ad Calycadnum ve Hıristiyanlığın İlk Üç Yüzyılı”, Olba X, 239–261, Mersin.
Özyıldırım 2006 Özyıldırım M., “Olba Kentinin Arkeolojik Korumacılık Sorunları”, Silifke Müzesi Arkeoloji Konferansları Kitabı, 47-63 Silifke.
Özyıldırım 2007 Özyıldırım M., “Ariminum ve Seleucia ad Calycadnum Konsilleri 359 İkiz Konsiller Yılı”, Olba X V, 1–45, Mersin.
Schneider 2003 Schneider E., “Sarkophagi”, Elaiussa Sebaste II, Vol: I, 433–461, Roma. Şer 2002
Şer A., Siirt Vakiyinamesi Doğu Süryani Nasturi Kilisesi Tarihi, (Çev. Celal Kabadayı), İstanbul.
Todd 2004 Todd R., Constantinus ve Hıristiyan İmparatorluğu, Hıristiyanlık Tarihi (Çev. S-Sel – L. Kınran), İstanbul.