Türkiye’nin Serbest Ticaret Antlaşmalarında Anlaşmazlıkların Halli

Uluslararası ticareti küresel düzeyde ele alan Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) düzeni, ticaretin bölgesel düzeyde de ele alınmasına belirli şartlar altında izin vermektedir. Bu kapsamda çok sayıda bölgesel ticaret antlaşması (BTA) hayata geçirilmiştir ve bu eğilim sürmektedir. Özünde işlevi aynı olan bu tür antlaşmalar farklı şekillerde adlandırılmıştır. Diğer taraftan, hâlihazırda DTÖ bünyesinde ileri düzey bir anlaşmazlıkların halli mekanizması mevcut iken BTA’larda da benzer mekanizmalara yer verilmiştir. Diğer DTÖ üyeleri gibi Türkiye de, BTA’lar akdetmiştir. Bu kapsamda gerçekleştirilen ikili Serbest Ticaret Antlaşmaları (STA)’nda anlaşmazlık çözüm hükümlerine yer verilmiştir. Bu mekanizmaların tasarımında değişen ağırlıklarda siyasal/diplomatik karakter ile hukuksal karakter arasında bir yer benimsenmiştir. Mekanizmalar son yıllarda önceki yıllara göre daha ileri hükümler içerse de, önemli eksiklikler ve boşlukların göze çarptığı örnekler hala mevcut bulunmaktadır.

Dispute Settlement in the Free Trade Agreements of Turkey

The order of World Trade Organization (WTO), which deals with international trade at the global level, allows the handling of trade also at the regional level under certain conditions. In this context, regional trade agreements (RTA) have been signed and this trend continues. Such treaties have been named differently whereas they have essentially same functions. On the other hand, while there is an advanced dispute settlement mechanism within the WTO, similar mechanisms are also included in RTAs. Like other WTO members, Turkey has concluded bilateral RTAs in the form of Free Trade Agreement (FTA), which include dispute resolution provisions. In the design of these settlement mechanisms, a place in the spectrum of political/diplomatic and legal character has been adopted with varying weights. Although the dispute settlement mechanisms of FTAs have more advanced provisions in recent years compared to previous ones, there are still examples where important deficiencies and gaps are noticeable.

___

  • McDOUGALL, Robert, Regional Trade Agreement Dispute Settlement Mechanisms: Modes, Challenges and Options for Effective Dispute Resolution, Geneva, International Centre for Trade and Sustainable Development (ICTSD) and the Inter-American Development Bank (IDB), 2018.