Montagu, Craven ve Barkley'in Osmanlı Devleti ve Türkler Hakkındaki İzlenimleri

Geçmişten günümüze Batılı yazarlar Doğu'ya ilgi duymuşlardır. Doğu'nun, Batılı bakış açısından yeniden şekillenerek anlatıldığı sayısız eser ve bilimsel çalışma mevcuttur. Bu çalışmanın amacı 18 ve 19. yüzyıllarda yazılmış olan üç farklı İngiliz seyahat metninde Osmanlı Devleti ve Türkler hakkındaki yazılanları karşılaştırmalı olarak incelemektir. Eserler seyahat edebiyatı terminolojisi kullanarak yorumlanacak ve yazarların eserlerinde yansıttığı 'olumlu' veya 'olumsuz' tasvirlerin ve belirsizliklerin sebepleri tartışılacaktır. Eserlerden ilki Türkler hakkında 'tarafsız' ve 'olumlu' yazıları ile tanınan ve Batılı erkek yazarların oluşturduğu egzotik-erotik Doğu retoriğini ve klişeleşmiş 'doğu' imajını kısmen değiştirmiş olan, okuyucularına yepyeni bir Türk resmi tanıtan 18. yüzyıl kadın seyahat yazarı Lady Wortley Montagu'nün kaleme aldığı Turkish Embassy Letters eseridir (1717). İkinci eser Lady Elizabeth Craven'ın A Journey through the Crimea to Constantinaple in Series of Letters (1786) eseridir. Craven Türk kadınını gözlemlerini ve Osmanlı otoritesi ile ilgili ilginç ve yanıltıcı varsayımlarını anlatır. 18. yüzyılda İstanbul'a seyahat etmek, Montagu ve Craven için İngiltere'nin baskıcı toplum ve aile yapısından kaçış ve macera anlamı taşır. Üçüncü eser ise 19. yüzyıl İngiliz İnşaat Mühendisi ve yazar Barkley'in Türkiye izlenimlerini anlattığı Bulgaria before the War during Seven Years' Experience of European Turkey and Its Inhabitants (1877) çalışmasıdır. Eserlerdeki izlenimler gerçek gözleme ve tecrübeye dayandığı gibi Osmanlı'ya yapılan bu ziyaretler yazarlar için ayrıca 'Batılı' okuyucu kitlesini memnun eden fantezi üretme aracı olmuştur. Bu çalışmada ele alınan üç seyahat metninde vurgulanan konular yazarların ilgi alanlarına göre, kadın-erkek olmalarına göre değişiklik gösterir. Ayrıca yazarlar gezi notlarını seyahat sonrası memleketlerine geri döndükten sonra, yeniden gözden geçirerek yazdıkları için gerçeği tam anlamı ile yansıtmadıkları görülür. Montagu mektuplarında Türklerin müzik, şiir, bahçe, yeme içme zevklerini felsefi ve estetik bakış açısı kullanarak anlatırken, Craven ve Barkley 'Batılı' okuyucu kitlesinin beklentilerini karşılamak ve onları memnun etmek amacı ile sömürgeci bir perspektif tercih eder

Ottoman and Turkish Impressions In Montagu, Craven and Barkley

Western writers have often been fascinated by the East. There are numerous non-fictional and fictional writings in which the East is reshaped through a Western prospect. The aim of this study is to interpret, compare and contrast three different pieces of travel writing about the Ottaman Empire and the Turks in relation with travel literature terminology. Another aim of this paper is to discuss the reasons for the writers' positive, negative and ambiguous reflections. The first piece of work, The Turkish Embassy Letters (1717), belongs to the 18th century female travel writer Lady Wortley Montagu who has been widely popular with her objective and positive descriptions of the Ottoman Empire and Turkish women. Montagu has produced an alternative discourse in order to challenge and change the Western male gaze which has fantasized and stereotyped an egzotic and erotic Eastern rhetoric. The second work, A Journey through the Crimea to Constantinaple in Series of Letters (1786), belongs to another 18th century female travel writer, Lady Craven. Craven has observed the Turkish women of higher rank in particular, and has identified interesting but unreliable and false assumptions about the Ottoman authority. Travelling to Turkey has meant a means of liberation from the strictures of the English homeland for Montagu and Craven. The third work, Bulgaria before the War during Seven Years' Experience of European Turkey and Its Inhabitants (1877), was written by Henry C. Barkley, a British civil engineer and a writer. The Turkish impressions in the works have been inspired by real observation and experience at times but most of the time the travels to the Ottoman lands have meant for their authors an escape in order to produce fantasy. The selected travel writings in this work prioritize different topics in relation with their authors' preoccupations. The writers had written their texts after reviewing their travel notes on arrival to their hometowns, hence their suggestions do not reflect complete truth. While Montagu takes a philosophical and an aesthetic viewpoint in describing the Turkish music, poetry, gardening and cuisine, Craven and Barkley prefer to adopt a colonial perspective

PDF

___

Aktan, Coskun C. (1999). Stratejik Yönetim ve Benchmarking. (Online)

_____http://www.phanesacademy.net/yonetim_okulu/stratejik-yonetim/benchmarking.htm>, (Date of access: 10.08.2011).

Appleby, Alex and Sharon Mavin (2000). "Innovation Not Imitation: Human Resource Strategy and the Impact on World-Class Status". Total Quality Management, 11 (4-6): 554-561.

Avcı, Salih B. (2007). Kargo Firmalarında Lojistik Performansın Degerlendirilmesi ve Bir Benchmarking Uygulaması. Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi. Gebze: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Barutçugil, Ismet (2004). Stratejik Insan Kaynakları Yönetimi. Istanbul: Kariyer Yayınları.

Bedük, Aykut, Muammer Zerenler ve Abdullah Soysal (2008). "Degisen Dünya'da Yeni Yönetim Modelleri'nin Turizm Sektörü'nde Kullanılması ve Tanıtım Stratejileri'nin Belirlenmesi". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20): 135-162 quoted from Capital, 1997.

Bergman, Bo and Bera Klefsjo (1994). Quality From Customer Needs to Customer Satisfaciton. London: McCraw Hill. Ali Erbaşı, Süleyman ERSÖZ Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi ? 37 / 2017 19

Camp, Robert C. (1989). Benchmarking The Search for Industry Best Practices that Lead to Superior Performance. USA: ASQC Quality Press.

Cora, Ihsan (1990). Ahilik Örgütünün Osmanlı Toplumundaki Yeri ve Ahilik Örgütü Ilkelerinin Günümüz Esnaf ve Zanaatkarlarına Uygulanabilirligi. Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi. Istanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Çagatay, Neset (1974). Bir Türk Kurumu Olarak Ahilik. Ankara: Ankara Üniversitesi Ilahiyat Fakültesi Yayınları No: 123.

Çagatay, Neset (1989). Bir Türk Kurumu Olan Ahilik. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Çatı, Kahraman, Said Kingir ve Muammer Mesci (2007). "Kıyaslamaya İlişkin Teorik Bir Çalışma". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (21): 147-171.

Demirdögen, Osman ve Orhan Küçük (2003). "Kıyaslama (Benchmarking) Süreci ve Ürün Odaklı Kıyaslama'nın Imalatçı Isletmelerde Uygulanmasının Verimlilige Etkisi". Atatürk Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Dergisi, 17 (3-4): 303-320.

Dogan, Selen ve Özge Demiral (2008). "Isletmelerde Stratejik Yönetimin Etkinligini Artırmada Önemli Bir Araç: Benchmarking". ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (7): 1-22.

Dokuzer, Bülent ve Mehmet Emin Unal (2008). "Örnek Edinmenin Isletmeler Tarafından Bilinirligi ve Uygulanırlıgının Saptanmasına Yönelik Bir Arastırma-Nigde Örnegi". Süleyman Demirel Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (2): 371-401.

Durak, Ibrahim ve Atilla Yücel (2010). "Ahiligin Sosyo-Ekonomik Etkileri ve Günümüze Yansımaları". Süleyman Demirel Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15 (2): 151-168.

Ekinci, Yusuf (1991). Ahilik. Ankara: Sistem Ofset Baskı.

Erdem, Barıs (2006). "Isletmelerde Yeni Bir Yönetim Yaklasımı: Kıyaslama (Benchmarking) (Yazınsal Bir Inceleme)". Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (15): 65-94.

Erdem, Barıs (2007). Isletmelerde Bir Performans Yönetimi Aracı Olarak Kıyaslama Tekniginden Yararlanma: Konaklama Isletmelerinde Kat Hizmetleri Yönetimine Yönelik Bir Arastırma. Yayımlanmamıs Doktora Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Esin, Alp (2002). ISO 9001:2000 Isıgında Hizmette Toplam Kalite. Ankara: Metu Press.

Gerek, Ibrahim H. (2010). Türk Insaat Sektöründe Benchmarking Yönetim Tekniginin Uygulanmasına Yönelik Bir Model Önerisi. Yayımlanmamıs Doktora Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.

Gökalp, Haluk (2005). "Ahi Evran-ı Veli'nin Menkıbevi Kisiligi". Ahilik Arastırmaları Dergisi, 1 (2): 23- 37.

Gülerman, Adnan ve Sevda Tastekil (1993). Ahi Teskilatının Türk Toplumunun Sosyal ve Ekonomik Yapısı Üzerine Etkileri. Ankara: Kültür Bakanlıgı Yayınları.

Karabulut, Mesut (2008). Benchmarking (Örnek Edinme) Için Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Performans Analizi ve Çimento Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi. Kars: Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Koçel, Tamer (2003). Isletme Yöneticiligi (Genisletilmis 9. Baskı). Istanbul: Beta Yayınları.

Kotler, Philip (2000). Pazarlama Yönetimi (Milenyum Baskı). Istanbul: Beta Yayınları.

Kurulgan, Mesut (2007). "Bilgi ve Belge Hizmetlerinde Mükemmeli Yakalamak: Örnekedinme (Benchmarking)". Bilgi Dünyası Dergisi, 8 (1): 30-48.

Lawrence, S. Pryor (1989). "Benchmarking: A Self Improvement Strategy". The Journal of Business Strategy, 10 (6): 28-32.

Mert, Erkut B. (2006). Benchmarking Uygulamalarının Örgüt Performansı Üzerindeki Etkilerine Yönelik Bir Arastırma. Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi. Istanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Mukherjee, P.N. and Tohid T. Kachwala (2009). Operations Management and Productivity Techniques (Eastern Economy Edition). New Delhi: PHI Learning Private Limited.

O'Dell, Carla (1994). "Out of the Box Benchmarking". Management Review, January (83): 63-70.

Özer, Pınar ve Ayse N. Yereli (2001). "Türkiye'de Muhasebe Egitiminde Benchmarking". Celal Bayar Üniversitesi IIBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 7 (1): 209-218.

Poyraz, Orhan (1996). "Ahi Örgütleri". I. Uluslar arası Ahilik Kültürü Sempozyumu. 13-17 Ekim 1993, Ankara, 138-152. Examples Of Benchmarking From Strategic Management Tools In Akhism Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi ? 37 / 2017 20

Sancaklı, Ayfer (2006). Uluslar arası Lojistik Sirketlerinde Karsılastırmalı Ölçüm (Benchmarking) Uygulamaları. Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi. Istanbul: Istanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.

Saraç, Osman (2005). "Benchmarking ve Stratejik Yönetim". Sayıstay Dergisi, Ocak-Mart (56): 53-77.

Solak, Fahri (2010). Ahilik -Kurulusu, Ilkeleri ve Fonksiyonları- (2. Baskı). Istanbul: Istanbul Ticaret Odası Yayınları No: 2009-56.

Stanley, Brown (1995). "Don't Innovate-Imitate!". Sales&Marketing Management, 147 (1): 24-25. Tepe, Mübeyyen (2006). Kıyaslama Çalısmasında Veri Zarflama Analizi Kullanımı. Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi. Istanbul: Istanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.

Tezel, Alev (2007). Benchmarking and Quality Improvement -An Application of Quality Function Deployment in a Firm. Degree of Master of Science. Izmir: Dokuz Eylül University Graduate School of Natural and Applied Sciences.

Topaloglu, Cafer ve Ufuk Kaya (2008). "Benchmarking (Kıyaslama): Turizm Isletmeleri Açısından Kuramsal Bir Degerlendirme". Ekonomik ve Sosyal Arastırmalar Dergisi, 4 (1): 23-50. Topaloglu, Melih ve Alev Sökmen (2002). "Kıyaslama (Benchmarking) Kavramı ve Otel Isletmelerinde Uygulanabilirligi Üzerine Kavramsal Bir Inceleme". Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Egitim Fakültesi Dergisi, (2): 51-77.

Wilson, Katherine H. (1995). "Competitive Intelligence Library". Competitive Intelligence Review, 6 (3): 80- 83.