Zarife SEÇER, Nadir ÇELİKÖZ, Songül YAŞA

OKUL ÖNCESİDÖNEMDEKİÇOCUKLARIN BİLİŞSEL STİLLERİNE GÖRE AHLAKİVE SOSYAL KURAL ANLAYIŞLARI

Bu araştırmada, okul öncesi dönemdeki hızlıdoğrucu, yavaşdoğrucu reflektif , hızlıyanlışçı impulsif ve yavaşyanlışçıçocukların ahlaki ve sosyal kural anlayışlarıkarşılaştırılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Erzurum İl merkezindeki ilköğretim okullarının anasınıflarına devam eden beş-altıyaşgrubu 300 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada Smetana 1981 tarafından geliştirilen çocukların ahlaki ve sosyal kural anlayışlarınıdeğerlendiren 10 resim kullanılmıştır. Çocukların hızlıdoğrucu, yavaşdoğrucu, hızlıyanlışçıve yavaşyanlışçıbir bilişsel stile sahip olup olmadığınıbelirlemek içinde Wright 1971 tarafından geliştirilen Kansas Okul Öncesi Çocuklar İçin Düşünsellik-İç tepisellik Ölçeğinin A formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler t testi kullanılarak analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Okul öncesi dönem, ahlaki ve sosyal kurallar, bilişsel stil

In this research, fast accurate, reflective, impulsive, and slow inaccurate of children’s moral and social rule knowledges been compared in preschool period. The sample of this study was 300 five-six years old children from elementary schools’ preschool classes in Erzurum province of Turkey. In this research 10 pictures which have been designed by Smetana 1981 are used in order to evaluate the children’s moral and social knowledge. Kansas Reflection-Impulsivity Scale for Preschool KRISP-A which is developed by Wright 1971 has been used to determine that children has fast-accurate reflective, impulsive and slow-inaccurate cognitive style or not. t Test are used to statistically analyze in the gathered datas

Keywords:

Preschool period, moral and social rules, cognitive style,

PDF

___

Atkinson, R. L., Atkinson, R. C. & Hilgard, E. R. (1995). Psikolojiye Giriş I, (Çeviren: Kemal Atakay ve diğerleri), Sosyal Yayınlar, İstanbul.
Aydın, A. (2000). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi, 2. Baskı, Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti., İstanbul.
Bernfeld, G. A. & Peters, R. De V. (1986). Social reasoning and social behaviour in reflective and impulsive children. Journal of Clinical Child Psychology. Volume: 15, no: 3, pp: 221-227.
Bilir, Ş. & Bal, S. (1989). “Kütahya İl Merkezinde Anaokuluna Giden ve Gitmeyen 4-6 Yaşlar Arasındaki Çocukların Kullandıkları İfadelerin Sözdizimi Yönünden İncelenmesi”, 6. Ya-Pa Semineri, Ya- Pa Yayınları, İstanbul.
Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve Davranışı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Egeland, B. (1974). Training impulsive children in the use of more efficent scanning technigues. Child Development, 45, 165-171.
Gander, M. J. & Gardiner, H. W. (1993) Çocuk ve Ergen Gelişimi, (Yayıma Hazırlayan:Bekir Onur), İmge Kitabevi, Ankara.
Gargallo, B. (1993). Basic variables in reflection-impulsivity: A training programme to increase reflectivity. Europen Journal of Psychology of Education, 8(2), 151-167.
Harrison, A. & Nadelman, L. (1972). Conceptual tempo and inhibition of movement in black preschool children. Child Development. 43(2), 657-68.
Kagan, J., Rosman, B. L., Day, D., Albert, J., & Phillips, W. (1964). Information processing in the child: Significance of analytic and reflective attitudes. Psychological Monographs, 78 (1), 578.
Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 607-610.
Lopez, B. G. & Lopez, R. G. (1998). The improvement of moral development through an increase in reflection: A training programme. Journal of Moral Education, 27 (2): 225-242.
Marks, A. (2007). Relationships between cognitive styles and levels of aggression in preschool children. http://www.unt.edu/honors/eagelefeather/2005_Issue/Marks.shtml internet adresinden Kasım 2007’de alınmıştır.
Messer, S. B. (1976). Reflection-impulsivity: A review. Psychological Bulletin, 83 (6): 1026-1052.
Messer, S. B. & Brodzinsky, D. M. (1979). Aggression and its control among conceptual tempo groups. Child Development, 50, 758-766.
Peters, R. De V. & Bernferd, G. A. (1983). Reflection-impulsivity and social reasoning. Developmental Psychology, 19 (1): 78-81.
Schleifer, M. & Douglas, V. I. (1973). Moral judgments, behavior and cognitive style in young children. Canadian Journal of Behavioural Science, 5: 133- 144.
Seçer, Z., Sarı, H. & Olcay, O. (2006). Anne Tutumlarına Göre Okul öncesi Dönemdeki Çocukların Ahlaki ve Sosyal Kural Bilgilerinin İncelenmesi, S.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Konya.
Smetana, J. G. (1981). Preschool children's conceptions of moral and social rules. Child Development, Vol: 52, 1333-1336.
Stuart, A. & Pumfrey, P. D. (1987). Reflection-impulsivity and problem solving by primary school children. Research in Education, 38, 27-50.
Susman, E. J., Huston-Stein, A. & Friedrich-Cofer, L. (1980). Relation of conceptual tempo to social behaviours of head start children. The Journal of Genetic Psychology, 137, 17-20.
Wright, J. C. (1971). KRISP (Kansas Reflection-Impulsivity Scale for Preschoolers). University of Kansas, Lawrence.
Yau, J. & Smetana, J. (2003). Conception of moral, social-conventional, and personal events, among Chinese preschoolers in Hong Kong. Child Development, 74(3), 647-658.