Bursa'nın Dağlık Bölgelerinde Kadın Türbeleri Etrafında Oluşan Ritüeller Ve Ana Tanrıça Kültü

Bursa'nın dağlık bölgesi, Bursa merkez ve diğer ilçelerinin aksine verimli ovaları ve düz arazileri olmayan, dağlık ve kırsal bir bölgedir. Bu arazi yapısından dolayı araştırmanın yapıldığı bölge "dağ bölgesi" olarak adlandırılmaktadır. Dağ bölgesi denilince akla Bursa'nın 4 dağ ilçesi; Orhaneli, Harmancık, Keles ve Büyükorhan gelmektedir. Araştırmanın yürütüldüğü Dağ Bölgesi, Türklerin tarihî deneyimlerine bağlı olarak geldikleri coğrafyalardan devşirerek getirdikleri kültür ve inanca ait çeşitli öğelerle birlikte ilk yerleşim yerleri olarak bilinen ve o günden bugüne göç vermenin dışında çok fazla sosyal hareketliliğe maruz kalmayan bir bölgedir. Bu çalışmada yörede bulunan türbelerden sadece kadın türbeleri (beş tane) ve bu türbeler etrafında oluşan dinî, kültürel ve sosyal ritüeller ele alınmıştır. Bunun yanında, çalışmada teolojide, din sosyolojisinde ve din mitolojisinde birbirinden farklı olan geleneklerin birleştirilmesi ve farklı inançlara karşı daha kapsayıcı bir duruşu savunan hareket ve denemeler anlamına gelen senkretizm, sosyal ilişki ve etkileşimlere neden olan tarihi süreç ile birlikte ele alınmıştır. Çalışmanın uygulamalı kısmı dağ ilçeleri olarak bilinen ve kadına ait türbelerin bulunduğu Harmancık ve Keles ilçeleri sınırlarında kalan yerlerde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada bölgede yaşayan ve bölgeye ziyaret amaçlı gelen kişilerle görüşülmüş ve elde edilen veriler literatürden elde edilen teorik verilerle de desteklenerek yorumlanmaya çalışılmıştır. Araştırma sonuçları, günümüzde Ana Tanrıça kültünün, Umay Ana inancının ve sağaltma ocaklarının varlığına dair bulgular olduğunu göstermektedir. Bursa'nın dağlık bölgesindeki toplulukların gelenek ve inançlarına dair yürütülen bu araştırmanın, geleceğe dair olabilirlikler hakkında kısmen de olsa varsayımlarda bulunma şansı vereceği düşünülmektedir

___

KK 1: ACAR, Ayşe, Çakmak Köyü, Evli, 04.06.2015, Yaş 77.

KK 2: AKALIN, Aydın, Harmancık, Evli, 04.06.2015, Yaş 56.

KK 3: AKALIN, Ertan, Harmancık, Evli, 04.06.2015, Yaş 72.

KK 4: AKALIN, Havva, Harmancık, Evli, 04.06.2015, Yaş 55.

KK 5: AKALIN, Metin, Harmancık, Evli, 04.06.2015, Yaş 60.

KK 6: ALTINOK, Meryem, Harmancık, Evli, 05.06.2015, Yaş 37.

KK 7: ALTINOK, Zekiye, Harmancık, Evli, 05.06.2015, Yaş 66.

KK 8: AVŞAR, Emine, Akalan Köyü, Evli, 09.01.2015, Yaş 27.

KK 9: ÇİÇEK, Firdevs, Dağdemirciler Köyü, Dul, 15.05.2015, Yaş 75.

KK 10: ÇİKİN, Azime, Keles, Bekâr, 15.05.2015, Yaş 19.

KK11: ÇOBAN, Ali, Harman Akalan Köyü, Evli, 04.06.2015, Yaş 73

KK 12: DOĞRU, Erdal, Çakmak Köyü, Evli, 15.01.2015, Yaş 41.

KK 13: DOĞRU, Yasemin, Çakmak Köyü, Evli, 15.01.2015, Yaş 43.

KK 14: EÇE, Gülay, Ece Köyü, Evli, 15.01.2015, Yaş 40.

KK 15: ERİN, Makbule, Çakmak Köyü, Dul, 04.06.2015, Yaş 68.

KK 16: KÂHYA, İbrahim, Harman Akalan Köyü, Evli, 04.06.2015, Yaş 70.

KK 17: KAMA, Rıdvan, Keles, Evli, 15.05.2015, Yaş 35.

KK 18: KAYIŞ, Havva, Çakmak Köyü, Dul, 04.06.2015, Yaş 64.

KK 19: ÖZDEMİR, Fethiye, Dağdemirciler Köyü, Dul, 15.05.2015, Yaş75.

KK 20: ÖZDEMİR, Neslihan, Harmancık, Evli, 04.06.2015, Yaş 46.

KK 21: SELÇUK, Nadire, Harmancık, Evli, 04.06.2015, Yaş 39.

KK 22: TURGUT, Cevriye, Dağdemirciler Köyü, Dul, 15.05.2015, Yaş 80.

KK 23: TURHAN, Esengül, Çakmak Köyü, Evli, 04.06.2015, Yaş 53.

KK 24: UYANIK, Mustafa, Davutlar Köyü, Evli, 09.01.2015, Yaş 55.

KK 25: YILMAZ, Hüseyin, Çakmak Köyü, Evli, 04.06.2015, Yaş 77.

KK 26: YUMUŞAK, Ramazan, Harmancık, Evli, 04.06.2015, Yaş 41.