Şerife Gamze ALBAYRAK, Hüseyin Servet KORKMAZ

Türkiye J- Eğrisi: Ticaret Dengesi ve Reel Döviz Kuru İlişkisi

Bu çalışmada, Türkiye’de dış ticaret dengesi ile reel döviz kuru arasındaki ilişki 1992:01- 2015:12 verileriyle incelenmiştir. Türkiye ve yüksek gelir grubundaki beş gelişmiş ticaret partneri ülkenin Almanya, İspanya, İtalya ve ABD reel döviz kuru, gelir etkileri ve ticaret dengelerini analiz etmek üzere reel efektif döviz kuru, sanayi üretim endeksi ve ihracatın ithalatı karşılama oranı değişkenleri kullanılmıştır. Bu çalışmada, seçilmiş ticaret ortakları ile Türkiye dış ticaretine ve döviz kuru politikası ilişkisi incelenmiştir. Bu bağlamda sadece paranın devalüasyonu, ticaret açığının ortadan kaldırılması için yeterli değildir. J-eğrisi hipotezini ve Marshall Lerner durumunu inceleyen çalışmalarda farklı modeller ve ekonometrik teknikler kullanılmıştır. Farklı bakış açıları ile bu makaleler farklı sonuçlar bulmuştur. Bazıları j-eğrisi hipotezini destekleyen kanıtlar bulurken, bazıları ise ampirik verilere göre yeterli kanıt bulamamıştır. Ancak, ayarlama gecikmesi nedeniyle döviz kuru değişikliklerinin ticaret dengesi üzerindeki etkileri anlık değildir. Nitekim, ilk başta ticaret dengesi kötüleşecek ve iyileşme ancak gecikmeler gerçekleştikten sonra gelecektir. Hem iç hem de dış piyasaların tepkileri döviz kurundaki değişimin etkisini belirlemektedir. İthalat-ihracat esnekliklerinin toplamı Marshall Lerner koşulunun üzerindeyse, açık azalmaktadır. Marshall-Lerner koşulu karşılanırsa, para devalüasyonu/revalüasyonu uzun vadede ticaret dengesini iyileştirecektir. Bu çerçevede, ticaret dengesinin kısa vadeli ve uzun vadeli esnekliklerini ve para revalüasyonu/devalüasyonunu araştırmak için eşbütünleşme testleri uygulanmaktadır. Ampirik bulgular uzun vadede döviz kuru ve dış ticaret dengesinin bir ilişkisi olduğunu göstermektedir. İnceleme döneminde için eşbütünleşme testlerinin sonuçları, devalüasyon/revalüasyonun ticaret dinamikleri üzerinde uzun vadeli etkileri olduğunu ve kısa bir süre için Türkiye için j-eğrisi paterni olduğunu göstermektedir. İnceleme döneminde J eğrisi çok kısa bir süre geçerli olmuştur. Reel efektif döviz kuru ile dış ticaret dengesi arasında ve beş gelişmiş ülkenin ulusal gelirler düzeyleri ile dış ticaret dengeleri arasında Granger nedensellik testlerine göre, Türkiye'nin gelir dengesi ile ticaret dengesi, reel efektif döviz kuru ve yabancı gelir düzeyleri arasında iki yönlü ilişkiler bulunmaktadır. Öte yandan, Türkiye’de dış ticaret dengesinden ulusal gelir düzeyine doğru tek yönlü nedensellik bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

J Eğrisi, Ticaret Dengesi, Reel Döviz Kuru, Türkiye Ekonomisi

Turkish J- Curve: Trade Balance and Real Exchange Rate Relation

This study investigates the relationship between trade balance and real exchange rate relation using available data from 1992 :M1 to 2015 :M12 in Turkey. We take real effective exchange rate, industrial production indexes for both Turkey and five developed high income trade partner countries Germany, France, Spain, Italy and the USA proxies for real exchange rate and income effects and imports to exports rate as proxy for trade balance. At this research paper, We will look at the case for Turkey foreign trade with selected trade partners and exchange rate policy relations. Solely devaluation/depreciation of the currency does not bring success to elimination of trade deficit. At these studies investigating j-curve hypothesis and Marshall Lerner condition, different models and econometric techniques are used. With different perspectives, these papers found different results. Some of them found evidence supporting j-curve hypothesis, on the other hand some others did not found evidence from empirical data. Empirical research show that this result does not exist for every country and every time. At this research paper, We will look at the case for Turkey foreign trade with selected trade partners and exchange rate policy relations. Solely devaluation/depreciation of the currency does not bring success to elimination of trade deficit. In this context, cointegration tests are applied in order to search short-run and long-run elasticities of the trade balance and currency depreciation/devaluation. Empirical findings suggest that in the long run exchange rate and foreign trade balance have a relation. For the period. results of the cointegration tests show that devaluation/depreciation has long run impacts on trade dynamics and for a short time there exists j-curve pattern for Turkey. According to Granger causality tests, there are bidirectional relations between income level of Turkey with trade balance, real effective exchange rate and foreign income levels respectively. Also there exists unidirectional relations between trade balance with real effective exchange rate and foreign income respectively

Keywords:

J Curve, Trade Balance, Real Exchange Rate, Turkish Economy,

PDF

___

Akbostanci, E. (2004) Dynamics of the trade balance: the Turkish J-curve, Emerging Markets Finance and Trade, 40, 57 - 73
Backus, D. K., Kehoe P. J. and Kydland F.E. (1994) Dynamics of the trade balance and the terms of Trade: The J-curve? American Economic Review, 84, 1, 84 - 103
Bahmani-Oskooee, M. (1985) Devaluation and the J-curve: some evidence from LCD`s, The Review of Economics and Statistcs, 67, 3, 500 - 4
Bahmani-Oskooee, M. and Malixi M. (1992) More evidence on the J-curve from LDC`s, Journal Policy Model, 14, 641 - 53
Bahmani-Oskooee, M and Alse, J. (1994) Short-run versus long-run effects of devaluation: error correction modelling and co integration, Eastern Economic Journal, 20, 453 - 64
Bahmani-Oskooee, M. and Ratha, A. (2004) The J-curve: a literature review, Applied
Economics, 36, 1377 - 98
Bahmani-Oskooee, M. and Kutan, A. M. (2009) The J – curve in the emerging economies of Eastern Europe, Applied Economics, 41, 2523 – 32
Bahmani-Oskooee, M. and Harvey, H. (2014) U.S.- Singapore Commodity Trade and the J- curve, Asian Economic and Financial Review, 4(10), 1473 – 84
Bahmani-Oskooee, M. and Harvey H. (2010) The J – curve: Malaysia versus her major trading partners, Applied Economics, 42, 1067 - 76
Bahmani-Oskooee, M. and Hegerty, S. W.(2010) The J and S curves: a survey of the recent literature, Journal of Economic Studies, 37, 6, 580 - 96
Brada J. C., Kutan A. H. and Zhou S. (1997) The Exchange rate and the balance of trade: the Turkish experience, Journal of Development Studies, 33, 675 - 92
Brown, R. L., Durbin, J. and Evans, J. M. (1975) Techniques for testing the constancy of regression relations over time, Journal of the Royal Statistical Society, 37, 149 - 63
Engel, R. and Granger, C. (1987) Cointegration and error connection representation: estimation and testing, Econometrica, 55, 251 - 76
Erdem, E, Güloğlu, B and Nazlıoğlu, S (2010) The Macroeconomy and Turkish Agricultural Trade Balance with the EU countries: Panel ARDL Analysis, International Journal of Economic Perspectives, 4, 1, 371 - 79
Halicioglu F. (2008a) The J-curve dynamics of Turkey: an application of ARDL model, Applied Economics, 40, 2423 - 29
Halicioglu F. (2008b) The Bilateral J-curve: Turkey versus her 13 trading partners, Journal of Asian Economics, 19, 236 - 43
Halicioglu F. (2007) The J-curve dynamics of Turkish bilateral trade: a cointegration approach, Journal of Economic Studies, 34, 2,103 – 19
Irhan H. B., Alacahan N. D. and Korap L. (2011) An empirical model for the Turkish trade balance: new evidence from ARDL bounds testing analysis, Ekonometri ve Istatistik, 14, 38 - 61
Kale, P. (2001) Turkey`s trade balance in the short and the long run: an error correction modelling and co integration, The International Trade Journal, 15, 27 - 56
Korkmaz, M., Alacahan, N. D., Aytaç, A., Aksoy, M., Germir, H. N. and Karta, N. (2015) The Relation Between Real Exchange Rate in Turkey and Foreign Trade: An Applied Analysis, International Refereed Academic Social Sciences Journal, Winter term, 18, 6, 84 - 104
Krugman P.R. and Baldwin R.E (1987) The persistence of the US trade deficit, Brookings papers on economic activity, 1, 1, 1 - 43
Lal A.K. and Lowinger C.T. (2002) Nominal effective exchange rate and trade balance adjustment in South Asia countries, Journal of Asian Economics, 13, 2, 371 – 83
Lal A. K. and Lowinger T. C. (2002) The J – curve: Evidence from East Asia, Journal of Economic Integration, 17, 2, 397 - 415
Magee S. P. (1973) Currency contracts, Pass through and Devaluation, Brookings Papers on Economic Activity, 1, 303 - 25
Meade E. E. (1988) Exchange rates, adjustment and the J-curve, Federal Reserve Bulletin, 633 - 44
Narayan, P. K. and Narayan S. (2004) The J – curve: Evidence from Fiji, International Review of Applied Economics, July, 18, 3, 369 - 80
Noland M. (1989) Japanese trade elasticities and J-curve, Review of Economic Statistics, 71, 175 – 179
Ringer, M., (2008) What is principal component analysis?, Nature Biotechnology, Volume 26, issue 3, March 2008, 303-4.
Rose A. K. (1990) Exchange Rates and the trade balance: some evidence from developing countries, Economics Letters, 34, 271 – 5
Rose A. K. (1991) The role of exchange rates in a popular model of International Trade
Does Marshal Lerner Condition hold? Journal of International Economics, 30, 3-4,301- 316
Rose A. K. and Yellen J. L. (1989) Is there a J-curve? Journal of Monetary Economics, 24, 53 – 8
Yavuz N. Ç., Güriş B. and Kıran B. (2010) Reel döviz kurunun dış ticaret dengesine etkisi: Türkiye için Marshall-Lerner koşulunun testi, İktisat, İşletme ve Finans, 24(287) 2010:69-90
Yazıcı, M. (2010) Is there a j – curve effect in Turkish services? Quality and Quantity, 01/2010, 44, 1, 167 - 72
Yazıcı M. and Klasra, M. A. (2010) Import content of exports and j – curve effect? Applied Economics, 42, 769 - 76
Yazıcı M. and Islam, M. Q. (2011) Impact of Exchange Rate and Customs Union on Trade Balance at commodity level of Turkey with EU (15), Ekonomska istranzivanja, 24, 3, 75 – 85