Turizm ve Edebiyat İlişkisinde Edebiyat Nobel Ödüllü Yazar Herta Müller Örneği

Turizm, edebiyat bilim dalı ile kesişmesi ile birlikte edebiyat turizmi meydana gelmektedir. Edebiyat Turizmi; yazarların doğduğu, yaşadığı, okuduğu, eserlerini kaleme aldığı yerlere, olayların geçtiği mekânlara, eserlerindeki karakterlerle bağlantılı yerlere ya da edebi figürlerden dolayı meşhur hale gelmiş destinasyonlara yapılan seyahatleri kapsamaktadır. Bu seyahatlere çıkanlara da edebiyat turistleri denilmektedir. Bu makale 2009 yılında Edebiyat Nobel Ödülü alan Romanya asıllı Alman vatandaşı Herta Müller’in romanlarındaki olayların geçtiği edebi mekân ve alanları ele almaktadır. Herta Müller 1953 yılında Almanların yoğun olarak yaşadıkları Romanya’nın Banat bölgesinin Nitzkydorf köyünde doğmuştur. Doğum tarihi ve doğum yeri, hayatını ve sanatı biçimleyen iki dev unsurdur. Dedesi büyük ve zengin bir çiftçi ve tüccar iken komünizmin her şeyi devletleştirmesi ve babasının aşırı alkol alması nedeniyle ailesi ve kendisi yokluk içersinde bir hayat sürmüştür. Çocukluk ve ilk gençlik yılları herkesin birbirini tanıdığı, yaklaşık 400 hanenin yaşadığı ve Almancanın Suabya şivesinin konuşulduğu bir köyde geçmiştir. Bu köyde sadece çiftçiler, birkaç zanaatkâr ve şehir fabrikalarında çalışan işçiler yaşıyordu. Müller çocukluk yıllarını hiç de iyi hatırlamaz ve onları acı gençlik yılları diye tanımlar. Yazar romanlarında daha çok Nikolay Çavuşeksu’un liderliğinde Romanya’nın komünist dönemini ve o dönem sonunu yani Aralık 1989 yılındaki ihtilalı anlatmaktadır. Edebi eserler aracılığıyla bir kent ya da ülke bir turizm merkezi haline gelebilmektedir. Destinasyon yaratıcıları olan yazar ve şairler bir kent ya da ülkeye farklılık ve kimlik kazandırarak, dünya turizm piyasasının marka kenti haline getirebilir. Makalede Turizm Edebiyat ilişkisinde Herta Müller’in romanları irdelenecektir. Makale dört bölümden oluşmaktadır; birinci bölüm Turizm Edebiyat ilişkisi, ikinci bölüm Edebiyat Nobel Ödülü ve Herta Müller, üçüncü bölüm Romanya Turizmi ve dördüncü bölüm Herta Müller’in romanlarında edebi mekânlar hakkında bilgiler verilecektir. Çalışmadan öne çıkan sonuç Herta Müller’in Nobel ödülü alması ile Romanya önemli bir edebiyat turizm destinasyonu olmaya başlamıştır

Anahtar Kelimeler:

Literature Tourism, Culture Tourism, Romania Tourism, Nobel Literature Tourism, Herta Müller

The Example of Herta Müller, A Nobel Literature Prize Author, in The Relationship of Tourism and Literature

Together with intersection of tourism with literature, a scientific branch an art branch literary tourism takes place. Literary tourism covers the travels made to the places, in which authors were born, they lived, studied, wrote their works; spaces, in which scenes take place, places that are related to the characters in their works or destinations famous due to literal figures. Those making this kind of travels are called literary tourists. This article deals with the literal spaces and areas, where the scenes in the novels of Herta Müller, 2009 Nobel Literature Prize winner, Romania origin German citizen, take place. Herta Müller was born in Nitzkydorf village, Banat Region of where Germans densely live, in 1953. His birth day and birth of place are two important elements forming his life and art. While his grandfather was a rich merchant and farmer, due to the fact that communist regime nationalizes everything and that his father is alcoholic, his family and he himself lived in poverty. His childhood and youth years passed in a village of 400 homes, where everybody knows each other and German language Sualya dialect is spoken. In this village, the farmers, many craftsmen, and workers working in the factories in the city were living. Müller does not well remembers his childhood years at all and describes them as sad young years. The author mostly tells the period of communist regime in Romania in the leadership of Nicolai Ceausescu and the end of that period i.e. riot in December 1989. Through literal works, a city or country can become a tourism center. Authors and poets, who are destination creators, bringing distinction and identity in a city or country, can make it a brand city of world tourism market. In the article, the novels of Herta Müller in the relationship of tourism literature will be scrutinized. The article consists of four sections. The first section will give information about the relationship of tourism-literature; the second section, about Nobel Literature Prize and Herta Müller; the third section, about Romania Tourism; and the fourth section, about literal spaces in the novels of Herta Müller. The result coming to forefront in the study is that following that Herta Müller wins, Romania has begun to become an important literal tourism center

Keywords:

Literature tourism, Culture tourism, Romania tourism, Nobel literature tourism, Herta Müller,

PDF

___

Akdu, U., Akin M. H. (2016) „Film ve Dizilerin Destinasyon Tercihine Etkileri“, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9,(45), p.1042-1052.
Anonymous (2014). Romanya'da Turizm Gelişiyor. Turizmgazetesi (Online) Available at: http://www.turizmgazetesi.com/news.aspx?id=74741, (retrieved on 12.04.2018).
Anonymous (2016). Dünya Genelinde Turizmdeki İstihdam Oranı %2,6 Arttı. Turizmgazetesi (Online) Available at: http://turizmgazetesi.com/news.aspx?id=80062, (retrieved on 11.04.2018).
Anonymous (2016). Romanya'ya giden en kısa yol. (Online) Available at: http://www.romanya.org/romanya_turizmi.html, (retrieved on 12.04.2018).
Anonymous (2017). Harry Potter efsanesinin 20. yılında akılalmaz rakamlar . Haberturk (Online) Available at: http://www.haberturk.com/ekonomi/is-yasam/haber/1543815-harry-potter-efsanesinin-20-yili (retrieved on 10.04.2018).
Anonymous (2018). Liste der Nobelpreisträger für Literatur. Wikipedia (Online) Available at: https://de.wikipedia.org/wiki/Liste_der_Nobelpreistr%C3%A4ger_f%C3%BCr_Literatur, (retrieved on 11.04.2018).
Anonymous (2018). Türkiye dünyada en çok turist çeken 6'ncı ülke. Hurriyet (Online) Available at: http//www.hurriyet.com.tr/ekonomi/turkiye-dunyada-en-cok-turist-ceken-6nci-ulke-40751362 (retrieved on 11.04.2018).
Carlos, A. (2008). “Interview mit Herta Müller“, Akzente, Heft 5/Oktober .
Çimen, H. (2013). “Turizm ve Edebiyat Etkileşimi Üzerine”, Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1(17), p.79-85.
Emekli, G. (2005). “Avrupa Birliği’nde Turizm Politikaları ve Türkiye’de Kültürel Turizm”, Ege Coğrafya Dergisi, 14, p.99-107.
Eurostat (2018). Your key to European statistics. (Online) Available at: http://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php?title=file:travel_receipts_and_expenditure_in_balance_of_payments,_2010%e2%80%9315_yb17-de.png, (retrieved on 12.04.2018).
Gürsoy, Y. (2013). “Romancı Yönüyle Herta Müller“, Diyalog, 2, p.16-28.
Küçük, E. (2017). Games of Thrones İzlanda Kronu’nu şampiyon yaptı. Dunya (Online) Available at: https://www.dunya.com/finans/haberler/games-of-thrones-izlanda-kronunu-sampiyon-yapti-haberi-361012, (retrieved on 12.04.2018).
Müller, Herta. Der Fuchs war damals schon der Jäger, Fischer Taschenbuch Verlag, 5. Auflage 2010.
Müller, Herta. Herztier, Fischer Taschenbuch Verlag, 5. Auflage 2009.
Müller, Herta. Heute wäre ich mir lieber nicht begegnet, Hamburg Rowohlt Verlag 1997.
Özdemir, N.(2009). “Turizm ve Edebiyat”, Milli Folklor, 82, p.32-49.
Statistia (2018). Das Statistik-Portal. Anzahl der Touristenankünfte in den Beherbergungsbetrieben in Rumänien von 2005 bis 2016. (Online) Available at: https://de.statista.com/statistik/daten/studie/150037/umfrage/anzahl-der-touristen-in-rumaenien-seit-2004/, (retrieved on 12.04.2018).
Temür, A. (2009). “Grek Sanatında Deniz Yaratıkları: Skylla”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi 16, p. 1-8.