Osmanlı zamanında kullanılan Türkçenin kaydedildiği Arap kökenli Türk alfabesi Türkçedekisesleri, özellikle de ünlüleri göstermekte yetersiz kalmıştır. Çeviriyazılı metinler (transkripsiyonmetinleri), Osmanlı zamanındaki dilin genellikle Latin alfabesi ile yazıya geçirildiği metinlerdir.Bu metinlerde Arap harfli Türk alfabesinde ayırt edilemeyen a-e, ı-i, u-ü-o-ö gibiünlüler ayrı ayrı harflerle işaretlenmiştir. Çeviriyazılı metinlerin transkripsiyon sistemi ilkbakışta anlaşılmaz görünür. Bu metinlerdeki Türkçe örnekleri anlayabilmek için metnin yazıldığıdilin imla-telaffuz sistemini bilmek gerekir. Bu makalede İtalyanca, Fransızca, İngilizce veLatince yazılmış olan on altı çeviriyazılı metin ünlülerin yazımı bakımından incelenmiş, Osmanlıcametinlerdeki Türkçenin ünlülerinin ses değerleri tespit edilmeye çalışılmıştır.

The Turkish alphabet with Arabic letters, through which Turkish texts were written in Ottoman period, was insufficient to represent Turkish speech sounds, especially vowels. Transcription texts refer to the works in which the language of Ottoman period was written with Latin alphabet. In these works, the vowels “a-e, ı-i, u-ü, o-ö” are represented with different letters. However, there is no differentiation in Turkish alphabet with Arabic letters in terms of representation of vowels “a-e, ı-i, u-ü, o-ö”. At first sight, the transcription system of these works could be incomprehensible. In order to understand the Turkish words in transcription texts, orthography-pronunciation system of the languages in which these works were written must be known. In this article, the Italian, French, English and Latin transcription texts are examined in terms of representation of vowels, and the sound value of Turkish vowels in Ottoman texts was tried to be determined.