Rasyonel İlaç Kullanımının Hasta Güvenliğine Etkileri: Hekimlerin Rasyonel İlaç Kullanımına Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi

Bu çalışmanın amacı, Konya’da görev yapan hekimlerin hasta güvenliği bağlamında rasyonel ilaç kullanımına yönelik tutumlarının araştırılması ve reçete yazma davranışlarına etki eden faktörlerin belirlenmesidir. Çalışma, tanımlayıcı nitelikte olup, 2004 yılı Nisan ve Mayıs aylarında Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Numune Hastanesi ve altı farklı sağlık ocağında; 207 hekim ile yüz yüze görüşme yapılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; hekimlerin ilaç reçete ederken sırasıyla; etkililik, ilacın yan etkisi, mesleki tecrübe ve deneyim, bilimsel araştırma ve makaleler, hastanın sosyal güvencesi, ilacın fiyatı gibi faktörleri göz önünde bulundurdukları anlaşılmıştır. Bulgular, hekimlerin hasta güvenliğine önem verdiklerini ve rasyonel ilaç kullanımı kuralları çerçevesinde ilaç yazdıklarını ortaya koymaktadır.

The aim of the study is to determine the attitudes Rational Drug Prescription (RDP) and the factors affecting prescription drug habits of Physicians working in Konya context of patient safety. This is a descriptional study and it was executed in Selçuk University Faculty of Medicine Hospital, Konya Education and Research Hospital, Numune Hospital and six different village clinic, between April to May in 2004. Two hundred seven (207) physicians were face to face interweaved in this study. Findings of study shown that physicians are consider receipting of drugs; effectiveness and aftermath of drugs, experience, scientific article and research, social security of patient and price of drugs. it was shown that physicians fully apply the principles of rational drug usages while receipts of drug.

PDF

___

Abacıoğlu, N. (2006). Akılcı İlaç Kullanımı, 04.04.2006, http://www.universite-toplum.org/text.php3?id=251.

Ağalar, C., Ağalar, F. & Sayek, İ. (2005). Hekim ve İlaç Şirketleri Arasındaki Etkileşimler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 48 (3), 273–283.

Akıcı, A., Kalaça, S., Uğurlu, M.Ü., Çalı,Ş. ve Oktay, Ş. (2001). Pratisyen Hekimlerin Yaşlılarda Akılcı İlaç Kullanımı Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. Geriatri Dergisi, 4(3), 100–106.

ATO (2006). İlaçta İsraf raporu, 22.09.2006, http://www.atonet.org.tr/turkce/bulten/bulten.php3?sira=438.

Dean, B., Schachter, M., Vincent, C., & Barber, N. (2002). Prescribing Errors in Hospital Inpatients: Their Incidence and Clinical Significance. Quality and Safety in Health Care, 11: 340–344.

Bates, D.W., Spell, N., Cullen, D. J., & Burdick, E. (1997). The Costs of Adverse Drug Events in Hospitalized Patients, Adverse Drug Events Prevention Study Group. Journal of the American Medical Association, 277 (4), 307-311.

Brennan, T. A., Hebert, L. E., Laird, N.M., Lawthers, A., Thorpe, K.E., Leape, L.L., ve diğ. (1991). Hospital Characteristics Associated with Adverse Events and Substandard Care. Journal of the American Medical Association, 265 (24), 3265–3269.

Cullen, D.J., Sweitzer, B.J., Bates, D.W., ve diğ. (1997). Peventable Adverse Drug Events in Hospitalized Patients: A Comparative Study of Intensive Care and General Care Units, Crit Care Med, 25 (8), 289–1297.

Dana, J. & Loewenstein, G. (2003). Asocial Science Perspective on Gifts to Physicians from Industry. JAMA, l290 (2).

DPT (2001). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı: İlaç Özel İhtisas Komisyon Raporu. Ankara. DPT Yayınları.

Erdem, R. ve Yıldırım, H.H. (2006). Sağlık Hizmetlerinde Vekâlet İlişkisi ve Arzın Talep Yaratması Problemi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 6 (2), 15.

Goleman, D. (2006). Sosyal Zekâ İnsan İlişkilerinin Yeni Bilimi. İstanbul: Varlık Yayınları.

Hunter, D., & Bains, N. (1999). Rates of Adverse Events Among Hospital Admissions and Day Surgeries in Ontario from 1992 to 1997. Canadian Medical Association Journal, 160 (11), 1585–1586.

IOM- Institute of Medicine (1999). Committee on Quality Of Heaalth Care in America. Washington DC.

Işık, S. (27 Temmuz 2006). Akılcı ilaç kullanımı: hemen şimdi. 27.07.2007, http://www.spgk.saglik.gov.tr/ss/sayilar/9703/s11.html

İEİS. (15 Haziran 2006). Türk İlaç Endüstrisi Gelişim Projeksiyonu. http://ieis.org/tr/arastir/2023%20son.pdf.

Leape, L. L., Bates, D. W., et al. (1995). Systems analysis of adverse drug events, ADE prevention study group. Journal of the American Medical Association, 277(4), 301-306.

Leape, L. L., Lawthers, A. G., ve diğ. (1993). Preventing Medical Injury. Quality Review Bulletin, 19(5), 144–149.

Nolan, T. W. (2000). System Changes to Improve Patient Safety. British Medical Journal, 320 (7237), 771–773.

Orser, B. A., Chen, R. J., & Yee, D.A. (2001). Medication Errors in Anaesthetic Practice: A Survey of 687 Practitioners. Canadian Journal of Anaesthesia, 48(2), 139–146.

Özçelikay, G. (2001). Akılcı ilaç kullanımı üzerine bir pilot çalışma. Ankara Ecz. Fak. Dergisi, 30(2), 9–18.

Özkan, S., Özbay O, D., Aksakal N.F., İlhan M.N. ve Aycan, S. (2005). Bir Üniversite Hastanesine Başvuran Hastaların Hasta Olduklarındaki Tutumları ve İlaç Kullanım Alışkanlıkları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4 (5), 223–237.

Schumock, G.T. (2004). Factors That Influence Prescribing Decisions. The Annals of Pharmacotherapy. 38 (4), 557–562.

Sibbald, B. (2002). Twenty-Site Study to Assess Adverse Events in Canadian Hospitals. Canadian Medical Association Journal. 167 (2), 181–187

Thomas, E. J.,& Studdert, D. M. (1999). Costs of Medical Injuries in Utah and Colorado. Inquiry. 36(3), 255–264.

Top, M. ve Tarcan, M. (2004). Türkiye İlaç Ekonomisi ve İlaç Harcamaları: 1998–2003 Dönemi Değerlendirmesi. Liberal Düşünce Dergisi, 9(35),177–200.

Wanzel, K. R.,&Jamieson, C. G. (2000). Complications on A General Surgery Service: Incidence and Reporting Comment. Canadian Journal of Surgery. 43,2, 113–117.

Wazana, A., & Primeau, F. (2002), Ethical Considerations in The Relationship Between Physicians and The Pharmaceutical Industry. Psychiatr Clin North Am, 25: 647–663. (Ağalar ve arkadaşları:2005’den alıntı).

Wendy, R.A., Peter M.R., Annette B.J., Mayer., & Jureidini, J.N. (2004). The Ethics of Pharmaceutical Medical Students. MJA, 180, 411–414.

Wong, J., & Beglaryan, B. (15 Mart 2006). Strategies for hospitals to improve patient safety: a review of the research, http://www.caphc.org/documents_programs/patient_safety/patient_safety_2004.pdf.

Yıldırım, H.H. ve Yalçın, T. (2000). Akılcı İlaç Kullanımı Politika Stratejileri. III. Ulusal Sağlık ve Hastane Yönetimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 157–160.

Zhan, C., & Miller, M.R. (2003). Excess Length of Stay, Charges, and Mortality Attributable to Medical Injuries During Hospitalization. JAMA, 290,14:1868–1874.