Türkiye’de Tahkimde İslam Hukuku Kuralları Uygulanabilir Mi?

Hakem aracılığı ile uyuşmazlıkların çözümü, hukuk sistemlerinin kurulmasından önce ortaya çıkan bir yöntemdir. Günümüz hukuk sistemleri bazı sınırlar dahilinde taraflar aralarındaki uyuşmazlığın hakem aracılığı ile çözülmesine müsaade etmişlerdir. Bazı uyuşmazlıkların hakem aracılığı ile çözülmesinin yargının yükünü hafifletmek başta olmak üzere birçok faydası vardır. Türkiye’de milli tahkim Hukuk Muhakemeleri Kanunu 407-444 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Tahkim konusunu düzenleyen maddeler incelendiğinde uyuşmazlığın çözümünde farklı hukuk kurallarının kullanılmasına engel bir düzenlemeye rastlanılmamaktadır. İslam hukuku, bünyesinde hukukun her alanına ilişkin hükümler barındıran, dünya tarihinde 1400 yıldır var olmuş ve bazı devletler tarafından hukuk sistemi olarak kabul edilerek uygulanmış müstakil bir hukuk sistemidir. Dünyada bazı ülkelerde tahkim yolu ile uyuşmazlıklar çözümlenirken İslam hukuku kuralları uygulanmaktadır. Türk Hukukunda tahkim vasıtasıyla uyuşmazlıkların çözümünde İslam hukuku kurallarının uygulanmasına bir engel bulunmamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Tahkim, İslam Hukuku, Hakem, Hak, Adalet

Can Islamic Law Rules Be Applicable to in Arbitration in Turkey?

Resolution of disputes through the arbitrator is a method that occurs before the establishment of legal systems. There are many benefits to resolving some disputes through the arbitrator, such as alleviating the burden of the judiciary. National arbitration in Turkey, was placed Civil Procedure Law between 407-444 articles. When the articles regulating the issue of arbitration are examined, there is no regulation preventing the use of different legal rules in there solution of the dispute.Islamic law is a self-contained legal system that contains provisions in every field of law, has existed in the world history for 1400 years and has been accepted by some states as a legal system. In some countries around the world, while resolving disputes by arbitration, Islamic law rules are applied. In Turkish Law, there is no obstacle to the application of Islamic law rules in the settlement of disputes through arbitration.

Keywords:

Arbitration, Islamic Law, Arbitrator, Right, Justice,

PDF

___

AKMAN, Ahmet, Eski Vakıflar Hukuku ve İdaresi, Ankara 2019.
AKMAN, Ahmet, İslam Hukukunda Akdi Mesuliyet ve Tazminat, Ankara 2019.
ALBAYRAK, Hakan, “ Tahkimde Kanun Yolları”, Terazi Hukuk Dergisi, 2008.
ARSLAN, Ramazan – YILMAZ, Ejder - TAŞPINAR, Sema – HANAĞASI, Emel, Medeni Usul Hukuku, Ankara, 2018.
AVCI, Mustafa, Osmanlı Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2018.
AVCI, Mustafa, Osmanlı Ceza Hukuku Özel Hükümler, Ankara 2018. AVCI, Mustafa, Türk Hukuk Tarihi, Konya 2019. AYAN, Müberra, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Tahkim, (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Serhat Eskiyörük) İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2017. AYDIN, Buğra . "Bireysel İş Uyuşmazlıkları ve Tahkim", Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, S.21 /2 (Ocak 2016): s.840 AYKANAT, Mehmet, Osmanlı Hukukunda Dilekçe Hakkı, Ankara 2019.
AYKANAT, Mehmet, Osmanlı Sosyal Güvenlik Hukuku, Ankara 2016.
BALCI, Muharrem, İhtilafların Çözüm Yolları ve Tahkim, İstanbul, 1999.
BİLGE, Necip, Medenî Yargılama Hukuku Dersleri, Ankara, 1967.
BİLMEN, Ömer Nasuhi, Hukuk-ı İslamiye ve Istılahat-ı Fıkhiye Kamusu, İstanbul, 1975.
BİRSİN, Mehmet, İslam Hukukunda İnsan Hakları Kuramı, İstanbul, 2012.
BUDAK, Ali Cem, “Yeni Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Tahkim Hükümleri”, Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi, C.1, S.1. İstanbul,2012.
COSTE, Abel Alex, “Muslim Arbitration Tribunal and Sharia Courts –Objectives and legal jurisdiction within England and Canada” https://www.academia.edu/17321834/Muslim_Arbitration_Tribunal_and_Sharia_Courts_Objectives_and_legal_jurisdiction_within_England_and_Canada E.T.08.03.2020
ÇEKER, Orhan Osmanlı Hukuk-ı Aile Kararnamesi, Konya 2012.
DAYINLARLI, Kemal, HUMK’da Düzenlenen İç Tahkim, Ankara, 1997.
DAYINLARLI, Kemal, Milli - Milletlerarası Kamu Düzeni ve Tahkime Etkileri, Ankara 1994.
EKİNCİ, Ekrem Buğra, Hukukun Serüveni, İstanbul, 2015.
EKŞİ, Nuray, Hukuk Muhakemeleri Kanununda Tahkim(6100 Sayılı HMK md.407-444), İstanbul, 2013.
ERKAN, Mustafa, “Tahkim Şartının Ayrılabilirliği Prensibinin Asıl Sözleşme Yokluğu Durumunda Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.16, S.1-2, Ankara, 2013.
ERTEKİN, Erol - KARATAŞ, İzzet, Uygulamada ihtiyari Tahkim ve Yabancı Hakem kararlarının Tenfizi Tanınması, Ankara 1997, GÖKSU, Tarkan, Tahkim Anlaşmasının içeriği, http://www.kazanci.com/kho2/hebb/files/dsp.php?fn=makale-tarkangoksu-1.htm&kw=tahkim#fm
GÖZLER, Kemal, Hukuka Giriş, Bursa, 2018.
HİRSCH, Afua, Fears Over Non-Muslim's Use of Islamic Law to Resolve Disputes, https://www.theguardian.com/uk/2010/mar/14/non-muslims-sharia-law-uk E.T.17.02.2019
Hoca Eminefendizade Ali Haydar, Dürerü’l Hukkam Şerhu Mecelleti’l- Ahkam, İstanbul, 1313, C.1
http://www.kazanci.com/
http://www.matribunal.com/services.php
https://mevzuat.tbmm.gov.tr/
KAHVECİ, Nuri, Mukayeseli İslam Borçlar Hukuku, İstanbul, 2017.
KALPSÜZ, Turgut, “Milletlerarası Tahkim ile Tahkim Anlaşması”, Ünal Tekinalp’e Armağan, C.2, İstanbul, 2003.
KARADAŞ, İzzet, 6100 Sayılı HMK’nda Düzenlenen Ulusal (İç) Tahkim, Ankara, 2018.
KARAMAN, Hayreddin, Mukayeseli İslam Hukuku, İstanbul, 2016.
KORAL, Rabi, "İç Hukukumuzda Tahkim", Journal of Istanbul University Law Faculty S.13 / 3 (Eylül 2011)
KURU, Baki – BUDAK Ali Cem, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Getirdiği Başlıca Yenilikler”, İstanbul Barosu Dergisi, Cilt:85, Sayı:5, İstanbul 2011.
KURU, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, İstanbul, 2001.
KURU, Baki, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Ankara 2011.
NOMER, Ergin – EKŞİ, Nuray - ÖZTEKİN Gülseli, Milletlerarası Tahkim Hukuku, İstanbul, 2013.
ÖZBAY İbrahim – KORUCU Yavuz, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde Tahkim HMK m.407-444 Ankara 2016.
ÖZTEK, Selçuk, “Ulusal Tahkimde Uygulanacak Yargılama Usulü”, II. Uluslararası Hukuk Sempozyumu "TAHKİM", İstanbul 2009.
SÜMER, Haluk Hadi, Hukuka Giriş Kavramlar& Kurumlar, Ankara, 2019.
SÜRAL, Ceyda, “Hakem Kararlarının İcrası ve İptal Davası”, Hakan PEKCANITEZ’e Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt.16,2015.
TANRIVER, Süha, “Yabancı hakem Kararlarının Türkiye’de Tenfizinde Kamu Düzeninin Rolü”, Prof. Dr. Yılmaz Altuğ’a Armağan, İstanbul, 2000.
UMAR, Bilge, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Ankara, 2014.
ÜLKER, İbrahim, “Tahkim ve Arabuluculukta Uyuşmazlıkların Mecelle hükümlerine Göre Çözülmesi Mümkün mü?”, 2. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 23-25 Mart 2018, Kudüs, Bildiriler, Ankara, 2018.
YAMAN, Ahmet – ÇALIŞ, Halit, İslam Hukukuna Giriş, İstanbul, 2014.
YAYLA, Mustafa, İslam Hukukunda İnsan Hakları ve Eşitlik, Konya, 2011.
YEĞENGİL, Rasih, Tahkim, İstanbul, 1974.
YILDIRIM, Mustafa, “Tahkim” TDV İslam Ansiklopedisi, C.39, İstanbul 2010.
YILMAZ, Ejder, Hukuk Muhakemeleri Kanun Şerhi, Ankara, 2013.
YÜKSEL, Reyhani, "Tahkim Tarafları ve Hakem Arasında Yapılan Hakemlik Sözleşmesinin Maddi Hukuk Açısından Değerlendirilmesi", Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Cevdet Yavuz’a Armağan, S.22 (2016 ) s.2436.
YVONNE Prief “Muslim Legal Practice in the United Kingdom: the Muslim Arbitration Tribunal” Legal Pluralism in Muslim Contexts, 2019.