İşgörenlerin Nepotizm Algılarının Örgütsel Muhalefet Tutumları Üzerindeki Etkisi: İstanbul’da Çorap Sanayi Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma

Bu çalışmanın amacı, çorap sanayi işletmelerinde görülen nepotizm uygulamalarının çalışanlar üzerindeki Örgütsel Muhalefet davranışları gösterme eğilimine olan etkisini araştırmaktır. Literatürde nepotizm uygulamalarının olumlu bir takım etkileri olduğuna dair çalışmalara rastlanılmasına rağmen, çoğunlukla bu uygulamalar, işgörenlerin işletmeye olan güven ve iş motivasyonlarını olumsuz yönde etkilemekte, eşitlik ve adalet algılarının bozulmalarına neden olmaktadırlar. Bu uygulamaların işgörenlerin örgütsel muhalefet davranışı gösterme eğilimleri üzerinde tetikleyici bir etmen olarak değerlendirilmesi mümkün görülmektedir. Bu kapsamda, işgörenlerin nepotizm algılarının örgütsel muhalefet davranışları üzerindeki olası etkisini saptamak amacıyla İstanbul’daki çorap sanayi işgörenleri üzerinde yapılan araştırmanın bulgularına göre, muhalefet ile nepotizm arasında bütüncül bir etkileşim görülmemiştir. Yatay muhalefetin işe alma nepotizminden etkilenmekte olduğu ancak dikey muhalefetin nepotizmden etkilenmediği tespit edilmiştir. Yer değiştirmiş muhalefetin ise her iki nepotizm türünden de etkilenmekte olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kayırmacılık, Nepotizm, Örgütsel Muhalefet

The Effect of Workers' Perceptions of Nepotism on Organizational Dissent Attitudes: A Study on Socks Sector Workers in Istanbul

The aim of this study is to investigate the effects of nepotism practices on the tendency of the employees at the socks sector to show organizational dissent behaviors. Although there are studies in literature suggesting that nepotism practices have positive effects, mostly they adversely affect the trust and motivationsof the employees and cause the perception of equality and justice to be damaged. Similarly, when the effects of employees exposed to nepotism practices on their attitudes and behaviors such as organizational silence, commitment, job satisfaction are examined, it is possible to see similar negative effects as a triggering factor on their tendency to show organizational dissent behavior. The emergence of organizational dissent behavior in the employees follows the existence of an event which will trigger the perception of the problem, lead to a disagreement and lead the employees to say their thoughts. Kassing 2009 says that the main causes of organizational dissent; employees' behaviors against each other, low efficiency, decision making process, distribution of authority/duties and resources, ethical and unlawful practices and performance evaluation injustice. In the first part of the study; the concept of nepotism, the second part; the concept of organizational dissent is discussed. In the last chapter, an empirical study was conducted on the relationship between the two concepts and the results of the analysis were given. It was used in our research; Ford and McLaughin 1985 and Abdalla et al. 1998 developed scale for human resources managers and scale adapted for employees by Asunakutlu and Avcı 2010 . In order to measure attitudes towards Organizational Dissent behaviors, the scale developed by Kassing 1998 and adapted by Aksel 2013 was used. There are a total of 272 employees working in socks business in Istanbul. T test, ANOVA and correlation analysis were performed by using the data obtained from the survey. In this context, the findings of the study to determine the possible effects of nepotism perceptions of socks industry employees in İstanbul on organizational dissent behaviors showed that there was no interaction between dissent and nepotism. However, it was found that latent dissent is affected by recruitment nepotism; articulated dissent is not affected and displaced dissent is affected by both types of nepotism

Keywords:

Favoritism, Nepotism, Organizational Dissent,

PDF

___

Asunakutlu, T. & Avcı, U. (2010), “Nepotizm-İş Tatmini İlişkisi: Aile İşletmelerinde Bir İnceleme”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, C.15, Sa. 2, ss. 93-109.
Barutçugil, İ. (2004), “Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi”, 1. Baskı, Kariyer Yayıncılık, İstanbul.
Büte, M. (2011). ‟Nepotizm ve İş Tatmini İlişkisinde İş Stresinin Rolü Var mıdır?‟, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29, s.175-184.
Ford, R. & McLaughlin, F. (1985). “Nepotism”. Personnal Journal, September, 64, 57-61.
İyiişleroğlu, S. C. (2006). “Aile İşletmeleri: Adana ve Çevresinde Faaliyet Gösteren Aile İşletmelerinde Nepotizm Uygulamasının Tespitine Yönelik Bir Araştırma”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Kassing, J. W. (1997). Articulating, Antagonizing and Displacing: A Model of Employee Dissent. Communication Studies, 48(4), 311-332.
Kassing, J. W. (1998). Development and Validation of the Organizational Dissent Scale, Management Communication Quarterly, 12(2), 183-229.
Kassing, J. W. ve Avtgis, T. A. (1999). Examining the Relationship Between Organizational Dissent and Aggressive Communication, Management Communication Quarterly, 13(1), 100-115.
Kassing, J. W., Armstrong, T. A. (2002). Someone’s Going to Hear About This: Examining the Association Between Dissent-Triggering Events and Employees’ Dissent Expression. Management Communication Quarterly, 16(1), 39-65.
Kassing, J. W. (2009). In Case You Didn’t Hear Me the First Time (An Examination of Repetitious Upward Dissent). Management Communication Quarterly, Vol. 22, no. 3, 416-436.
Lansberg, Ivan, (1983), “Managing Human Resources in Family Firms: The Problem of Institutional Overlap” Organizational Dynamics, Periodicals Division; American Management Associations, Vol.12, No:1 s.39-46
Ötken, A. B. ve Cenkçi, T. (2013). “Beş Faktör Kişilik Modeli ve Örgütsel Muhalefet Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme”. Öneri Dergisi, 10 (399), 41-51.
Özler, H. ; Özler, D.E. & Gümüştekin, G.E. (2007). “Aile İşletmelerinde Nepotizmin Gelişim Evreleri ve Kurumsallaşma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 17, ss. 437–450.
Ponzo, M. ve Scoppa, V. (2011), “A simple model of favouritism in recruitment”, Research in Economics, Vol. 65, No. 2, pp. 78-88.
Sadyakova, G. ve Tutar H. (2014), “Örgütsel Demokrasi ve Örgütsel Muhalefet Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme”. İşletme Bilimi Dergisi, Cilt:2 S:1 s.1-16.
Şimşek, M. Ş. ve Öğe H. S. (2007), “Stratejik ve Uluslararası Boyutları ile İnsan Kaynakları Yönetimi”, 1. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
Şencan, H. (2005). “Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik”. Seçkin Yayıncılık